Nymphomaniac Vol. I in Berlijn: een half uur langer, toch dezelfde film, nog steeds even goed

Lars von Trier is present op de Berlinale en draagt een T-shirt met het Cannes-logo en de tekst ‘persona non grata’. Dat verwijst naar de rel in Cannes na zijn mislukte grap over Hitler. Sindsdien zegt hij niets meer tegen de pers. We zien zondagmiddag dus op de monitor in de persruimte hoe Lars monter deelneemt aan de fotoshoot na de eerste vertoning van de langere versie van Nymphomaniac, deel I. Maar de persconferentie zelf laat hij over aan de acteurs.

Een aan de pers uitgedeeld blad van het Deens Film Instituut noemt Nymphomaniac een erotisch epos. De ingekorte versie is inmiddels al in veel landen te zien. De nu gepresenteerde langere director’s cut is buiten mededinging (en dus niet in competitie, zoals ik in een vorig verslag noteerde) in het hoofdprogramma van Berlijn opgenomen. Het genereert opwinding die net iets groter is. Afgeladen persvoorstelling. Op een holletje naar de persconferentie. Daar de acteurs (Uma Thurman, Stacy Martin, Stellan Skarsgård, Christian Slater) horen verklaren dat het zo fantastisch was om met Lars te werken. Alleen Shia LaBeouf hangt wat nors achter de tafel. Hij verwoordt zijn kennelijke ongenoegen over het hele circus met de volgende beeldspraak: “De meeuwen volgen de trawler en hopen op een paar sardientjes.” Om vervolgens weg te lopen.

Waar gaat het nu allemaal om. Deze nieuwe versie van Von Triers meesterlijke filmessay over onze omgang met seks (Stacy Martin: “Seksualiteit is wat we zijn.”) is langer en door de regisseur persoonlijk goedgekeurd. Nu met expliciete seksscènes, zo hadden we telkens te horen gekregen. Gelukkig valt dat mee. Eén seconde sperma, wat meer erecties en een paar korte pijpmomenten, alles bij elkaar hooguit twintig seconden extra lengte. En nog steeds geen erotische film. Verder een paar extra metaforen en een kleine handvol korte scènes die duidelijk herkenbaar zijn toegevoegd. Zodat je het wonderlijke gevoel bekruipt naar vrijwel exact dezelfde film te kijken, die toch een half uur langer is.

Producent Louise Vesth bevestigt dat de montage wat kalmer is en dat er hier en daar ruimte is gemaakt voor meer diepte. Maar inderdaad, er is niets wezenlijks veranderd. Zelfs die expliciete seks passen zo vanzelfsprekend in het geheel dat het nauwelijks een andere indruk wekt dan die eerdere gekuiste versie. Veel opwinding om niets dus? Ja en nee. Want los van al die heisa is deze Nymphomaniac nog altijd het beste wat ik tot nu toe hier heb gezien.

Nu nog de lange versie van deel II. Zal die in Cannes in première gaan?, wil iemand weten. Louise Vesth: “Daar zeg ik niets over”. De gespreksleider kapt deze wending resoluut af. “We hebben het hier in Berlijn niet over Cannes. Volgende vraag graag.”