Concertzender vecht opnieuw voor zijn leven

Voor de zoveelste keer in zijn ruim dertigjarig bestaan dreigt de kleurrijke Concertzender ten onder te gaan. Daarom is er op 6 mei een benefietconcert in de Amstelkerk in Amsterdam. Grootheden als Liza Ferschtman, Yuri Honing, Erik Bosgraaf en het Ragazze Kwartet treden gratis op, om de zender te steunen die zoveel live opnames van hun concerten uitzendt. Zelf begon ik er in 1995 mijn carrière als radiomaker, dus ik zou zeggen: komt allen, en doneer ruimhartig! Voor nog geen twee ton per jaar blijft de zender in de lucht.

Het begon zo mooi in 1983. Als tegenhanger van ‘kwebbelzender’ Hilversum 4 besloot een clubje vrijwilligers zelf serieuze muziek uit te gaan zenden onder het motto ‘weinig woorden, veel muziek’. De sympathie was groot: violist Theo Olof steunde het project, Jan Wolff stelde de zolder van de Ysbreker beschikbaar als uitzendstudio en uitgeverij Donemus doneerde veertig elpees. In tien jaar tijd groeide de zender uit van een lokale stadsomroep naar een 24 uur per dag in heel Nederland te beluisteren station. Er klinkt uitsluitend ‘serieuze muziek’, van jazz tot wereldmuziek en van klassiek tot avant-garde en experimentele pop.

Ondanks de grote waardering van publiek en politiek dreigde keer op keer de opheffing, maar als een ware duivelskunstenaar wist de Concertzender deze telkens weer af te wenden. In 1995 kwam de hulp uit wel zeer onverwachte hoek, van het commerciële station Veronica. Dit haakte twee jaar later af, waarna de Concertzender werd opgenomen in het publieke bestel. Maar ook deze redding bleek niet blijvend: in 2006 ging het nieuwe station Radio 6 uitzenden vanaf zijn etherfrequentie. Sindsdien strijdt de – wederom zelfstandige – Concertzender opnieuw om zijn voortbestaan.

‘Recent zijn onze twee hoofdsponsors afgehaakt’, zegt directeur Sem de Jongh. Het betreft Muziekcentrum Vredenburg en Conclusion, samen goed voor een ton op een totaalbudget van 170.000 euro. ‘Het plan was dat we onderdeel zouden gaan vormen van de activiteiten in het nieuwe TivoliVredenburg, waar we een eigen studio zouden krijgen. Maar de bouw werd vertraagd, er ontstonden financiële problemen en met ingang van 2014 valt Vredenburg niet langer onder de Gemeente Utrecht, maar onder de stichting TivoliVredenburg. Die wil wel met ons verder, maar op kleinere schaal. Zo namen we het allereerste concert op in de vernieuwde Grote Zaal en hebben we ook de primeur voor Hertz. De tweede hoofdsponsor Conclusion kreeg een andere directeur, die weinig opheeft met muziek.’

Toch blijft De Jongh optimistisch: ‘Tegen de recessie in is ons donateursbestand de afgelopen jaren met vier procent gegroeid, dat hopen we met dit benefietconcert nog verder uit te bouwen. Het mooie is dat de musici zonder uitzondering enthousiast reageerden, we hadden binnen een paar dagen de programmering rond, met grote namen bovendien. Dat is een flinke steun in de rug, want het publiek wil wel een entreekaartje kopen, maar verlangt daar toch iets substantieels voor terug.’

De Jongh erkent dat het lastig is nieuwe donateurs te werven, aangezien de Concertzender niet via de ether verspreid wordt: ‘Onze potentiële luisteraars zijn over het algemeen wat ouder en luisteren niet graag via internet, dus we zijn eindeloos in gesprek met kabelmaatschappijen. UPC geeft ons signaal wel door, Ziggo niet, waardoor we lang niet overal te horen zijn. Maar we blijven het proberen. Ons eerstvolgende project is om Den Haag binnen te komen, dan bereiken we in ieder geval de vier grote steden.’

Ooit begon de Concertzender als tegenhanger van Hilversum 4, hoe is de relatie met het huidige Radio 4? De Jongh: ‘De pijn van 2006, toen we werden opgeofferd voor Radio 6 is inmiddels wel geleden. We werken zelfs veel samen. Voor de VPRO maken we alle live opnames van evenementen als de Gaudeamus Muziekweek en November Music. Maar ook Omroep Max en AVROTROS kloppen wel bij ons aan voor concertregistraties. Daar krijgen we een kleine vergoeding voor.’

De vraag dringt zich op waarom de luisteraar zou betalen voor de Concertzender, terwijl hij gratis terecht kan bij Radio 4. ‘We verschillen wezenlijk van elkaar’, zegt De Jongh. ‘[Tweet “Sem de Jongh: De Concertzender is een muziekgerichte zender, Radio 4 is publieksgericht, die zendt uit wat ze denken dat het publiek wil horen.'”] Wij zijn een muziekgerichte zender, zij zijn publieksgericht. Ofwel: zij zenden uit wat ze denken dat het publiek wil horen, terwijl wij muziek presenteren die wij van groot belang vinden. We hebben daarbij veel oog voor minder bekende componisten en stijlen. Dat loopt van Indiase raga’s tot Bach, elektronische muziek en avant-garde pop. Er klinken bij ons ook nooit deeltjes maar uitsluitend integrale werken. We krijgen dankbare reacties uit heel de wereld. Bijvoorbeeld uit India, waar integrale raga’s maar zelden op de radio te horen zijn.’

U kunt de ConcertZender ook steunen door internetaankopen via hun Sponsorkliks te doen.