Visual artist Peter Zuur: sieges in a bird's eye view

,,Ik leg ongemak in mijn kunstwerken. Dat gevoel krijg ik als ik door de stad loop en al die grote gebouwen zie. De postmoderne architectuur met zijn megalomane mentaliteit, en het verval daarvan, die bedrukken me.”

Van 29 november tot 4 januari is beeldend kunstenaar Peter Zuur een van de exposanten in de Pulchri Grafiek-Biënnale, Den Haag. Vooral zijn werken Siege 1 and 2 tonen een nieuwe richting op een weg die hij al lang bewandelt.
Peter Zuur is ervan overtuigd een gevoel te vertolken dat veel mensen hebben. ,,Vroeger werd ik naar van die overweldigende nieuwbouw in steden, maar door het tekenen en schilderen ben ik de schoonheid ervan gaan zien. Natuurlijk heb ik nog steeds wel dat ik beroerd word in steden, maar er wordt nu een soort gevoelssnaar in me geraakt, waardoor ik scherper om me heen ga kijken en dingen zie die ik voor mijn werk kan gebruiken. Het ongemak is dus een bruikbare inspiratiebron geworden.”

Een voorbeeld hiervan is een reeks enorme doeken met interieurs van fabriekshallen, die er omposant, maar vervallen uitzien. Geen mens is erin te vinden. ,,Door mensen eruit te laten laat ik meer over aan de fantasie van de kijker. Er is geen gestalte waaraan je kunt aflezen hoe groot die hallen zijn. Dat verhoogt de vervreemding.”

De schilderijen confronteren je met wat de mensheid achterlaat. ,,Mensen zelf verdwijnen, maar wat ze gemaakt hebben blijft. Behalve bijvoorbeeld boeken zijn dat grote gebouwen. Zoals ik ze schilder laat ik zien dat de bouwers de menselijke maat vergeten zijn.”

Peter Zuur schildert geen bestaande gebouwen uit de werkelijkheid na. Hij stelt zijn beelden samen uit foto’s van verschillende gebouwen. Zo kan hij bijvoorbeeld trappen uit het ene gebouw plaatsen in een ander gebouw waar oorspronkelijk geen trap was. Vervolgens maakt hij van zo’n ‘collage’ een negatief zo groot als het doek uiteindelijk moet worden. Zo maakt hij een fotografische ets, die hij afdrukt en daarna gaat bewerken. Bij dit bewerken raakt hij steeds verder verwijderd van het oorspronkelijke beeld. Het is een proces van abstraheren, dat uitmondt in een eigen signatuur: veel grijs en spaarzaam gebruik van kleuren.

Peter Zuur over zijn nieuwste kunstwerken:

 

In het werk dat Peter Zuur laat zien in de Pulchri Grafiek-Biënnale, gaat het niet om schilderijen van interieurs. Zuur treedt naar buiten en zoomt uit. De schilderijen die in Pulchri te zien zullen zijn, tonen ruïnes van steden of burchten in vogelvlucht. ,,Ruïnes zijn ook een voorbeeld van wat mensen achterlaten. Ik heb me laten inspireren door romantische schilderijen van belegeringen van steden. Maar ik maak er wel iets nieuws van, iets wat de mensen van nu kan aanspreken. De verwoesting die je ziet is tijdloos. Al duizenden jaren vinden ze plaats. En de mensheid is er niets mee opgeschoten. Als ik dat overbreng, kijkt men misschien op een nieuwe manier naar de conflicten die er nu zijn, in het Midden-Oosten bijvoorbeeld. Dat zijn dingen waar ik me hels over kan maken. De westerse wereld verdiept zich niet echt in wat zich daar afspeelt. De arrogante houding van het westen tegenover de islam: er wordt zoveel mee kapot gemaakt.”

,,Ik heb eens een serie werken gemaakt met vliegtuigen en vliegvelden. Vliegreizen waren oorspronkelijk spannend. Het was leuk om op reis te gaan. Maar kijk nu eens: vliegvelden zijn een war-zone geworden. Alles is er onprettig. Dat heeft met die conflicten te maken.”

Een van de werken die in Pulchri te zien zijn is een studie voor een schilderij van een dome. Hier staan wel mensen op. ,,Maar die zijn meer een structuur dan een verzameling individuen. Het is een massa onder een koepel. In een essay van Marguerite Yourcenar over de architect Piranesi las ik eens de stelling dat architecten die grote ruimtes maken, eigenlijk bouwen aan de binnenkant van hun schedel. Dat heeft me ertoe geïnspireerd een dome-serie te maken. Daarin komt die megalomanie van architecten ook naar voren. Neem Albert Speer, de archtect van Nazi-Duitsland. Die ontwierp ook een dome, in Berlijn, van immense afmetingen. Dat ding is nooit gebouwd, maar wat hij bedacht had, had rechtstreeks te maken met de schedel die hij zichzelf toedichtte.”

Dat Peter Zuur in Pulchri kan exposeren, waardeert hij zeer. ,,Ik gebruik allerlei ongewone middelen voor mijn kunstwerken. Je kunt het eigenlijk geen grafiek meer noemen. Dat Maaike Schuitema en Marijke Verhoef van Pulchri hun nek hiervoor durven uitsteken, vind ik fantastisch.”