Skip to content

NJO Symfonieorkest doet voormalig zendstation op grondvesten schudden

Terwijl de jonge musici van het NJO Symfonieorkest vervaarlijke oorlogsklanken uitstoten, zien we achter hen twee kleuters onbevangen dartelen over de Veluwse hei. Ontroerend en tegelijkertijd o zo toepasselijk, want hoewel Carl Nielsen zijn overdonderende Vierde Symfonie tijdens de Eerste Wereldoorlog componeerde (1914-16), bleef hij overtuigd van het goede in de mens. Hij doopte haar Det Uudslukkelige, wat zoveel betekent als ‘het onuitblusbare’, waarmee hij doelde op het onuitroeibare doorzettingsvermogen van de mens.

De jonge Zweedse dirigent Christian Karlsen zweepte zijn honderdkoppig ensemble zaterdag 8 augustus op met grootse, maar beheerste gebaren en realiseerde een gloedvolle uitvoering, die de sfeervolle ‘kathedraal’ van voormalig zendstation Radio Kootwijk op zijn grondvesten deed schudden.

ger Kootwijk

Gebouwd in 1923 en opgetrokken uit ongenaakbaar beton, past de imposante architectuur perfect bij Nielsens monumentale compositie. Temeer daar de schijnbaar onverbiddelijke buitenkant binnenin juist licht en luchtig blijkt te zijn, met sierlijke bogen en immense vensters, die uitkijken over een zacht welvend heidelandschap.

Zo bloeien ook  onder het ruwe oppervlak van Nielsens symfonie geregeld zoetgevooisde, lyrische soli op, intens en gevoelvol uitgevoerd door de individuele strijkers en hout- en koperblazers. Ook de twee links en rechts achter het orkest opgestelde paukenisten glorieerden met goed getimede, oorverdovende donderslagen en onheilszwangere roffels.

Nielsens Vierde Symfonie blijft transparant

Ik ben eerlijk gezegd  geen groot liefhebber van Nielsens soms wat al te bombastische klankwereld, maar Karlsen slaagde erin het weefsel transparant te houden, waardoor de compositie mij meer wist te overtuigen dan tijdens eerdere uitvoeringen. Ook in het grillige Vioolconcert van Karlsens landgenoot Anders Hillborg, en het nationalistische Finlandia van Jean Sibelius wisten dirigent en musici feilloos de goede sfeer te treffen.

kootwijk

Een prestatie van formaat, want het is geen sinecure in slechts enkele repetities een geheel uit studenten samengesteld orkest tot een eenheid te smeden. Natuurlijk, niet alle overgangen en inzetten verliepen vlekkeloos, maar die minieme uitglijders vallen in het niet bij de tomeloze inzet waarmee de musici zich van de eerste tot de allerlaatste lessenaar voor de muziek inzetten. Niks geen nine-to-five mentaliteit, zoals je vaak bij professionele orkesten aantreft. – Aantrof, beter gezegd, want nu zij het bezuinigingsvuur na aan hun schenen voelen, tonen orkestmusici de laatste jaren meer inzet.

Dat jongeren uit heel Europa naar Apeldoorn komen om zich drie weken lang in allerlei muziekstijlen en -genres te laten scholen, is hartverwarmend. Ik sprak in de pauze met de Spaanse tromboniste Vanessa Bailen Fuentes.

Soepel vioolspel van Joe Puglia

Solist in het Vioolconcert van Anders Hillborg was Joe Puglia (New York, 1984), bekend als concertmeester van het Asko|Schönberg. Hij speelde de razendsnelle en vaak hondsmoeilijke partij met overgave en superieure beheersing. Zijn soepele, warme toon klonk ook in de ijlste flageoletten loepzuiver. Opmerkelijk waren de vele glissandi, zowel van de solist als het orkest, waarbij door het gebruik van kwarttonen een soms spookachtige sfeer ontstond. Ik vroeg Puglia naar zijn mening.

Na afloop van het concert fietste ik terug naar huis door het allengs verduisterende bos, met de zinderende klanken en feeërieke locatie nog vers in mijn geheugen. Hoewel ik een hekel heb aan het popie-jopie gehalte van de uitdrukking kan ik niet anders zeggen dan: het was een belevenis.

De NJO Muziekzomer duurt nog tot en met zondag 16 augustus. Overzicht van het programma vindt u hier.

Foto’s en films: Thea Derks

 

Thea Derks

Thea Derks studeerde Engels en Muziekwetenschap. In 1996 voltooide zij cum laude haar studie musicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in hedendaagse muziek en publiceerde in 2014 de lovend ontvangen biografie 'Reinbert de Leeuw: mens of melodie'. Vier jaar voltooide zij 'Een os op het dak: moderne muziek in vogevlucht', speciaal gericht op de geïnteresseerde leek. Je koopt het hier: https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-os-op-het-dak/9789012345675 In 2020 verscheen de 3e druk van de Reinbertbio,met 2 extra hoofdstukken die de periode 2014-2020 beschrijven. Deze verschenen ook apart als Slotakkoord.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Months
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Year
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Year
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
en_GBEnglish (UK)