Donderdag 20 augustus start in Kerkrade weer het jaarlijkse Orlando Festival. Dit in 1982 door de cellist Stefan Metz opgezette evenement lokt al ruim drie decennia jonge musici naar Abdij Rolduc om zich te bekwamen in de muziekpraktijk. Vernoemd naar het destijds vermaarde Orlando Kwartet, besteedt het festival van oudsher veel aandacht aan strijkers, maar ook andere instrumenten worden niet vergeten. Zo is er dit jaar een concours voor pianotrio, waarin zeven ensembles strijden om de eerste prijs.
Lange tijd speelde het festival zich af binnen de beschermde muren van Rolduc, maar in 2014 verbreedde toenmalig artistiek leider Maarten Mostert de horizon, door ook in de regio concerten te organiseren. Zo boorde hij niet alleen een nieuw publiek aan, maar genereerde hij ook aanzienlijk meer inkomsten, geen overbodige luxe in deze barre bezuinigingstijden. Na de succesvolle editie van vorig jaar legde Mostert zijn functie neer om zich te concentreren op zijn werk als artistiek leider van de Cellobiënnale en als cellist van Amsterdam Sinfonietta.
Love for Arnold Schoenberg
Mostert werd opgevolgd door de altviolist Henk Guittart, die tekent voor de huidige aflevering. Guittart stond in 1974 samen met Reinbert de Leeuw aan de basis van het Schönberg Ensemble en initieerde twee jaar later het Schönberg Kwartet. In 2009 ging het ensemble op in de fusieclub Asko|Schönberg en stopte het kwartet. Tekende Guittart bij het Schönberg Ensemble samen met De Leeuw voor de programmering, bij het Orlando Festival kan hij geheel zelf de koers bepalen.
Zijn programmering omspant drie eeuwen, van Haydn tot Schulhoff en van Berlioz tot Louis Andriessen. Ook steekt de gedreven Guittart zijn aloude liefde voor Arnold Schönberg niet onder stoelen of banken. Zo klinkt op vrijdag 28 en zaterdag 29 de ensembleversie van diens wonderschone, nog behoorlijk romantische Sechs Orchesterlieder, naast de Vierde Symfonie van Mahler. Guittart dirigeert zelf het uit musici van het festival gerekruteerde ensemble, dat zich tooit met de fraaie naam ‘Gruppo Montebello’ (let op de woordspeling).
Where are the women?
Zoals het een festival voor aanstormende muziektalenten betaamt, is er veel aandacht voor levende componisten. Bob Zimmerman (1948), Guittarts oud-collega in het Schönberg Ensemble, is vertegenwoordigd met Cinq ou six bagatelles brillantes voor pianotrio; Sam Wamper (1983) schreef het verplichte stuk voor de Pianotrio-competitie, Portrait of Light. Composer in residence Robin de Raaff (1968) is vertegenwoordigd met vier composities en schreef speciaal voor Gruppo Montebello het ensemblestuk Carmina chromatico.
Kortom, een breed en gevarieerd programma. – Maar… ik heb één prangende vraag: waar zijn de vrouwen? Wél Debussy en Ravel, niet Lili Boulanger. [Tweet “Orlando Festival: wél Debussy en Ravel, niet Lili Boulanger”] Wél Busoni en Schönberg, niet Ruth Crawford. Wél Krenek en Schulhoff, niet Elizabeth Maconchy en Rosy Wertheim. Zelfs onder de levenden schitteren de vrouwen door afwezigheid. Geen noot van – ik doe maar een greep – Sofia Goebaidoelina, iets ouder dan Andriessen; Kaija Saariaho, generatiegenoot van Zimmerman; Vanessa Lann, van dezelfde jaargang als De Raaff; Helen Grime, slechts twee jaar ouder dan Wamper.
Ik heb zojuist een kaarsje aangestoken bij Maria. Mijn smeekbede: ‘Doe het hart van Henk Guittart in liefde ontvlammen voor de muziek van dames als Ig Henneman, Caroline Ansink; Mayke Nas; Rozalie Hirs; Sinta Wullur, Calliope Tsoupaki, Aspasia Nasopoulou, Mathilde Wantenaar…’ – De Heilige Maagd heeft vast wat in de melk te brokkelen bij grootseminarie Rolduc.
Ik zie het volgende Orlando Festival met spanning tegemoet!
Het Orlando Festival duurt van 20 tot en met 29 augustus. Een overzicht van alle programma’s vindt u here.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
