Love van Gaspar Noé is niet voor preutse kijkers. Ejaculaties in 3D, dat zagen we nog niet zo vaak in de bioscoop.
Twee jaar geleden ging de Gouden Palm in Cannes naar La Vie d’Adèle van Abdellatif Kechiche. Een prachtige liefdesgeschiedenis die enig opzien baarde door een lange, onverbloemd getoonde vrijscène.
Kort daarna doken er nog een paar films op die zich weinig aantrokken van het taboe op het openlijk tonen van echte seks in de bioscoop. In het verfrissend speelse Feuchtgebiete zien we hoe een stel jongens zich boven een pizza bevredigt. En in de thriller L’Inconnu du lac hoefde je niet te raden wat er op zo’n ontmoetingsplaats voor homo’s gebeurt.
Dit jaar was er in Cannes weer een film die nog meer rumoer veroorzaakte door nog meer en nog explicietere seksscènes. Love van Gaspar Noé opent brutaalweg met een lange wederzijdse masturbatie die niets aan de verbeelding overlaat. Noé (Seul contre tous, Irreversible), toch al niet vies van confrontatie, is de schaamte resoluut voorbij. Een levenslustige hommage aan de zinnelijke passie?
Ja, seks raakt ons diep
Dus mag het ook getoond worden, met alle plezier, lust en obsessies die daar bij horen. “Onze seksualiteit is wat we zijn”, merkte Stacy Martin uit Lars von Triers seks-essay Nymphomaniac al eens op. Seks is een oerkracht met vreugdevolle en donkere kanten, maar tegelijk een van de allergewoonste dingen in het leven. Noé stelt in een toelichting op Love het belachelijk te vinden dat iedereen graag de liefde bedrijft, maar dat dit in een normale bioscoopfilm niet openlijk mag worden getoond. Het lijkt me in al zijn eenvoud een steekhoudend argument.
Nee, want het schiet zijn doel voorbij
Voor alle duidelijkheid: dit is geen revival van het pornogolfje dat Deep Throat in 1972 in de bioscoop teweegbracht. Love is minder close-up dan typische porno. Bij nader inzien zijn de sekstaferelen ook minder overvloedig aanwezig dan al die aandacht ervoor misschien suggereert. Overigens zal Noé er vast geen bezwaar tegen hebben dat de beelden enige opwinding bij de kijker kunnen veroorzaken. Of dat plezierig of ongemakkelijk is kan een kwestie van smaak zijn. Maar al die sterke prikkels dreigen – ook in de publiciteit – de aandacht af te leiden van waar het werkelijk om gaat: een even tragisch als banaal geval van al te romantische verwachtingen, amoureuze stommiteiten en de spijt die daar op volgt.
The Diary of a Teenage Girl, een andere recente film over een stormachtig seksueel avontuur, bewijst dat het zonder pontificale erecties beter in balans blijft. Love stoot direct door naar de seks. Diary maakt meer werk van wat daaraan voorafgaat.
Ja, je moet die hunkering echt voelen
Toegegeven, de mannelijke hoofdpersoon kan al snel worden weggezet als een sentimentele huilebalk, en op het eerste gezicht is die liefdesgeschiedenis ook nogal cliché. Man verspeelt zijn grote liefde door de buurvrouw zwanger te maken. Maar is dat wel waar het om gaat? Juist door de herhaling en de gedetailleerde uitbeelding krijgt die lustbevrediging iets wanhopigs. Mensen die zich aan elkaars lichaam vastklampen alsof het een reddingsboei is. De tragiek van de hunkering naar het ongrijpbare paradijs.
Nee, het gaat niet over seks
Seks is alleen maar het symptoom. De werkelijke ziekte is de eenzaamheid. Dat is waar het in veel van die vrijmoedige films toch eigenlijk op neerkomt. Eenzaamheid, verslaving, machtsverhoudingen, alles wat in menselijke relaties een rol speelt. Sprekend voorbeeld is het bewust ontregelende Nymphomaniac, dat ook gaat over de strijd tussen lichaam en geest en over de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Er bestaat van Nymphomaniac een gekuiste en een expliciete versie. Opvallend is dat de toevoeging van geslachtsdelen in actie voor de betekenis of waardering van de film geen enkel verschil maakt. Wel bedreef Von Trier er voortreffelijke marketing mee.
Ja, weg met preutsheid en seksisme
Maar toch, zoals Noé al stelde, waarom zouden we omzichtig moeten doen als vrijende mensen in beeld komen? Waarom mogen we in film alles zien, maar juist dat ene niet? Waarom zijn we daarvoor extra verantwoording schuldig? Weg met die preutsheid. Trouwens, is een film als The Diary of a Teenage Girl, alle waardering ten spijt, niet een klein beetje seksistisch door minder moeilijk te doen over het meisjesbloot dan over de piemel van haar oudere minnaar? Van die vorm van seksisme heeft Love in het geheel geen last. Bevrijdend!
English (UK) 
Nederlands 
Français 
