De Tweede Kamer heeft een paar weken terug ernstige problemen veroorzaakt voor de cultuur in Nederland. In een nobele poging om een paar festivals en een jeugdtheater te redden veroorzaakten SP, D66, CDA en PvdA een chaos. Ze namen een motie aan waarin onze minister van Cultuur werd opgedragen alsnog geld te reserveren voor een paar festivals en een extra jeugdtheater. De minister reageerde verbeten, want dit geld moest zij gaan halen bij het Fonds Podiumkunsten. Dat fonds, dat al een paar jaar dient als spaarbank voor het ministerie. Dat fonds had de minister al verteld dat het geld een beetje op was. Dat vertelde de minister ook aan de kamer, en dat vertelde zelfs iedereen die bij de PvdA gelobbyd had aan PvdA cultuurwoordvoerder Jacques Monasch, de man die zo trots was op zijn reddingsactie.
Niemand buiten de vier fracties was dus blij. Inmiddels kunnen we dat zien als een eufemisme. Er blijkt zich een ramp af te tekenen. De festivals hebben de handen ineengeslagen. In een nog nooit eerder vertoonde eendracht hebben ze een letter opgesteld waarin ze stellen dat hun voortbestaan nu echt in gevaar is. Men formuleert het als volgt: “De lacune in het landelijke cultuurbeleid aangaande podiumkunstfestivals, die door de Raad voor Cultuur terecht werd benoemd, blijft bestaan en leidt onherroepelijk tot het einde van een aantal smaakmakende podiumkunstfestivals. Het nu niet kiezen voor podiumkunstfestivals laat in de komende jaren diepe sporen achter in lokale en nationale culturele infrastructuren.”
Die zit. Maar dringt hij ook door tot de kamer? In de ophef na de goedkeuring van de omstreden moties vond er op facebook een interessante discussie plaats tussen Jacques Monasch en een aantal bekende namen uit de cultuurhoek, op de tijdlijn van Geert Overdam, de oud directeur van Festival Boulevard, dat dankzij de moties ook in de gevarenzone zit. Monasch plaatste daar zijn politieke actie als een voorbereiding op meer: ‘Broodnodige correctie. Dit is nog maar het begin. Moties geheel in lijn met debat voor de zomer betere regionale spreiding, herstel aantal ingrepen Zijlstra (oa Oerol, Cinekid) Helaas geen Kamermeerderheid voor motie van CDA en PvdA om meer geld en BIS plek voor Theaterfestival Den Bosch en Dutch Design Week Eindhoven. Moet zeker. Volgende ronde opnieuw inzet PvdA.’
Die volgende ronde speelt zich op 23 en 24 november af in de tweede kamer. Monasch lijkt dus te spreken van een masterplan achter de nogal paniekerig overkomende moties. Daar werd in die discussie op Overdams tijdlijn dan ook een beetje aan getwijfeld, door niet de minsten ook. Uiteindelijk werd het de PvdA’er te heet onder de voeten, nadat Joop Kuyvenhoven (adviseur Fonds Podiumkunsten) en Raad voor Cultuur-adviseur Robbert van Heuven hem op inconsequenties hadden gewezen. Hij beschuldigde hen van ‘salonpopulisme’ (een verwijt dat wij ook al eens kregen) en hij sloot de discussie met de belofte dat hij een en ander privé zou gaan regelen met Geert Overdam.
Dat was drie weken geleden. Nu is er die brief van al die festivals. Dan is de vraag: heeft het bilateraaltje tussen Geert en Jacques niets opgeleverd en grijpen de festivals nu naar dit krachtmiddel, of is deze brief juist een tactische move in samenwerking met Monasch, zodat hij die kan inzetten om de hearts and minds van de VVD te winnen, zodat die met 2,4 miljoen voor cultuur over de brug komt?
Dat laatste lijkt onmogelijk. Ten eerste moet Monasch dan erkennen dat hij met zijn eerste motie heeft gefaald en dus ongeschikt is als cultuurwoordvoerder, ten tweede zal Halbe Zijlstra liever aan vreselijke martelingen sterven dan extra geld voor cultuur beschikbaar te stellen.
We vrezen het ergste. Een paar festivals gaan sneuvelen. Tenzij de Tweede Kamer het volgende week echt opneemt voor onze waarden.