'TV has lost touch with reality'

“Let’s have a Magna Carta of British Broadcasting.”

Met die woorden begint de gevierde acteur Idris Elba (Luther, The Wire) zijn slotwoorden in het Britse parlement. Het afgelopen half uur heeft hij de Lords en Ladies vriendelijk doch overtuigend toegesproken over de noodzaak en de kansen van diversiteit op de Britse televisie.

De timing van deze speech was perfect, omdat in januari heel de (twitterende) wereld zich weer druk moest maken over de 100% witte Oscarnominaties met de hashtag #Oscarssowhite. Sterren kondigden een boycot aan en de Academy heeft dit jaar uiteindelijk besloten om het systeem aan te passen. Niet alle leden kunnen meer lid voor het leven blijven.

Alle terechte woede en ophef ten spijt is het mooi hoe Elba hier in deze speech kiest voor nuance, voor de focus op diversiteit en niet op huidskleur.

“I’m not here to talk about black people, I’m here to talk about diversity. Diversity in the modern world is more than just skin color –- it’s gender, age, disability, sexual orientation, social background, and — most important of all, as far as I’m concerned — diversity of thought.”

Volgens de regelen der kunst trekt hij allerlei argumenten uit de kast om zijn punt te maken. Televisie zou het raam op de wereld moeten zijn terwijl de discrepantie tussen wat je op televisie ziet en wat er echt in de wereld aan diversiteit is veel te groot is. Hij maakt de vergelijking met sport, ‘door te investeren kun je goud winnen’, citeert zoals iedere rechtgeaarde Brit natuurlijk ook Churchill en prikkelt de Britse trots om beter te willen zijn, om het beter te willen doen.

Als spreker is Elba zo ontspannen, bescheiden en vriendelijk dat het bijna saai wordt. Het is een opluchting als hij in ieder geval inhoudelijk dreigend wordt en stelt dat het publiek tegenwoordig wat te kiezen heeft. Als mensen zich niet herkennen in ‘ het raam op de wereld’, gaan ze naar Youtube, Netflix of een van die vele andere online mogelijkheden. De omroepen zijn hun monopolie als aanbieder kwijt en zullen moeten veranderen. Dat proces kan weleens een stuk interessanter worden als ze dat niet alleen doen vanwege de kijkcijfers maar ook omdat aan de goede kant van de geschiedenis staan nu eenmaal veel bevredigender is.

Ook de NPO kondigde deze januari aan diversiteit belangrijker te gaan vinden. Laten we hopen dat ze Elba’s woorden in hun oren knopen.

“When you get out more, you see there’s a disconnect between the real world and TV world. People in the TV world often aren’t the same as people in the real world. And there’s an even bigger gap between people who make TV, and people who watch TV. I should know, I live in the TV world. And although there’s a lot of reality TV, TV hasn’t caught up with reality.”