Dit bizarre arbeidsconflict in Zeeland is slechts een topje van de ijsberg

Alex Mallems, de artistiek leider die in deze eeuw (sinds 2001) Zeeland op de kaart zette, is vertrokken bij zowel het festival Zeeland Nazomer, als bij het bijbehorende productiehuis Zeelandia. Dat is de uitkomst van een langdurig conflict met de sinds vorig jaar aangestelde zakelijk directeur, Sylvie Dees. Volgens een bericht in Theaterkrant zou hij volgens Dees ‘zonder toestemming toezeggingen doen aan theatermakers, afspraken niet goed vastleggen en informatie achterhouden.’

De ontwikkeling volgt op een maanden durend onderzoek dat journalist en communicatiespecialist Ingrid van Frankenhuyzen vorig jaar publiceerde onder de titel: Angst en beven in de cultuursector: de schaduwzijde van de ’trickle down’. Zij constateerde, in een zoektocht naar hoe er in de sector werd omgegaan met coronasteun en zzp’ers, dat met name Productiehuis Zeelandia en Festival Zeeland Nazomer een slechte reputatie hadden opgebouwd. De vers aangestelde directeur Dees kwam afspraken met zelfstandige makers die voor haar aantreden waren gemaakt, niet na, of wees ze alsnog af wegens gebrek aan artistieke kwaliteit.

Geen commentaar

Grote afwezige in dit onderzoek was toen al de artistiek leider van beide organisaties: Alex Mallems. Net als zoveel anderen, was hij niet bereikbaar voor openlijk commentaar. Dat de directeur met haar omgang met zelfstandige makers en hun plannen duidelijk in de rol van Mallems was getreden, maakt duidelijk dat het conflict toen al hoog moet zijn opgelopen.

Het verwijt van Dees aan het adres van Mallems is door de rechter nietig verklaard. De rechter stelt bovendien grote vraagtekens bij de rol van de Raad van Toezicht: die zou op geen enkel moment contact hebben gezocht met Mallems.

Schamele fooi

Mallems vertrekt nu, de rechter erkent dat verder werken in deze toxische omgeving onmogelijk is. De toegewezen transitievergoeding is schamel. 30.000 euro voor iemand die 21 jaar zijn ziel en zaligheid aan de provinciale cultuur heeft geofferd is een belachelijk laag bedrag, en omdat beide partijen de proceskosten moeten delen blijft er ook nog eens heel weinig van over.

Omdat Mallems als Belg in Nederland werkte heeft hij ook geen recht op een werkloosheidsuitkering. Dat maakt de toestand extra schrijnend. Blijft over de vraag hoe lang eenn zakelijk directeur die kennelijk in haar omgeving zoveel angst veroorzaakt, voor een prettig artistiek klimaat in Zeeland kan zorgen. Er wordt flink geworsteld, de vraag is wat er nog meer boven komt.

De vraag is ook, gezien de uitkomsten van het onderzoek van Ingrid van Frankenhuyzen vorig jaar, hoeveel ellende er nog op andere plekken verborgen ligt.