Het flitshuwelijk tussen theater en televisie kon bijna niet korter. Of wel?

15 minuten televisie. Theater Maas, die vroeger Cornald heette, heeft het voor elkaar gekregen om het grootste feest van het Nederlandse theater terug te krijgen op soort van prime time televisie. Maandag 18 september zagen we zijn samenvatting van dit gala van het Nederlandse theater, met daarin prijzen, fragmenten van speeches en uitgelaten acteurs. Ik vroeg me af of we hier blij mee moeten zijn.

Vraag één is natuurlijk wie ik bedoel met ‘we’. Voor het gemak ga ik even uit van de ruimste definitie: de Nederlandse televisiekijkers. Die krijgen al een tijdje in het kwartier voor Nieuwsuur op NPO2 een uitgebreid reclameblok te zien voor kunst, meestal beeldende. Vaak loopt een museumdirecteur door het pand van een collega en ziet er mooie dingen. Het kan zeker helpen om op een idee te komen voor een volgend uitje.

3 seconden roem

Wat de samenvatting van het Theatergala precies gaat bereiken? Ik weet het niet. Door omstandigheden heb ik dit jaar weinig meegekregen van het Nederlandse theaterseizoen. Ik kon nu kijken met de onwetende blik van best een groot deel van het Nederlandse televisiepubliek. Wat krijg je dan mee?

De fragmenten uit de voorstellingen waarin acteurs prijzen hadden gewonnen waren ongeveer drie seconden. Ik zag iemand bedreigd worden met een pistool, een vrouw besmeurd met bloed, een speech over racisme zonder inleiding en context, een prachtige queer jurk. Dit afgelost met een iets voor het Wilmink Theater (0,75 seconde), een bibliotheek (0,5 seconde). Een sneer naar een technicus van Theater Bellevue (3 seconden)  en veel trotse ouders. Elke context ontbrak, behalve dat iedereen in een onduidelijke, middeleeuws ogende catacombe werd verrast door Theater Maas met een microfoon en een vraagje.

Superenthousiast

Ik heb echt welwillend gekeken, en had een superenthousiast verhaal over het gala gelezen van een collegajournalist op Facebook, maar niets daarvan in dit miniverslag van wat voor veel mensen die ik ken het grootste feest van het jaar is.

Ik ben vakmatig bezig met kunst en theater, ik ken de gezichten, weet hoe de catacomben van de Amsterdamse Stadsschouwburg, sorry, ITA, eruitzien,  maar neemt iemand de verse kijker mee aan het handje? Bedenkt iemand misschien een oplossing zonder een gids die zo ingevoerd is dat hij de mensen thuis vergeet? Want dat is wat Theater Maas doet.

Zonder context

Deze samenvatting door Avrotros is alleen begrijpelijk voor mensen die erbij waren. Die zullen blij zijn met de schaarse zendtijd voor de moeder aller kunsten. Theater Maas en de altijd innemende festivaldirecteur, met een glas bubbels in de hand napratend over dat deze prijzen voor het laatst zijn uitgereikt en dat er donderdag iets nieuws komt?

Zonder verdere context bevestigde vooral dit gesprekje het vooroordeel dat veel mensen over Amsterdam en kunst hebben: overwegend wit en losgezongen van de wereld.

Nieuwsuur?

Kan het anders? Natuurlijk, maar dan moeten ze dat in Hilversum wel willen. Blijft het probleem dat prijsuitreikingen altijd lastig zijn op televisie. Neem de Oscars of de Kalveren: zelden spectaculaire televisie, uitgezonderd van die momenten waarop mensen elkaar in de haren vliegen.

Misschien kunnen we voortaan iets met Nieuwsuur doen? Net als met de Literatuurprijzen? Jeroen Wollaers? Die heeft ook veel verstand van theater. Het zou in ieder geval een minder ‘alleen voor ingewijden’-beeld geven.

En anders misschien maar gewoon: niet?