Det Rijven (1956) voelt zich kwetsbaarder dan 20 jaar geleden: “Ik ben niet alleen bang om te vallen. Ik besef ook dat mijn lichaam een soort oude fiets is die af en toe muziek maakt en gewoon wil stoppen. Of een lekke band heeft. Dat is echt vaker dan voorheen. Je weet nooit of de fiets nog wel aan de praat te krijgen is. Dat is iets waarvan ik voorheen altijd dacht, oké, het is een blessure, die is na de zomer wel weer over. Nu denk ik, is het gewoon een blessure of moet ik ermee leven?”
Voor gewone ouderen kan dat al een vraag zijn, maar als je je hele leven acrobaat bent geweest, zijn zulke dingen extra actueel. Oud worden kan dan vervelend zijn, als je leeft van de kracht en de schoonheid van je lichaam en de samenleving oude lichamen het liefst wegstopt.
Senioren
Choreograaf Piet van Dycke heeft een voorstelling gemaakt over precies dat thema. In Glorious Bodies zien we zes acrobaten van rond de zestig. Det Rijven is een van hen. Samen met Winfried Deuling (1960), Astrid Schöne (1968), Thorsten Bohle (1968), Paul Griffioen (1961) en Johannes Fischer (1960), namen we een gesprek op over hoe je op hoge leeftijd nog altijd kunt vliegen.
Zeker na de Corona-pandemie, die vooral voor optredende kunstenaars een enorme terugslag betekende, is deze voorstelling een bijzondere buitenkans, vertelt Johannes Fischer: “Ik twijfelde echt of ik in staat zou zijn om alles opnieuw op te starten omdat in die tijd niets mocht, niets kon. Ik had veel te lang niet getraind omdat ik niet met mensen mocht samenwerken, ik mocht niet met mensen trainen, ik mocht zelfs lange tijd geen lessen geven. Dat reduceert je tot ergens in je huiskamer opdrukken. Lichamelijk en fysiek ben ik in die tijd behoorlijk ingestort. Nu, door de show, kreeg ik inspiratie. Ik had een reden om te trainen en te werken en om te proberen fysiek een kleine comeback te maken.”
Lichamelijk archief
Die come-back gold ook voor choreograaf Piet van Dycke, vertelt Det Rijven: “Hij zei dat hij een voorstelling wilde maken over lichamen die ouder worden. Dus meer over een proces van: hoe ga je om met ouder worden? En dan in dit geval met acrobaten. Maar toen we met hem werkten, veranderde hij van gedachten. Hij zag: die mensen kunnen heel veel en ze zijn heel leuk om te zien. Dus ik ga het niet doen over het proces van wat je minder kunt doen, maar over wat nog heel erg leeft en is gearchiveerd in ons lichaam. Dat vind ik heel mooi gezegd.”
Luister nu naar de podcast!
Cultural Press
Jullie zijn acrobaten, jullie treden op. Ik heb net een stukje van jullie optreden gezien. Ik vond het erg eng. Ik zie een flatgebouw met drie verdiepingen en iemand zit op de hoogste verdieping zonder veiligheidstouwen. Het is anders om acrobaten van zo dichtbij te zien dan in een circus met licht. Dat is bijna enger dan wanneer je het ziet in een grote show waar iedereen blij is en voor je gaat. Jullie doen al 40 jaar aan acrobatiek. Het is fysiek een enorme uitdaging. Is het een sport?
Winfried
Nou ja, eigenlijk is het een kunst omdat sport wordt gedefinieerd als competitie. Competitie. Zelfs schaken is een sport, maar dans is geen sport. Dus acrobatiek lijkt meer op dans. Er is geen competitie. Het gaat er niet om wie de beste is. Het is ook heel moeilijk om mensen te vergelijken, want sommigen zijn groot en sterk en staan aan de basis van een truc van een piramide, en sommigen zijn klein en vliegen. Welke is beter? Je kunt het niet vergelijken. Je kunt niet zeggen, oké, dit is moeilijker. Het gaat dus meer om het samenwerken en proberen iets te creëren dat de moeite waard is om naar te kijken.
Cultural Press
Ja. Dus jullie zijn allemaal in de vorige eeuw begonnen. Dus 1980, 1984. Ik bedoel, voor zover ik weet van mezelf, werd acrobatiek een soort van populair in die tijd.
Det
Ik zat opeens in een theatergroep waar ik een week lang les kreeg in acrobatiek. En het was iets wat ik echt geweldig vond en ik had er nog nooit van gehoord en ik wist niet dat het bestond. Dus ik was echt geïnteresseerd. En toen ik de kans kreeg om een cursus te volgen en acrobatiek te leren, heb ik die meteen aangenomen. Zo ben ik begonnen.
Cultural Press
Thorsten, waar en waarom ben je begonnen?
Thorsten
Ik zag mensen acrobatiek doen op het gras. In Duitsland, in de stad waar ik toen woonde. En als kind deed ik een beetje aan gymnastiek, dus ik had een kleine achtergrond, dus ik wist hoe ik een handstand moest doen. En opeens zag ik mensen op elkaar klimmen en ik zei: wow. En toen heb ik een cursus gevolgd in mijn stad. En toen kreeg ik meteen mijn passie. En toen deed ik het twee, drie, vier keer per week en probeerde ik elke vriend naar het gras te trekken.
Cultural Press
Je bent een grote man. Er zijn bepaalde rollen in acrobatiek. Was je altijd de honkman, de man die alle andere mensen droeg? Of veranderde je van rol tijdens je carrière?
Thorsten
Ja, dat is best grappig. Toen ik 30 was, ging ik naar de circusschool in Berlijn en toen vond ik een vrouwelijke partner in de maat van schuld. En ik dacht, ja, laten we met haar samenwerken. Maar we werden een stel en we stortten in. En dus zocht ik een nieuwe partner en ik had ook een ik geef niet om een vrouw of een man, maar ik dacht aan die maat en opeens kreeg ik bij toeval een partner uit mijn maat. We ontdekten elkaar in een vrije training en we trainden samen en het werkte heel fijn. En toen heb ik het meer dan tien jaar met hem gedaan en daar hebben we van rol gewisseld. En dit was zowel heel leuk als heel onverwacht voor mij.
Cultural Press
Maarr hij is er nu niet.
Thorsten
Hij is te jong.
Cultural Press
Dit kan gebeuren, iemand van 40.
Det
Maar het hangt inderdaad af van zowel je partner als je maat. Het is ook zo dat zowel Paul als Johannes een beetje tussenmaat zijn. Dus ze kunnen het allebei. Ze kunnen onderman zijn, maar ze kunnen ook vliegen en ze kunnen ook de tussenmaat zijn, zoals je zag in de driehoog. En ook omdat hij een partner had die ongeveer even groot was. Je kunt ook de andere rol proberen, en dat is ook voor de meisjes of voor de lichtere personen.
Cultural Press
Ja. Dus je zegt dat het geen sport is, het is een kunst. Maar het is een hele speciale kunst. Ik bedoel, het is erg fysiek. Ik ken dansers die op hun 35e moeten stoppen omdat al hun onderdelen versleten zijn. Hoe is het met jou? Je bent over de 60, dat mogen we nu wel zeggen want dat is ook het onderwerp van de show. Hoe ga je daarmee om, want het is erg fysiek. Ik bedoel, hoe blijf je op een niveau dat voor jou bevredigend is?
Winfried
Ik denk dat dat een groot verschil is tussen acrobatiek en dans in de zin dat dans altijd de grote jongens waren die de kleine meisjes optilden. Bij acrobatiek werk je samen en dat samenwerken maakt het lichter. Dus als Paul bijvoorbeeld springt, ondersteun ik hem en geef ik hem een zwaai, maar ik doe het werk niet alleen. Dat doen we samen. Dus ik denk dat de samenwerking tussen de partners heel belangrijk is en het lichter maakt.
Johannes
Ja. Ik denk ook dat het grote verschil tussen acrobatiek en dans is dat dans heel lang werd het gedomineerd door choreografen die een stuk bedachten en dan verwachtten dat dansers het zouden uitvoeren. Voor acrobaten, omdat ze ook anders zijn, is het een compleet andere stijl. Acrobaten kunnen bepaalde dingen en dan moet een choreograaf die dingen gebruiken. Dus terwijl een danser van 35 sommige dingen niet meer kan, heeft een acrobaat hetzelfde probleem. Op een bepaalde leeftijd kun je niet meer wat je op je 35e of 40e wel kon, maar dat is niet belangrijk omdat je laat zien wat je wel kunt. En dit is wat we gebruiken in onze shows, in onze voorstellingen. En wat onze choreograaf nu gebruikt, hij gebruikt de dingen die we kunnen doen. Hij stelt zich niet voor als, oké, je moet een salto doen en je moet hem gooien, want dat zou niet mogelijk zijn. Hij moet kijken naar wat je als combinatie kunt doen, oké, dan doen we dit. Dus je begint met wat mogelijk is in plaats van met een idee en dan iemand zoeken om het mogelijk te maken. En ik denk dat dit ook de reden is waarom we op die leeftijd nog kunnen optreden. En ik denk eigenlijk dat het voor dansers hetzelfde is. Ook oude dansers kunnen optreden en ik ken shows waar ze dat deden als je ze de dingen laat doen die ze kunnen en ze doen het fantastisch. Iedereen van deze dansers heeft nog capaciteiten die een normaal mens niet heeft. Het is alleen niet allround.
Det
Ik ben het met je eens. Ik denk dat het gewoon niet gewaardeerd is wat oudere dansers nog kunnen. Natuurlijk kun je niet meer zo hoog springen. We kunnen niet meer de mooiste handstanden of andere dingen die we vroeger wel konden. Maar ja, als je alleen dat wilt zien, zou er geen show zijn, zou het bij ons ook geen show worden. Maar als je wilt werken met wat mensen nog kunnen, dan kun je ook een mooie voorstelling maken met dansers die wijs en ervaren zijn. En daar ben ik het echt mee eens. Dus ik denk dat het te weinig gebruikt wordt, alle capaciteiten die er nog zijn bij oudere mensen die heel hoge fysieke vaardigheden hebben.
Cultural Press
Jullie zijn allemaal professionele acrobaten. Verdien je daar nog steeds je brood mee?
Thorsten
Nee, ik zit acht uur per dag achter de computer.
Cultural Press
Daarom kun je een zware man zijn. Het moet dus ook een heel oude computer zijn, want je hebt sterke armen.
Johannes
Het is een zeer stabiele computer.
Cultural Press
Maar hoe ziet een professionele acrobatencarrière er voor jou uit? Is je naam al bekend? Astrid. Wat is een carrière op je 60e in acrobatiek?
Det
Een carrière. Hoe ziet dat eruit? Ze is jong, nog geen 60, dus.
Cultural Press
Maar als je geld verdient met acrobatiek en je bent ook geen 20 meer, dan kunnen we dat toegeven. Hoe ziet je werkdag eruit als acrobaat?
Astrid
Nu slaap ik zo lang als ik kan. Ik train niet elke dag. En ik doe veel dingen voor mezelf zodat ik genoeg kan trainen als we repetities hebben en ik hoop dat ik daar fit genoeg voor ben met een ontspannen lichaam en een sterk lichaam.
Det
Maar je treedt toch ook nog steeds op?
Astrid
Ja.
Cultural Press
Hoeveel optredens zijn er per jaar?
Astrid
Anders in Corona-tijd, in de zomer, vaak in de winter? Nee, we treden niet op. We treden op in de straten en op festivals, maar niet in de winter.
Cultural Press
Is dit voor jou hetzelfde?
Johannes
Nee. Voor mij was het zo dat we op een gegeven moment op zoek waren naar trainingsruimte, dus kwamen we in contact met het jeugdcircus en dat was een heel goede combinatie. Dus we begonnen lessen te geven en hier, ik bedoel, dit is eigenlijk een jeugdcircus dat ik samen met mijn ex-partner heb gevonden. Het is een soort mix tussen het geven van lessen aan volwassenen en kinderen en optreden. En het varieert in de jaren wat je meer of minder doet, afhankelijk van in de tijd van Corona waren er natuurlijk bijna geen optredens en nu wordt het meer en ik probeer me daaraan aan te passen en te nemen wat ik krijg. Het is net als met elk ander bedrijf dat je runt, soms krijg je meer dingen in de ene richting en iets in de andere. Dus je gaat met de stroom mee. Ik heb in theatershows gewerkt, ik heb in straattheaters gewerkt, ik heb voor bedrijfsfeesten gewerkt. Het hangt van de jaren af of het verandert en elke keer als je een voorstelling krijgt, werk je een paar jaar met deze voorstelling en in de tussentijd begin je ook andere voorstellingen.
Astrid
Dat geldt ook voor mij. Ik werk dus ook als circusdocent. En voordat we beginnen met de repetities voor Glorious Bodies, werkte ik als logopedist. Dat is mijn beroep.
Cultural Press
Dus je bent geen fulltime professionele acrobaat?
Det
Nee, helemaal niet. Ik ben het al sinds ik denk in 1987. Ik ben ook begonnen met lesgeven, wat ik nog steeds doe. Ik ben ook les gaan geven, wat ik nog steeds doe, en ik heb sindsdien een volwassenenschooltje in Amsterdam en dat is veel meer werk dan mijn voorstellingen. Ik heb wel opgetreden in kinderdans, met kinderdansvoorstellingen, maar daar ben ik al 25 jaar geleden mee gestopt. Dus de andere voorstellingen, dat was niet zo vaak dat ik acrobatische voorstellingen deed. Dus het was voor mij ook een vraag, ga ik op het podium staan? Ja, oké, eens kijken of dit leuk is. Maar tegelijkertijd ben ik vertaler en leraar Noors, dus dat is een heel ander beroep.
Cultural Press
Ik vroeg me af of de reputatie van acrobatiek is veranderd in de 40 jaar dat je dit doet? Hoe was het toen je begon en hoe is het nu?
Johannes
Ik denk dat de reputatie van acrobatiek heel erg is veranderd, want in het begin, in de jaren 80, leek het alsof circus niets was. En nu langzaam, denk ik, dank zij mensen zoals wij, zoals een vriend van mij, een collega waar ik jaren mee optrad, hij begon de Circus School in Rotterdam. Een andere collega van mij was betrokken bij het opstarten van Tilburg. Dus ik denk dat onze generatie is begonnen om de circustechnieken terug te brengen naar de waardering die ze hadden in de jaren ’40 of ’50 van de vorige eeuw. Want in de tussentijd, zoals in de jaren ’60, toen de televisie opkwam, ging ineens alles kapot wat niet werkte met staatsgeld, elke voorstelling, elk cabaret, niemand ging er meer heen. En nu maakt het een comeback, want wat je nu ervaart, zoals het live zien, je maakt dezelfde stap, van het zien van iets op het scherm of op video of wat dan ook, dat is niets vergeleken met het in het echt zien gebeuren, zo’n twee, drie meter voor je. Plotseling denk je, oh, shit, ze zouden nu kunnen vallen.
Det
Maar aan de andere kant, veel mensen ook, veel acrobaten ook, het is niet alleen heel Nederlands meer. Het is heel erg verspreid door heel Europa en de Verenigde Staten. En ze leren ook veel van Facebook en van de dingen die ze zien. Ze kunnen gewoon kijken en proberen te zien hoe het gaat en dan kunnen ze er ook van leren en dat is iets wat wij nooit hadden toen we jong waren, dus we hadden leraren nodig. Dus je hebt nu verschillende, hoe zeg je dat, bronnen om te leren.
Paul
Ja, maar toch denk ik dat het voor de meeste acrobaten met leraren beter werkt als ze gewoon op video kijken en proberen te kopiëren wat ze zien. Want al die fijne technieken die we gebruiken, dat zie je over het algemeen niet op de video.
Winfried
Hier meer drukken, hier meer drukken. Het is een kwestie van millimeters en aandacht. En dat zie je niet op een video.
Cultural Press
Nee. Het gaat ook over vertrouwen, maar ook over vertrouwen. Dit is vrij uniek voor iets dat in deze tijd gebeurt. Ik bedoel, het is een kunstvorm gebaseerd op vertrouwen. Van tevoren zei je tegen me: ‘we praten veel’. We praten meer dan we bewegen. Dat klopt, we zijn spraakzamer dan anderen.
Det
Ja, maar die in het westen praten veel meer dan die in het noorden.
Johannes
Ik denk het niet. Maar toch, als je een moeilijkere truc doet. Je moet eerst controleren, oké, we proberen deze truc. We doen het op deze manier. Waarschijnlijk gaat het fout omdat we het de eerste keer doen of de tweede keer. Hoe overleven we het? Wie vangt haar? Wie vangt mij? Hoe doen we dat? Welke kant kan het opgaan? Je moet dus veel praten om te overleven. Je moet veel communiceren. En op een gegeven moment gaat het sneller. Maar natuurlijk, wij als groep kennen elkaar al heel lang, maar wij twee werken regelmatig samen. Maar voor de rest zijn het niet echt werkende partners. Werkpartners. Dus we moeten meer praten dan we in een normale training zouden doen. Als we samen trainen, alleen voor ons, praten we veel minder omdat we weten hoe we in elke truc naar beneden moeten komen.
Winfried
Precies. Omdat we bijvoorbeeld de gebroeders Como als instructeurs hadden.
Cultural Press
De gebroeders Como waren beroemd.
Winfried
Zij waren de personen die de acrobatiek echt op gang brachten. Weg van het circus, naar de scholen. En dus kennen we de stijl, dus we hoeven niet veel te praten. Ik was bijvoorbeeld een keer in Italië en daar was een circus, er waren Chinese mensen, zij hadden dezelfde stijl. En ik spreek helemaal geen Chinees, maar ik had iemand die een handstand op me deed. Dus je hebt de taal helemaal niet nodig bij acrobaten als je de stijl kent.
Paul
Maar dit hangt een beetje af van wat je aan het doen bent. Als je jezelf vaker een handstand in handen geeft en de ander baseert het vaker, dan kun je het direct doen. Maar als je een complexere truc doet, heb je misschien wat meer communicatie nodig voordat je het doet.
Winfried
Ja, maar het is vrij uniek dat je de taal niet nodig hebt.
Paul
Ja, dat is waar. Voor bepaalde dingen op niveau. Dat is helemaal waar.
Johannes
Het is net als dansen.
Det
Ja. Het is ook een soort fysieke taal. Je moet ook voelen hoe je omhoog loopt. Je voelt elkaars handen, je voelt elkaars ritme, je voelt waar je steun krijgt. Al deze dingen zijn eigenlijk niet verbaal.
Cultural Press
Maar aan deze kunst kleeft ook een zeker risico. Je hebt een video bij je van een val die je hebt gemaakt van grote hoogte en je hebt nog steeds last van schouderpijn. Ik ken oude acteurs die, wanneer hun carrière langer wordt, banger worden om hun tekst te verliezen, hun woorden te verliezen. Hoe is het voor jullie als artiesten in een zeer fysieke sport? Wordt het enger?
Winfried
Nou, laten we zeggen dat ik me soms een beetje zorgen maak. Kan ik dit doen voor, laten we zeggen, twee jaar? Want we hebben optredens in 2025. En soms als ik mijn schouder een beetje voel, kan ik het dan nog wel doen? Soms maak je je daar een beetje zorgen over. Ja, dat geef ik toe. Maar ik weet ook dat als je stopt, je weet dat je het niet meer kunt. Je moet doorgaan met de zorg dat je door kunt gaan. We hadden bijvoorbeeld een paar weken geleden een repetitie. Vijf van de lichamen hier hadden ergens iets, een hiel of een schouder of een rug. En we hebben kleine dingen veranderd in de voorstelling en het werkt. Dus dat is vrij uniek, denk ik.
Det
Ja. Maar ik voel me wel kwetsbaarder dan 20 jaar geleden. Niet alleen bang zijn om te vallen of zo, maar ook weten dat mijn lichaam een soort oude fiets is die af en toe muziek maakt en gewoon wil stoppen of een lekke band heeft of zo. En dat is echt vaker dan voorheen. En je weet nooit of de fiets nog wel aan de praat te krijgen is met dit soort dingen of dat je er mee te maken krijgt. En dat is iets waarvan ik voorheen altijd dacht, oké, het is een blessure, die gaat na de zomer wel weer over. En nu denk ik, is het gewoon een blessure of moet ik ermee leven? En dat is anders dan vroeger.
Paul
Tegelijkertijd heb ik het gevoel dat het verrassend is wat je lichaam nog allemaal kan. Zoals je vertelde over de val. Ik liet je de video zien, ik dacht, oké, het is nu misschien klaar, maar het is ongeveer een jaar geleden en ik zit nog steeds in deze show, ik doe het nog steeds zo. Het lichaam doet er langer over om te herstellen. Maar ja, ik ben nog steeds benieuwd hoe goed het uiteindelijk werkt.
Det
Maar hij is speciaal.
Johannes
We zijn allemaal speciaal. Zo hard aan zijn herstel gewerkt dat voor mijn gevoel zijn handstanden nu beter en rechter gaan dan voorheen.
Cultural Press
Maar nu we het er toch over hebben, er luisteren misschien ook oudere mensen mee met deze podcast. Maar ik mag wel zeggen dat jullie er allemaal geweldig uitzien.
Det
Dank jullie wel.
Winfried
Hoeveel hebben we hem betaald?
Cultural Press
Ik doe mijn best om niet te dik te worden als je 60 bent, dan worden dingen slordig. Slordige dingen. Dat zag ik. Je moet opletten wat je eet, wat je drinkt, wat je beweegt. Is jouw levensstijl iets wat senioren en leeftijdsgenoten zou moeten aanraden?
Paul
Bewegen. Ik zou zeggen: bewegen. Blijf bewegen.
Det
Acrobatiek.
Paul
Het hoeft geen acrobatiek te zijn, maar.
Det
Blijf in beweging en eet niet te veel.
Winfried
Voor sommige mensen is dat niet waar, omdat er van ons twee zijn, die kunnen zoveel eten als ze naar binnen kunnen proppen en ze komen niet aan, wat echt oneerlijk is.
Det
Ja, we hebben er hier twee.
Johannes
En voor de rest is het zo dat als je graag beweegt, als je iets hebt dat je echt graag doet, je het moet doen en niet moet denken, oh, is het wel slim om dat te doen? Nee, je moet het gewoon doen en goed voor jezelf zorgen, maar het wel blijven doen. En het grappige is dat je zelfs in deze tijd vooruitgang kunt boeken met dingen die je nieuw probeert als je het gewoon langzaam opbouwt en gewoon met de stroom meegaat.
Cultural Press
Zou iemand die hierdoor geïnspireerd raakt op deze leeftijd met acrobatiek kunnen beginnen?
Paul
Ja, het is mogelijk. Ik weet dat toen ik bij de Como Brothers lessen was, er een man was, hij begon rond zijn 60e, 62e of zo.
Det
Hij was een danser.
Paul
Hij was een danser. Hij had dus al lichaamsbewustzijn. Maar toch begon hij op zijn 60e acrobatiek te doen en hij was behoorlijk goed.
Det
Ja. Ik heb ook een aantal studenten die ouder zijn dan 60, maar ze zijn niet begonnen toen ze 60 waren. Maar ik had er ook twee die ouder waren dan ik. Dat was de eerste keer. En de ene was 72 en de andere was 69 of zoiets. En zij hebben het ook geleerd en het is gewoon dat je jezelf andere doelen moet stellen. Doelen of ja. Dus als je het gewoon voor de lol doet en voor de lol van het samenwerken en iets voor elkaar krijgen en daarin slagen, dan is dat zo leuk. Dus je kunt spelen, je hoeft niet de beste te zijn. En als je dat in je hoofd hebt, kun je heel veel plezier hebben. Ook als je later begint, zelfs als je oud bent, denk ik. Ja.
Cultural Press
Dus toen Piet Van Dycke je vroeg, kende je Van Dijcke al?
Paul
Ik kende hem niet.
Cultural Press
Hoe heeft hij je leren kennen?
Johannes
Eigenlijk kende hij mijn zoon. Mijn zoon is acrobaat/danser en ze kennen elkaar. En op een gegeven moment vertelde Pete Kim dat hij een circusvoorstelling wilde doen met oudere mensen en dat hij er al twee had gevonden die op elkaars schouders konden staan. En toen zei mijn zoon: Nou, ik ken wel wat mensen voor je. En toen heeft hij hem aan ons gekoppeld en dat was een goede connectie. Het was heel inspirerend, denk ik, voor hem en voor ons.
Cultural Press
Hij is er nu niet, maar is zijn plan door jou veranderd?
Det
Ja.
Cultural Press
Dacht hij aan iets heel oudemensenachtigs en heb je hem verrast?
Det
Hij zei dat hij een voorstelling wilde maken over lichamen die ouder worden. Dus meer over een proces van hoe ga je om met ouder worden? En dan in dit geval met acrobaten. Maar toen we met hem werkten, veranderde hij van gedachten omdat hij gewoon dacht: die mensen kunnen heel veel en ze zijn heel leuk om te zien wat ze kunnen. Dus ik ga het niet doen over het proces van wat je minder kunt doen of zo, maar wat nog heel erg leeft en – wat hij ook noemde – is gearchiveerd in ons lichaam. En dat vind ik heel mooi gezegd. Het is net alsof het in ons lichaam zit en we kunnen het doen met onze ogen dicht of zo.
Johannes
Ik denk ook dat zijn verandering in het begin was dat hij meer dacht aan het maken van een show over hoe om te gaan met een lichaam dat minder kan, dat niet meer zo goed kan. En op een gegeven moment realiseerde hij zich dat we waarschijnlijk veel meer konden dan iedereen in het publiek en dat hij zijn intentie meer daarop richtte. Als je iets doet waar je van houdt en je werkt samen met mensen die je leuk vindt en je doet de dingen die je graag doet, dan kun je veel, veel meer doen op, eigenlijk, elke leeftijd dan iedereen vermoedt. Het moment, zou ik zeggen, omdat we veel kleine optredens hebben gedaan, gewoon voor vrijwilligers, om te kijken hoe ze reageren en wat ze leuk vinden. En ze waren allemaal geïnspireerd en verbaasd over de dingen die we konden doen op de leeftijd die we nu hebben.
Cultural Press
Ja, ik heb alleen je repetitie gezien. Ik vond het ook heel inspirerend, ik dacht een beetje, oké, dus ik kan dit allemaal niet. Ik bedoel, ik voel me best fit, maar ik denk niet dat ik twee mensen kan dragen en ze rondzwaaien en ze op en neer laten springen en dan op de grond. Ik bedoel, was het ook inspirerend voor jezelf? Je had niet verwacht om een twee jaar durende tour te doen, een internationale tour met Pieter van Dycke vier jaar geleden, denk ik.
Paul
Nee.
Johannes
In die tijd, toen hij me vroeg, kwamen we net uit de Corona-tijd en ik twijfelde echt of ik in staat zou zijn om alles opnieuw op te starten omdat in die tijd, alle festivals, niets mocht, niets kon. Ik had veel te lang niet getraind omdat ik niet met mensen mocht samenwerken, ik mocht niet met mensen trainen, ik mocht zelfs lange tijd geen lessen geven, wat je reduceert tot, weet ik veel, ergens in je huiskamer opdrukken. En dat was echt heel zwaar. Dus lichamelijk en fysiek ben ik in die tijd behoorlijk ingestort. En nu, door de show, was ik geïnspireerd en had ik een reden om te trainen en te werken en om te proberen fysiek een kleine comeback te maken na die tijd waarin ik zoveel minder deed. En ik ben nog steeds niet op het punt dat ik vijf of zes jaar geleden was. Dus voor mij was het geweldig dat ik werd gevraagd en het was heel inspirerend om nu samen te werken met een groep mensen die ik echt leuk vind en plezier te hebben en een hele leuke show te maken.
Winfried
Ja, voor mij is het ook heel inspirerend, vooral omdat ik shows heb gemaakt met verschillende mensen. Maar nu heb ik een choreograaf, dus ik word geregisseerd en dat is zo leuk. En ook in een grote groep, zes mensen, heel koppige mensen, allemaal. En het is heel interessant dat het zo intens is wat je samen doet. We leven soms als een familie. En dat heeft me het meest verbaasd, dat als ik een weekend vrij ben, ik nog steeds in mijn hoofd bezig ben met wat trucjes of dingen. En het heeft me verbaasd hoe ik hierbij betrokken ben. Het is echt geweldig en ik vind het heel inspirerend en ik hoop dat we dit nog minstens een paar jaar kunnen doen.
Johannes
Nog vier jaar.
Winfried
Ja, dat zou leuk zijn.
Cultural Press
Nog vier jaar?
Johannes
Ik ben 63 nog vier jaar van deze show doen. Ik ben er klaar mee.
Cultural Press
Je kunt eindelijk beginnen met vissen.
Thorsten
Twaalf jaar. Twaalf jaar.
Winfried
Det, je zult hard moeten werken. Nog twaalf jaar.
Det
Nee.
Winfried
Voor Thorsten.
Paul
Dit gaat een beetje te ver.
Det
Ja.
Cultural Press
Dus met al deze prachtige lichamen zul je twee of drie jaar op tournee zijn.
Det
Dat weten we nog niet.
Paul
Het ziet er nu naar uit dat het twee jaar wordt.
Cultural Press
Waar ga je heen?
Det
Ik denk van niet, tot nu toe hebben we alleen voorstellingen tot de zomer. Maar natuurlijk heeft nog niemand de voorstelling gezien. Dus alle voorstellingen die verkocht zijn, komen door Piets reputatie, denk ik. En ook een beetje wat mensen erover gehoord hebben, dat het een interessant thema was. En ook hebben sommige mensen er delen van gezien of de trailer gezien of weet ik veel. Maar nu komen mensen of theaters en festivals kijken. En dan is het natuurlijk gebruikelijker dat ze het plannen voor het jaar erna. Dus Pete was al op de hoogte van onze mogelijkheden voor 24, 25, maar we weten het nog niet. Er is nu één mogelijkheid in Duitsland, dus dat is de eerste buiten Nederland en België. Maar we willen natuurlijk ook naar Barcelona, toch?
Cultural Press
Na het Tilburg Circolo festival kan je carrière een sprong maken. Moet je je baan opzeggen?
Winfried
Nou, ik ben beschikbaar.
Paul
Ik ook.
Johannes
En ik.
Cultural Press
En jij, Thorsten? Jij tilde nog steeds computers op.
Thorsten
Ik heb mijn baan verkleind. Ik had een baan van 80% en die moest ik terugbrengen naar 50% om mee te kunnen doen aan het project. En ik had het geluk dat mijn broer, voor wie ik werk, ja zei. Oké. Daar ben ik niet zo blij mee, maar goed, ga. Ik wil dat je gelukkig bent als je gelukkig bent. Daar had ik geluk mee.
Cultural Press
Misschien heb je over een jaar wel een internationale carrière.
Paul
Ja, dat zou leuk zijn.
Cultural Press
Ja. Al plannen voor de volgende show?
Det
Wat zei je?
Winfried
Laten we eerst met deze beginnen.
Cultural Press
Ja.
Det
Ik denk dat dit dan mijn laatste show is. Ik ben al met pensioen. Daarna doe ik het misschien zeker.
Cultural Press
Oké, heel erg bedankt voor dit fijne gesprek. Ik kijk erg uit naar de show. Ik bedoel, ik heb nu alleen de repetitie gezien en ik heb een paar hele, ik zou zeggen enge dingen gezien.
Johannes
Het is niet zo eng. Je zou wat kunnen proberen.
Cultural Press
Ja, ik heb hoogtevrees, dus op iemands schouder gaan staan is niets voor mij.
Paul
En je kunt ook altijd op de grond blijven als onderman.