Bij de nieuwjaarsfuif van het boekenveld ging het over wat niet gezegd mocht worden

De boekenbranche, of moeten we zeggen: het boekenveld, is in 2024 minstens 2 procent gekrompen. Dat leest u alleen niet in de persberichten over de jaarcijfers van de branche die we van de CPNB-directeur anaf nu ‘veld’ moeten noemen. Iets met bloemen.  

Het vermogen om al het nieuws, ook het slechte, te brengen als iets wat mooi, goed en vrolijkmakend is, maakt me best vaak jaloers op communicatieprofessionals. De methode is ook best simpel, goed beschouwd. Vaak komt het neer op het weglaten van bepaalde woorden, of het dusdanig onder laten sneeuwen van het slechte nieuws door zoveel mogelijk andere cijfers, dat het niemand meer opvalt. 

Donderdag 23 januari zat ik dus bij het jaarlijkse seminar van KVB Boekwerk en de nieuwjaarsborrel van de CPNB en het was een feest van goed nieuws. 

KVB-BBB

Zo maakte het seminar van de boekverkopers duidelijk dat duurzaamheid best wel een ding was, dat hier en daar best wel op de agenda stond, maar verder niet meer opleverde dan een zeker gevoel van urgentie. Dat overigens ook bij de lezers ontbrak, die in een voxpop-filmpje werden ondervraagd. ‘Duurzaamheid’ speelt geen rol bij het aanbieden en afnemen van boeken. Er gebeurt best wel iets, met laminaatvrij papier – mits niet te duur – en catalogi die naar online verhuizen (eindelijk, na 15 jaar), maar echte doorbraken komen niet. Desgevraagd wilde het panel wel stellen dat, als er iets moest gebeuren, dat vooral ‘uit de collectiviteit’ moest komen.

Dat is een ander woord voor: iemand anders moet beginnen, want anders zijn wij de pineut. Het is een beetje als het mestprobleem laten oplossen door de fractie van BBB. Dat werkt ook. Ooit. Wellicht. Zolang iemand anders ermee begint.

De Camino

Voor het echt goede nieuws moesten we daarna bij de CPNB zijn, die voorafgaand aan de bitterballen de jaarcijfers bekendmaakte. Die waren best goed. Ook echt wel, als je bedenkt dat er voor het eerst in jaren een Nederlands boek op nummer 1 staat bij zowel de lijst best verkochte boeken, als de meest uitgeleende werken: De Camino van Anya Niewierra staat met 167.000 exemplaren bovenaan, en laat eindelijk de eeuwige Zeven Zussen achter zich. (De Camino van Anya Niewierra is het bestverkochte en meest uitgeleende boek van 2024 – CPNB)

Ook goed waren de omzet- en afzetcijfers. In 2024 werden een ietsiepietsie meer boeken verkocht dan in 2023 (+1 procent) en dat leverde ook ietsiepietsie (1%) meer omzet op. Je kunt dat positief noemen, en dat deed Eveline Aendekerk dan ook vlekkeloos, tot en met het gemompelde bijzinnetje dat in de afgelopen tijd de inflatie gierend uit de hand liep, en in 2024 3,3 procent bedroeg. 

Dat is dus ook de reden dat het in de presentatie van de jaarcijfers wel over ‘omzet’ en ‘afzet’ ging, maar niet over ‘resultaat’ of, simpeler, ‘winst’. Want die is dus afgenomen, net als het inkomen van Nederlandse auteurs, want hun aandeel in het totale aanbod nam met 16 procent weer verder af.  

Boekenweekverrassing?

Dat zagen we allemaal na een leuk panelgesprek met een paar leden van de jury die dit jaar de schrijver van het boekenweekgeschenk selecteerde uit 154 inzendingen. We kregen die schrijver (m/v/x) natuurlijk nog niet te zien, want daar is een apart persmoment voor bedacht.

Wel zei Lidewijde Paris dat er heel wat bijzondere boeken niet door de selectie waren gekomen. Een jurylid had het per ongeluk over een ‘hij’ en iemand zei dat het boekenweekgeschenk “in een groot oeuvre past.” Dat zou kunnen betekenen dat we een geschenk krijgen van AFTH. 

We zetten er nog niet op in.