Georges Vermeersch komt vervroegd thuis uit de gevangenis, waar hij een straf uitzat wegens incest met zijn dochter Christiane. Zijn vrouw Jeanne heeft in de tussentijd een kind gekregen van de jongere buurman Erik. Hoe moet je dan verder?
Casper Vandeputte regisseerde een intense, beklemmende versie van het toneelstuk Vrijdag van Hugo Claus bij het Nationale Toneel. Hoofdrolspelers Stefan de Walle en Ariane Schluter schitteren in ruim twee uur schrijnende ongemakkelijkheid.
Ineens staat Georges weer in de kamer, somber, broedend. Hij komt uit de gevangenis als een gebroken man. Hij is er slecht behandeld, maar hij schaamt zich ook en voelt zich bedrogen door de hele wereld: zijn vrouw, de buurman die een vriend van hem was, en iedereen die tegen hem heeft getuigd in het proces, dochterlief incluis. Thuis zijn er plotseling een baby en een minnaar. Er wordt wijn gedronken in plaats van jenever en bier. En zijn mooie tuin is verwaarloosd.
Stefan de Walle vertolkt Georges’ wisselende emoties prachtig. Zijn woede-uitbarstingen zijn een echo van de traumatische ervaringen in de gevangenis, maar tegelijkertijd is de gevangenis zijn wereld geworden. De uitgeblustheid en het wantrouwen verdwijnen uit zijn ogen als hij vertelt over de gevangenisdirecteur of zijn celgenoot.
Ook Jeanne, die werkt als kapster, voelt zich bedrogen én schuldig. Haar man ging vreemd, uitgerekend met hun eigen dochter. Sindsdien willen de dames van het dorp niet meer door haar gekapt worden. Maar terwijl Georges leed in de gevangenis, lag zij in de armen van Erik. En dan is er de verwarring bij zijn thuiskomst: bij wie wil ze eigenlijk zijn? Valt ze terug in de oude rituelen met Georges, of is haar leven met Erik de nieuwe werkelijkheid?
Ariane Schluter is subliem in het verbeelden van Jeannes dappere pogen-tegen-de-wanhoop-in, haar zwalken tussen zelfmedelijden en schuldbewustzijn. Als de op afbetaling gekochte tv sneuvelt, kan ze nergens meer vluchten voor de confrontatie. Haar lichaamstaal is raak en ontroerend.
Erik (vettig matje, leren jekkie over blote bast) is een mooie bijrol van Vincent van der Valk. Als macho vriendje van Jeanne staat hij nu weer tegenover haar man, zijn oude vriend. Met zijn nonchalance kan hij het besef niet overbluffen, dat hij uiteindelijk alles verliest.
En dan is er dochter Christiane. Zij speelt, grotendeels zonder te verschijnen, door het hele stuk heen. Ze wordt gehaat door moeder Jeanne, die haar hoerige escapades in de stad kraakt, en heimelijk nog steeds geliefd door vader Georges. Slechts éénmaal, in een vermoedelijk gedagdroomde scène, verschijnt zij daadwerkelijk ten tonele.
Sallie Harmsen zet Christine met verve neer als wispelturige jazzy seksbom en Georges merkt dat hij nog steeds geen weerstand kan bieden aan haar verleidingen. Toch kun je je afvragen waarom Hugo Claus Christiane fysiek ten tonele heeft gevoerd. Zij is al pregnant genoeg aanwezig in de gedachten en gevoelens van Jeanne en Georges. Haar eigen motieven maakte de auteur niet echt duidelijk.
Vrijdag gaat over doorleven met de consequenties van je daden. Erik herinnert Georges aan een ondoordachte uitspraak van vroeger in de kroeg: dat hij het best zou vinden als Jeanne het liever met een ander deed. Het is voor Jeanne even pijnlijk als voor Georges. De scène is tekenend voor het stuk, waarin iedereen keihard opdraait voor zijn ondoordachte misstappen.
Le Théâtre National laat voortreffelijk zien hoe moeilijk het is te proberen, er toch nog iets van te maken. De personages staan quitte in hun schuld aan elkaars verwoeste leven, maar o, wat een onverdraaglijke schuld om mee verder te moeten leven.
[bol_product_links block_id=”bol__selected-products” products=”1002004011969002,1002004012946982,1001004005762812″ name=”claus” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”250″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
Français 
Nederlands 
English (UK) 
