Aller au contenu

L'éternelle actualité de Bambie

Il y aura un autre Bambierambam. Tous les deux ans, les deux membres principaux de la troupe de théâtre Bambie (Jochem Stavenuiter et Paul van der Laan) et des acteurs invités s'installent pendant quelques jours dans un théâtre des Pays-Bas pour rejouer d'anciens spectacles.

Bambie 8. V.l.n.r.: Jochem Stavenuiter, Paul van der Laan en Gerindo Kamid Kartadinata. Foto: Ben van Duin
Bambie 8. V.l.n.r.: Jochem Stavenuiter, Paul van der Laan en Gerindo Kamid Kartadinata. Foto: Ben van Duin

Hiermee hoort Bambie tot de groepen waarvan de producties, met oorspronkelijke cast, het langst repertoire houden. Sommige voorstellingen zijn al meer dan tien jaar oud. Verliezen ze niet aan actualiteit? En hoe is het voor de spelers, die inmiddels met allerlei ander theaterwerk bezig zijn, om de producties opnieuw te spelen?

,,Het is sowieso leuk ze opnieuw te doen,” zegt Jochem Stavenuiter. ,,Het is anders dan toen, maar toch ook eigenlijk weer niet. Bij het maken van een nieuwe voorstelling gingen we met onze gastspelers aan het werk vanuit een basisidee, dat Paul of ik aandroegen. Alle gedachtestappen die daarop volgden leidden tot de uiteindelijke voorstelling. Nu we die stukken herhalen, komen we in diezelfde stappen terecht. Soms plaatsen we er vraagtekens bij en veranderen er iets aan. Maar al doende komen we toch steeds weer uit bij wat we toen bedacht hadden.”

,,Wat wel echt anders is geworden, is de energie die we toen gebruikten om het stuk over het voetlicht te krijgen. We merken nu dat die stukken gemaakt zijn door een jonger lichaam en een jonger hoofd. De gedachtesprongen waren toen anders. En fysiek merken we gewoon dat we niet dezelfde conditie hebben als toen. Toch is dit niet waar het effect van de voorstelling van afhangt. Wat we nu meer hebben dan vroeger is: nuance en precisie. We hebben meer mogelijkheden ontwikkeld om ons uit te drukken. Een klein gebaar werkt nu veel sterker dan het grote gebaar van vroeger. We gaan efficiënter met onze energie om.”

Bambie heeft er altijd naar gestreefd universele onderwerpen aan te snijden. Voor de meeste voorstellingen, ook die nu op de Bambierambam te zien zijn, staat de actuele waarde nog steeds overeind.

Bambie 7 V.l.n.r.: Irene Schaltegger, Paul van der Laan en Jochem Stavenuiter. Foto: Ben van Duin
Bambie 7 V.l.n.r.: Irene Schaltegger, Paul van der Laan en Jochem Stavenuiter. Foto: Ben van Duin

,,Bambie 7 gaat over de vluchtelingenthematiek. Als we die voorstelling nu hadden gemaakt, hadden we het anders uitgewerkt. We zouden iets met een boot en water hebben gedaan. Maar in 2001 kozen we als gegeven: spullen die mensen meenemen als ze moeten vluchten. Een van onze beelden in Bambie 7 is dat een van de personages zeven lagen kleren over elkaar aan heeft, die een voor een worden uitgetrokken. Het idee kwam uit het dagboek van Anne Frank. Ze beschrijft haar vertrek naar het Achterhuis, om onder te duiken. Koffers mochten ze niet meenemen, omdat ze anders op zouden vallen. Daarom had ze al haar mooie kleren over elkaar heen aangedaan. Ze was helemaal dik en rond en vond dat zelfs grappig. Wij hebben dat beeld onze eigen draai gegeven. Behalve een methode om veel kleren mee te nemen, is het een beeld voor iets wat afgepeld wordt, als de lagen van een ui. En dat staat dan weer voor het langzaam afpellen van lagen tot de kern van het menszijn.”

Bambie Treize. V.l.n.r.: Jochem Stavenuiter, Klaus Jürgens en Ibelisse Guardia. Foto: Ben van Duin
Bambie Treize. V.l.n.r.: Jochem Stavenuiter, Klaus Jürgens en Ibelisse Guardia. Foto: Ben van Duin

Een ander niet-tijdgebonden thema vinden we in de dertiende voorstelling, Bambie Treize. ,,Deze gaat over heimwee naar een tijd waarin je zelf nooit geleefd hebt, zoals je dat kunt hebben als je oude films ziet. De film noir inspireerde ons. Zo’n film geeft je het gevoel van de zekerheid van het bekende. Daaronder ligt een dieper verlangen: dat je eigenlijk iemand anders zou willen zijn dan je bent.”

Bambie F-16, een achtervolgingsballet voor wereldleiders. Links: Jochem Stavenuiter. Midden: Paul van der Laan. Foto: Ben van Duin
Bambie F-16, een achtervolgingsballet voor wereldleiders. Links: Jochem Stavenuiter. Midden: Paul van der Laan. Foto: Ben van Duin

De zestiende voorstelling van Bambie, Bambie F-16, gaat over wereldleiders, of beter: dictators. De voorstelling is uitzonderlijk, omdat hij volgens Jochem Stavenuiter cartoonesker is dan de andere. ,,Toen we Bambie F-16 gingen maken, stelde ik voor dat ieder een echte wereldleider tot voorbeeld nam en zich eigen maakte aan de hand van biografieën. Maar Martin Hofstra, die ook meedeed, zei dat hij zich onmogelijk in een dictator kon verplaatsen en dat hij zo iemand alleen van een afstand, vanuit verrekijkerperspectief kon zien. Daar had hij gelijk in. We maakten de voorstelling in de tijd dat Gaddafi ten val kwam. We zagen documentaires en lazen over hem en andere dictators in de kranten. Het bleven figuren die ver weg waren. Zo bereidden we ons voor met gedragsobservering in plaats van te proberen ons in te leven in de psychologie van de dictator. We gaven er een ondertitel aan: Achtervolgingsballet voor wereldleiders. Het werd een soort Tom-en-Jerry-choreografie, een voorstelling waarin dictators geparodieerd werden vanuit een Nederlandse visie. Als we midden in een autoritair bestuurd land hadden gezeten, zouden we een heel andere voorstelling hebben gemaakt. Ik ben wel op het Tahrirplein in Caïro geweest en heb daar een beetje opgesnoven van de revolutie in Egypte. Maar de revolutie daar bleef toch iets wat ik van een afstand zag. Ik realiseerde me dat wat wij hier in het theater doen volstrekt niets betekent voor dictators zelf.”

Bambie 11Bambie 14 gaat over passie, over liefde en liefdesdelicten, ook een thema dat nooit ophoudt actueel te zijn. Jochem en Paul kregen een boek in handen waarin crimes passionels beschreven worden, case studies voor de politie. Het boek dateert uit de jaren dertig, bevat zwartwit foto’s van plaatsen delict en is in een vooroorlogse stijl geschreven. ,,Het maffe is: door die zwartwit foto’s kijk je er heel anders naar. Ze krijgen een soort schoonheid. Als je hedendaagse foto’s van moorden ziet, zijn ze in kleur en word je overvallen door de heftigheid ervan. Maar die oude foto’s en de ouderwetse teksten maken de ridicuulheid zichtbaar van hoe men toen dacht over dit soort dingen. Juist hiermee raken we aan het universele van het thema ‘jaloezie’, van de wanhoop die vaak achter dit soort gebeurtenissen zit.”

Bambie Treize. V.l.n.r.:  Ibelisse Guardia en Jochem Stavenuiter. Foto: Ben van Duin
Bambie Treize. V.l.n.r.: Ibelisse Guardia en Jochem Stavenuiter. Foto: Ben van Duin

Op de eerste avond van Bambierambam est Het groot Bambieboek gepresenteerd, een 250 pagina’s tellend boek vol kleurenfoto’s en achtergrondteksten over de voorstellingen die Bambie vanaf het begin heeft gemaakt. Het boek is ter plekke te koop voor een kortingsprijs van € 19,- ipv € 24,50.

 

Bambierambam in Frascati, Amsterdam:

Do 5 feb

19.00 u.: presentatie van Het Groot Bambieboek

20.30 u.: Bambie F-16

Vr 6 feb

20.30 u.: Bambie 14

22.30 u.: Bambie 7

Za 7 feb

20.00 u.: Bambie 8

22.00 u.: Bambie Treize

Maarten Baanders

Journaliste artistique free-lance au Leidsch Dagblad. Jusqu'en juin 2012, employée du marketing et des relations publiques au LAKtheater de Leiden.Voir les messages de l'auteur

Adhésion privée (mois)
5€ / Maand
Pour les personnes physiques et les travailleurs indépendants.
Pas de bannières gênantes
Une lettre d'information spéciale
Propre compte mastodonte
Accès à nos archives
Petite adhésion (mois)
18€ / Maand
Pour les institutions culturelles dont le chiffre d'affaires/subvention est inférieur à 250 000 € par an.
Pas de bannières gênantes
Un bulletin d'information premium
Tous nos podcasts
Ton propre compte Mastodon
Accès aux archives
Publie toi-même des communiqués de presse
Une attention particulière dans la couverture médiatique
Adhésion importante (mois)
36€ / Maand
Pour les institutions culturelles dont le chiffre d'affaires/subvention est supérieur à 250 000 € par an.
Pas de bannières gênantes
Une lettre d'information spéciale
Ton propre compte Mastodon
Accès aux archives
Partager les communiqués de presse avec notre public
Une attention particulière dans la couverture médiatique
Bulletin d'information Premium (substack)
5 abonnements d'essai
Tous nos podcasts

Les paiements sont effectués via iDeal, Paypal, carte de crédit, Bancontact ou prélèvement automatique. Si tu préfères payer manuellement, sur la base d'une facture établie à l'avance, nous facturons des frais administratifs de 10€

*Uniquement pour l'adhésion annuelle ou après 12 paiements mensuels

fr_FRFrançais