DEUX JOURS FANTASTIQUES

Het stadsdichterschap van Utrecht ligt al bijna tien jaar achter me – ik deed het officieel van 2009 tot 2011. Toen werd de functie overgenomen door het Utrechts Stadsdichtersgilde, waarbij elke Utrechtse dichter die zich geroepen voelt én twee dichtbundels bij een landelijke uitgever heeft uitgebracht, zich kan aansluiten.

Bij zo’n gilde kun je voors en tegens opwerpen, en dat gebeurt dan ook eens in de paar jaar. Maar Utrecht blijft in ieder geval bespaard wat Haarlem eind vorige week over zichzelf afriep door Darryl Danchelo Osenga, als rapper bekend onder de naam Insayno, als stadsdichter te kiezen uit een stuk of vijftig gegadigden.

Insayno is twee dagen stadsdichter geweest – je denkt onwillekeurig aan die reclame waarin een uitzendkracht op zijn grootse afscheidsfeest zegt: ‘Het waren twee fantastische dagen’ – en boekte daarmee waarschijnlijk een record als kortst zittende stadsdichter in de geschiedenis, met één stadsgedicht op zijn naam (‘zusje van de hoofdstad’).

Wat was het probleem? Insayno heeft de afgelopen zeven jaar een controversieel imago opgebouwd waar je als rapper waarschijnlijk beter mee wegkomt dan als stadsdichter: op de foto gaan met een AK47, antisemitische tweets plaatsen, de Holocaust bagatelliseren in een raptekst, gearresteerd worden voor opruiing…

Je kunt je afvragen waarom iemand als Insayno de functie eigenlijk ambieerde. Je kunt je eveneens afvragen waarom ze in Haarlem iemand met zo’n CV als officiële stadsdichter wilden hebben. Maar je kunt je ook en vooral afvragen waarom Haarlem hem na twee dagen laat vallen. Ik heb een vrij aardig beeld van wat er in Nederland aan stadsdichters rondloopt: het is over het algemeen een hagelwit gezelschap van overwegend vriendelijke mensen waar geen verkeerde mening uitkomt en die je zonder probleem een nieuwjaarsborrel, boekpresentatie of opening van een brug of winkelcentrum kunt laten opluisteren. Wat meer diversiteit zou wel eens gezond zijn. Wat minder mainstream ook.

Toch denk ik dat ze Insayno in Haarlem nooit op het schild hadden moeten hijsen. Dat vind ik vooral omdat hij geen dichter is, maar rapper. Ja, het is allebei woordkunst en nee, het een is niet ‘beter’, ‘hoger’ of ‘belangrijker’ dan het andere. Maar het zijn wel echt verschillende culturen, wat het beste tot uiting komt in Insayno’s imago. Ik geloof geen donder van wat hij allemaal aan verwerpelijke onzin heeft uitgekraamd, zoals ik ook geen donder geloof van zijn dichterschap. Maar wat iedereen verder ook van Insayno mag vinden en hoezeer hij er zelf ook op heeft aangestuurd om op te vallen: het is iemand die als rapper wel degelijk iets kan. Luister maar op Spotify. Had het hem laten doen, als stadsrapper, of had het hem niet gevraagd – maar als Insayno deze gang van zaken zelf bestempelt als ‘karaktermoord’, heeft hij niet volkomen ongelijk. Al zou je ook kunnen zeggen dat hem vooral niet wordt toegestaan om uit de rups van zijn oude imago te veranderen in een stadsvlinder.