Vergeleken met eerdere edities zou je de keus van de openingsfilm waarmee het Rotterdams Filmfestival vanavond van start gaat bijna on-Rotterdams willen noemen. Geen wild jong debuut, exotische Aziaat of artistieke dwarsliggerij deze keer. De Franse boekverfilming 38 Témoins, die vanavond in Rotterdam zijn wereldpremière beleeft, is de zevende speelfilm van de Waalse acteur/regisseur Lucas Belvaux en is al aangekocht voor distributie in Nederland, dus een nieuwe ontdekking is het ook niet echt.
Dit vastgesteld hebbende, moeten we toch ook constateren dat Belvaux’ analyse van de nasleep van een brute moord misschien geen cinematografisch statement is, maar wel een sublieme dramatisering van een bekend en verontrustend fenomeen. Namelijk dat omstanders zelden geneigd zijn in te grijpen als voor hun ogen een misdaad wordt gepleegd. De titel verwijst naar de 38 bewoners van een flat in New York die er niet toe kwamen de politie te bellen terwijl in hun straat de 28-jarige Kitty Genovese op gruwelijke wijze om het leven werd gebracht.
Dit berucht geworden historische incident inspireerde Didier Decoin tot de roman Est-ce ainsi que les femmes meurent?, dat vervolgens door Belvaux werd bewerkt tot het in de havenstad Le Havre gesitueerde 38 Témoins. We zien de gebeurtenissen min of meer door de ogen van een 39ste getuige, een jonge vrouw die bij haar terugkomst van een buitenlandse reis ontdekt dat er in haar straat iemand is vermoord. Haar partner beweert dat hij niet thuis was en dus niets gemerkt heeft, en andere buren waren vast in slaap, maar langzamerhand komt aan het licht dat die verhalen toch niet kunnen kloppen. Hoe sterk moeten angst en schaamte zijn om de ijselijke noodkreten van een slachtoffer te kunnen negeren? En wat betekent het om verder moeten te leven met een geweten als tijdbom? Met voorbeeldige zelfbeheersing omzeilt Belvaux de melodramatische en politiek correcte valkuilen en maakt er een beklemmend, sterk geacteerd en genuanceerd drama van dat nog lang nazindert.
Tot en met 5 februari waaiert het programma weer als vanouds breed uit en zullen ook liefhebbers van typisch Rotterdamse eigenaardigheden (seks en trash uit Brazilië bijvoorbeeld) of de nieuwe Miike Takashi (Ace Attorney) weer aan hun trekken komen. Er is actueel werk van min of meer ondergronds werkende Chinese kunstenaars, waaronder Ai Weiwei, er is te zien wat er broeit in Syrië en Egypte en wie zin heeft kan onder leiding van de onvolprezen Michel Gondry (Be Kind Rewind) zelf drie uur lang filmmaker worden. Er is nieuw werk van befaamde auteurs als David Cronenberg, Alexander Payne en Aki Kaurismaki, en nog zoveel meer dat je bijna de vijftien eigenzinnige prille werkstukken in de Tijgercompetitie over het hoofd zou zien.
Leo Bankersen
Nederlands 
English (UK) 
Français 