Kunstopleiding geen rendement? Het is maar wat je doel is.

Op school hadden we vroeger een heel goede manier om de kwaliteit van wijn te checken: het rendement. Wijn met 14% alcohol was beter dan wijn met 12% alcohol. Het doel was immers helder: er moest dronken geworden worden. Wijn van 14% is daarbij effectiever. Dus dronken we het liefst wijn met een rendement van minstens 14%.

De Algemene Rekenkamer heeft nu het rendement van allerlei studies uitgerekend. Wat blijkt? Een economiestudie geeft een hoger rendement dan een kunstopleiding, of een filosofie- of letterenstudie. Niemand kijkt daarvan op.

En dat is best wel vreemd.

Rendement is het verschil tussen input en output. Maar je kunt zoveel dingen ergens in stoppen en ergens uithalen, dat het best belangrijk is wélk rendement je nu eigenlijk wilt bepalen. Het is de Algemene Rekenkamer duidelijk te doen om het snelle geld: je stopt ergens snel geld in (een universiteit, een student) en haalt er vervolgens zo snel mogelijk weer geld uit (inkomstenbelasting). Wanneer je dat sommetje maakt, zal er best een uitkomst volgen zoals de Rekenkamer heeft uitgerekend.

[Tweet ” Je kunt alleen  rendement bepalen van iets waar je waarde aan toekent”]

Maar er is zoveel meer rendement uit te rekenen: levensvreugde, gezondheid, maatschappelijke cohesie, milieukwaliteit, alimentatiekosten. Allemaal zaken waar de harde economen van de rekenkamer natuurlijk niet aan durven te beginnen, want ze kennen daar de waarde niet van. En je kunt alleen rendement van iets bepalen als je er waarde aan toekent.

Op onze schoolfeestjes werden we heel snel heel erg dronken van onze hoogrendementswijn. Missie geslaagd. Vooral Australië (toen in opkomst) leverde de goedkope high energy fuel voor onze liederlijke bijeenkomsten. Later, best veel later, ontdekten enkelen van ons dat het bij wijn eigenlijk vooral om smaak, diepgang, verrassing, blijdschap ging, en dat dronken worden een vaak onbedoeld bijverschijnsel was. Al zijn enkelen daar nooit meer van bijgekomen.

Wat dat betreft verkeert de Rekenkamer dus in twijfelachtig gezelschap