Waarom veel kunstenaars doodsbang zijn om rijk te worden

Kunstenaars die geen geld willen verdienen met hun werk, hebben een hobby.

Op een borrel sprak ik Marit, een beeldend kunstenares. Op een gegeven moment zei ze: ‘Ik hoef niet rijk te worden van mijn werk, als ik er maar enigszins van kan rondkomen’. Die zin hoor ik heel vaak. Ik heb het zelf ook altijd geroepen.

Zo gek is dat niet, als iedereen in je omgeving er op die manier in staat.

Neem Evert, al 9 jaar artistiek leider van een operagezelschap. Hij werkt full time maar betaalt zichzelf niet. In de avonduren dirigeert hij twee koren om zijn rekeningen te kunnen betalen.

En Evert is niet de enige.

Bijvoorbeeld Lotte, een freelance productieleider die 3 jaar betrokken was bij een theatervoorstelling. Zoals gebruikelijk maakten ze een begroting vooraf. Ze zou 3000 euro krijgen. Omdat de subsidie tegenviel werd dat uiteindelijk maar 800 euro. Voor dezelfde hoeveelheid werk. Maar ja, stap er maar eens uit als je al meer dan een jaar intensief hebt samengewerkt. Dan heb je helemaal niks.

En dan keramiste Juliette, die prachtige tuinbeelden maakt maar altijd als er een mogelijke koper langs komt te horen krijgt dat ze zo duur zijn. Want bij Intratuin koop je voor minder dan de helft iets leuks om neer te zetten. Dus verkoopt ze ze maar voor een schijntje.

Ik was echt niet beter.

Ik werkte 7 jaar als freelance zakelijk leider voor allerlei theaterproducties. Ik regelde contracten met acteurs of musici, vroeg subsidies aan en zorgde voor de verkoop van ‘mijn’ producties aan de theaters.

Allemaal hartstikke belangrijk. Zonder geld geen voorstelling. Maar als het erop aankwam was ik toch echt de sluitpost.

En dat deed ik helemaal zelf.

Ik ging tenslotte over de begroting. Ik haalde regelmatig wat van mijn eigen honorarium af om toch die mooie flyers of dure decors te kunnen bekostigen. Ik ‘deed het immers niet voor het geld’.

Ik gaf mezelf maar één week vrij in anderhalf jaar.

Want ik moest enorm veel uren maken om mijn rekeningen te kunnen betalen. Per uur verdiende ik hooguit 15 euro. (Ik werkte 200 uur aan een theaterproject voor 3000 euro. Inclusief BTW. De postzegels en printjes voor de subsidieaanvragen betaalde ik uit zak. Net als mijn reiskosten en de koppen koffie verkeerd in het café bij de vele besprekingen.)

Toen vielen in 2009 een hoop subsidies weg.

Om mijn bedrijf aan de gang te houden moest ik me gaan verdiepen in nieuwe geldstromen. Ik ging cursussen volgen bij bekende marketingtrainers. Dat maakte een hoop los.

Ik leerde dat geld verdienen helemaal niet zozeer over geld gaat.

Het gaat over waardering. En die waardering drukken we uit in geld.

Het gaat over vrijheid. En die vrijheid kopen we met geld.

Het gaat over succesvol zijn als ondernemer. En dat succes kun je meten in geld.

Veel kunstenaars kijken neer op mensen die geld willen verdienen.

“Zo commercieel!” wordt er dan al snel geroepen.

Want ‘kunstenaar ben je omdat het je passie is, niet vanwege de poen.’

Maar wat als het allebei zou kunnen? Een goede vriendin van mij is arts en heeft een royaal inkomen. Toch is ze supergoed in haar vak en enorm gepassioneerd. Bij artsen vinden we dat heel gewoon.

Er zijn nog veel meer voorbeelden. Ik ken zeer goed verdienende advocaten, notarissen, ambtenaren en IT-ers. Die hun werk geweldig vinden. Maar toch piekeren ze er niet over om het voor niets te doen.

Waarom zou jij dat dan wel doen?

Jouw werk is toch niet minder belangrijk dan het hunne?