Tussen de tientallen filmfestivals die dit land rijk is, is er één dat een klein eilandje van rust en bezinning vormt. Het Boeddhistisch Film Festival Europe, dit jaar al voor de tiende keer, is een meerdaags festival met, over en door boeddhisten, of op boeddhistische leest geschoold. Nu iedereen helemaal mindful is, gaan wij terug naar de bron met festivaldirecteur Babeth VanLoo.
Terugblikkend op de geschiedenis van het BFFE, vertelt ze dat in de loop der jaren de films steeds diverser zijn geworden. Opvallend is dat de Chinese inbreng enorm is gegroeid. Na decennia van spirituele en religieuze armoede, begint men daar de wortels van contemplatie weer te onderzoeken. En dat levert prachtige werken op, van het vasteland, maar ook uit Taiwan en Tibet.
VanLoo benadrukt dat er niet alleen oosterse films zijn, maar juist ook veel westerse. Ze wil de diversiteit laten zien, de hele spanwijdte van het boeddhisme. Ik kan me van vorig jaar het prachtige Monk With A Camera herinneren, over Nicholas Vreeland, de kleinzoon van Vogue-editor Diane Vreeland. Hoe iemand die met een zilveren lepel is geboren monnik wordt en alle wereldse plezier afzweert. Maar toch komt zijn oudere wereld doorgesijpeld in zijn zoektocht.
Hippies en kunst
Dit jaar draait er bijvoorbeeld een korte animatie over het leven van Alan Watts, hippie uit Californië, een van de eersten die oosterse wijsheid naar het westen bracht. Door de makers van Southpark!
Ook is er een korte film over de kunstenaar Joseph Beuys, Beuys Frames. Gevraagd naar de speciale band die ze zelf heeft met Beuys – ze heeft ook een aantal documentaires over hem gemaakt – vertelt VanLoo dat ze bij hem heeft gestudeerd. Niet alleen haar kunstzinnige vorming heeft ze voor een groot aan hem te danken, maar ook haar uithoudingsvermogen om haar visies te verwezenlijken. Hij maakte haar duidelijk dat alle kunst van binnen begint, met een onzichtbare sculptuur. Als mentale activiteit. Je hebt uithoudingsvermogen nodig om de binnenwereld manifest te maken. Kunst is dus spiritueel.
Blokker-boeddha’s
Nu je geen tuincentrum in kunt lopen zonder over de boeddhabeelden te struikelen, kun je vragen stellen over de populariteit en de commercie. Iedereen is mindful, doet aan yoga en heeft zo’n beeld in huis. Stoort dat haar? Nee, niet echt. Het is jammer dat de begrippen uitgehold worden, maar als zo’n beeld in huis als symbool van vrede wordt gezien, is dat al winst. Kennelijk willen we nu allemaal vrede. Nu kapitalisme en communisme hebben gefaald, gaat de reis naar binnen. Het is niet voor niets dat het thema dit jaar compassie is. Dat verbindt het handelen aan empathie. Niet op je kussentje medelijden hebben met de wereld, maar proberen die een betere plek te maken. Boeddhisme is meer dan een gezellig beeldje in de tuin.
https://www.youtube.com/watch?v=6zOYqK1ptyo
Wat mij betreft is het BFFE een van de verrassendste festivals die we hebben. Nog afgezien van de ‘boodschap’ zie je films die je verder nooit ziet. Het maakt niet eens uit of je dagelijks je zonnegroet doet, of zazen. Of je katholiek, atheïst of taoïst bent. Probeer eens een film uit Tibet. Kijk binnen bij Koreaanse nonnen. Zie de laatste Tsai Ming-Liang. Of laaf je aan de schoonheid van Ozu’s Late Spring. Je cinefiele blik kan altijd wijder.
Het programma vind je hier
kaarten koop je hier