Morgen staat Cultuur in Beeld, de jaarlijkse OCW-conferentie voor de culturele sector, in het teken van diversiteit. Hoewel het onderwerp eind jaren negentig door Rick van der Ploeg al werd aangekaart, blijft diversiteit binnen de culturele sector anno 2016 nog steeds sterk achter bij de veranderende demografische bevolkingssamenstelling. Diversiteit mag niet langer slechts een agendapunt blijven. Onder het motto: Geen woorden maar… diversiteit! roepen wij de cultuursector op tot actie.
Actie is nodig. Bijna 22% van de bevolking heeft ten minste één ouder die in het buitenland is geboren. Je zou verwachten dat de zes rijksgesubsidieerde cultuurfondsen een afspiegeling vormen van de samenleving. Slechts 9,5% van hun staf-, commissie- en raad van toezichtleden heeft een buitenlandse achtergrond. De helft minder dan het straatbeeld. De Raad voor Cultuur telt een schamele 6,5% adviseurs met een andere afkomst, de Akademie van Kunsten nog minder, 4%. Wanneer deze percentages uitgefilterd zouden worden tot medewerkers met een niet-westerse achtergrond, zouden ze nog lager liggen. Niet alleen degenen die het geld verdelen zijn te wit, dat geldt ook voor de makers, het aanbod en het publiek. Te vaak horen wij: “Bij alles wat er gemaakt en getoond wordt denk ik: dit gaat niet over mij”.
De culturele sector is niet toekomstbestendig als die niet in staat blijkt een divers publiek te bereiken. Wanneer die geen andere perspectieven en artistieke pluriformiteit kan tonen. Als die blijft bestaan uit overwegend autochtone makers en organisatoren.
Om te voorkomen dat we blijven hangen in goede bedoelingen, roepen wij – een divers samengestelde groep cultuurprofessionals – op tot actie:
Rijksfondsen, jullie doen niet genoeg.
Leun niet achterover, maar start een actief stimuleringsprogramma – zoals eerder met The Art of Impact – met gelabeld budget om diversiteit in het aanbod en bereik te bevorderen. Inspireer tot uitdagende projecten, scout nieuwe initiatieven, deel best practices en faciliteer nieuwe samenwerkingsverbanden. Zet een extra stap om deze projecten te ondersteunen.
Sector, kijk in de spiegel!
Je claimt vaak de voorhoede te zijn, maar je loopt al jaren zwaar achterop. Ben je nog wel in contact met de huidige samenleving? Programmeurs, wees niet lui, maar prikkel je publiek om verder te kijken dan hun neus lang is. Verras hen met talentvolle makers, met nieuwe verhalen. Ga strategische verbindingen aan en verlaag je drempel zodat je publiek aanzwelt met hen die je jaren hebt verwaarloosd. Als je de expertises niet in huis hebt, huur ze dan in. Durf ook kritisch naar je personeelsbeleid te kijken: blijven we mensen kiezen die op ons lijken of durven we een volgende stap te zetten?
Makers, diversiteit moet je toelaten
in het hart van je werkpraktijk en artistieke proces. Meer dan percentages gaat diversiteit over nieuwsgierigheid en artistieke innovatie. Verruim je netwerk en inspiratiebronnen. Juist in deze tijd van groeiende segregatie is het nodig dat het verhaal van deze tijd vanuit verschillende perspectieven wordt opgetekend.
Cultuureducatie, maak diversiteit tot een van de thema’s
binnen je projecten zodat ze voor alle leerlingen toegankelijk en aansprekend worden. Via het onderwijs bereik je toekomstig publiek, je toekomstige makers, je vitaliteit. Koester het! Kunstvakopleidingen, leg de verbinding met het mbo en coach gekleurd talent naar de top. Hoe hoger de opleidingen hoe minder cultureel diverse studenten; dat kan echt anders.
Minister Bussemaker, de Code Culturele Diversiteit is een mooi begin, maar blijft een holle frase.
Er wordt dikwijls aan gerefereerd maar resultaten blijven achterwege. Koppel een handhavingsmechanisme aan de code, verbind consequenties aan de scores. Vraag de Raad van Cultuur om een doorwrocht advies op dit terrein en …. nodig ons uit op het ministerie om actief mee te denken.
Mede namens LinC (Leiderschap in Cultuur netwerk):
Marjorie Boston, Klaartje Bult, Paul Cornelissen, Pien van Gemert, Matthea de Jong, Gabbi Mesters, Myriam Sahraoui