Waarom de jeugd de toekomst heeft en valse kunst niet tot echte kunst leidt op Theaterfestival Boulevard.

Het Bossche Theater Artemis is, na International Theatre Amsterdam, het beste theatergezelschap van Nederland. Dat heeft het gezelschap te danken aan een roemrucht verleden (Pauline Mol!!) en aan Jetse Batelaan. Deze regisseur ontving onlangs nog de prestigieuze Zilveren Leeuw op de Biënnale van Venetië voor zijn ontregelende oeuvre. Dat bestaat grotendeels uit voorstellingen waarin kinderen de macht overnemen, zonder dat dat overigens altijd tot heilzame resultaten leidt.

Het Bossche Theater Artemis ontvangt een schijntje aan subsidie, vergeleken met de bijna-expats in Amsterdam, omdat het Bossche Theater Artemis theater maakt voor kinderen. En, ook al roept iedereen dat we allemaal moeten investeren in nieuwe generaties, grote subsidies doen we dus niet voor jeugdtheater, ook al is dat het beste van de hele wereld. Zou het Bossche Theater Artemis theater voor grote mensen maken, zou de reputatie zo gevestigd zijn.

Rave

Daarom maakt het Bossche Theater Artemis nu dus een paar voorstellingen voor volwassenen. Te zien op het Bossche Theaterfestival Boulevard, dat ook zomaar het beste zomerfestival van Nederland is. Daarom stond ik gisteren in een brutalistisch monument in de buitenwijken van de Brabantse hoofdstad onhandig te raven in een witte cape. Het was heerlijk en totaal absurd.

In het evenement Party Dialogues van theater Artemis hebben jonge feestvierders het voor het zeggen. Wij, de ouderen, ouders en jongvolwassenen met een kaartje, krijgen van de kinderen instructie in hoe je dat doet: modern feestvieren. Zij lopen er prachtig uitgedost bij, wij onhandig. Zij geven ons teksten te lezen over ‘strakke topjes’ en dat we ‘jou wel zien zitten’, of dat ‘je moet echt braken’ en wij verbazen ons over hoe weinig een gemiddeld feest in 2019 eigenlijk verschilt van een gemiddeld feest in 1979.

De muziek was anders, de dialogen niet. Mooi dat maker Liesbet Swings en eindregisseur Batelaan dat gevoel van generatie-overstijgende absurditeit weten op te roepen. Dit is ervaringstheater van de bovenste plank, en een viering van de menselijke onschuld. Geen pillen bij nodig.

Bewijs

Minder onschuldig is Geert Jan Jansen, al is hij, net als sommige fietsende dopingzondaars, nooit echt veroordeeld, omdat niemand aangifte heeft gedaan. Geert Jan Jansen maakt namelijk valse kunst, en mensen die voor miljoenen een vals kunstwerk hebben gekocht, gaan daar dus geen aangifte van doen. Die verkopen het door. ‘GJJ’ begeeft zich zo in de wereld van de perfecte misdaad en daarom heeft hij zich nu een leuk kasteeltje kunnen restaureren ten zuidoosten van Utrecht.

Kleurrijk figuur met een maar al te bekend verhaal, dus. Dat de Belgische Theatergroep Berlin daar iets mee wilde is deels begrijpelijk, maar ook problematisch. GJJ’s verhaal heeft  namelijk een baard van kilometers. Daar een laag aan toevoegen, wat het specialisme is van Berlin, is dus heel erg moeilijk. Zeker wanneer je GJJ aan je project mee wilt laten werken. Dan kun je niet erg creatief met de waarheid omgaan. 

Mira Feticu

Wellicht waren de ambities vooraf dus groter, maar toen werden ze ook nog eens door hun eigen nieuws ingehaald. Bij het voorbereiden van het hoogtepunt van True Copy, zoals de voorstelling heet die op Boulevard zijn Nederlandse première beleefde, hadden ze geen rekening gehouden met het enthousiasme van Mira Feticu. 

De schrijfster van Roemeense komaf ontving een exemplaar van een mysterieuze brief, waarin de locatie werd onthuld van een Picasso die bij de grootste kunstroof van deze eeuw uit de Rotterdamse Kunsthal was meegenomen. Ze hing het nieuws aan de grote klok en wist onderzoeksschrijver Frank Westerman mee te krijgen op de schatzoektocht in de diepe binnenlanden van Roemenië. Daar vonden ze de Picasso wel heel erg snel. 

Body

Bijna sneller bleek nog dat ze in het ootje waren genomen door Berlin. De Picasso was een vluchtige en duidelijk herkenbare vervalsing door Geert Jan Jansen, en in het bos hingen camera’s om de emotionele vondst vast te leggen. Helaas is van dat filmmateriaal weinig te zien in de uiteindelijke voorstelling. Feticu voelt zich dusdanig genaaid dat ze op geen enkele manier nog met het voorval geassocieerd wil worden. Jammer natuurlijk, het had de voorstelling aanzienlijk meer ‘body’ gegeven dan nu. 

Wat overblijft zijn een paar tamelijk doorzichtige trucs en een verhaal dat niets nieuws vertelt, en bovendien elk risico op nieuwe onthullingen mijdt. Geert Jan Jansen heeft geen zin in echte onthullingen. Jammer, natuurlijk. Maar wel begrijpelijk.