De Beninse zangeres Zeynab Abib had wat goed te maken. En dat deed ze. Als gastartiest in de openingsvoorstelling van het Holland Festival vorige week trad ze voor het voetlicht met de associate artist van het Holland Festival, Angélique Kidjo, maar kwam zij niet helemaal uit de verf. Ditmaal, niet in het grote Carré maar in de intiemere Grote Zaal van het Muziekgebouw, was ze de verrassende ster van de avond.
In de bijna uitverkochte zaal wist ze het publiek te enthousiasmeren om de Bolojo te dansen. Enkele bezoekers mochten zelfs het podium op. Zo deed de in Amsterdam wonende afro-contemporaine danser Ayaovi Kokousse uit eigen beweging een expressief Bolojo-dansje mee tussen het percussie-ensemble.
Centraal in de Bolojo, een rituele zang- en dansstijl uit Sakété, Benin, waar Zeynabs roots liggen, is de talking drum. Deze grote membranofoon, de ‘Moeder Llu’, legt de basis voor het ritme, gespeeld op vijf traditionele trommels. De Moeder Llu is ook het middel om te communiceren met andere stammen zonder taal te gebruiken, vertelde Zeynab.
Grappenmaker
Woorden zijn overbodig als muziek gespeeld wordt. Toch wist de zangeres met grapjes in het Frans, Engels en in haar moedertaal Yorùbá veel contact te leggen met het publiek. Ze was op haar gemak, lachte en genoot als ze op de percussiemuziek haar traditionele dans liet zien.
De percussieband van vijf mannen speelde opzwepend en combineerde traditionele djems, die het grondritme bepaalden, met basgitaren en een elektronisch drumstel. Zo bleef de groep trouw aan de muzikaliteit en integriteit van het erfgoed dat ze meenemen uit West-Afrika.
Ritmisch slagwerk in de Bolojo vormt ook het fundament voor de bewegingen van de Guêlêdê, dat masker betekent. Twee gemaskerde mannen die zich voordeden als geesten, dansten na twee muzieknummers mee op het podium. Het ensemble werd gevoerd door Zeynab’s heldere stem, die echter in sommige nummers minder krachtig naar voren kwam. In de songs vroeg ze de dansers om gunsten ter ere van de vrouw, die centraal staat in de Yorùbá cultuur. Zo’n Guêlêdê ceremonie wordt ook tijdens begrafenissen opgevoerd, in tijden van droogte of bij andere ernstige situaties zoals bij (vermeende) kwaadaardige hekserij.
High Life
De heupwiegende Bolojo dansnummers werden afgewisseld met Highlife, een jazzy West-Afrikaanse dansmuziek, een cocktail van lokale en Europese ingrediënten. Hierbij komen de elektronische instrumenten en synthesizers van pas.
Terwijl menig luisteraar met zijn hoofd knikte en mee zat te neuriën, werd er achterin de zaal energiek gedanst. Door kinderen, maar ook de aanwezige medewerkers van het Holland Festival en enkele ouderen bleven niet aan hun stoel plakken.
Tranen
Zeynab was niet te stoppen. Ver over de tijd wist ze het publiek nogmaals te overtuigen in een encore. Niet iedereen zat nog te wachten op een extra nummer van 7 minuten. Het merendeel van de toeschouwers bleef zitten en luisterde met veel belangstelling naar haar dialogen en vragen als: ‘Weten jullie wel waar Benin ligt?’. Bij enkelen was de aandacht al afgedwaald.
Wat zeker is: door in dialoog te gaan met haar publiek wist ze de Beninse, Franse én Nederlandse aanwezigen te raken. Het Bolojo-repertoire kreeg de zaal vaak muisstil en achteraf werd er flink geapplaudisseerd. De zangeres verliet dankbaar het podium, met tranen in haar ogen.
Zeynab liet al weten dat ze volgend jaar maar al te graag terug wil komen naar Nederland, weer voor het Holland Festival.