Het getuigt of van enorm lef, of van grenzeloze naïviteit, om een musical te maken waarin een slavenhandelaar in Afrika door een liedje bekeerd wordt tot een leven in liefde en respect voor de medemens. Toch is Yemandja, het stuk dat in een decorloze uitvoering werd gebracht in het Holland Festival, eigenlijk precies dat.
Ik zou het ook kunnen uitleggen als dat de magie van kunst haat kan doorbreken, of dat de geest van verzoening altijd moet overwinnen, zelfs bij de grootste misdaden, maar dan nog.
Te vroeg voor verzoening?
Angelique Kidjo, Associate Artist van het Holland Festival 2020, is de maker en bedenker van dit Amerikaanse project en zij is dan ook degene met die naïviteit en/of dat lef. Maar omdat zij uit Benin komt, zwart is en dus moeilijk naïef kan worden genoemd, houd ik het op ‘lef’. In een tijd dat de eerste voorzichtige sorry’s klinken vanuit de voormalige slaafmakerijen, zoals Nederland en de VS, honderden jaren na de daad, zal voor velen wier overgrootouders nog in slavernij leefden zo’n verzoening misschien wat aan de vroege kant zijn.
Er zit ook iets ironisch aan dit hele project, dat ook in Amerika niet onomstreden kan zijn. De decors en kostuums voor de versie die in het Holland Festival gespeeld zou gaan worden, waren begin mei al ingepakt en in de haven van New York in een container aan boord van een schip gehesen. Echter, het werd er ook weer een paar keer af gehesen, om plaats te maken voor ‘hulpgoederen’ voor Oekraïne, wat op dit moment vooral wapens en munitie zullen zijn.
Belemmerd door afwezig decor
Zo kon het gebeuren dat een stuk over vrede en verzoening door de kracht van muziek en water, belemmerd wordt doordat de oorlogsinspanning voorrang krijgt.
Want belemmerd werd het natuurlijk door dat afwezige decor. Dat had de voorstelling zeker geholpen: het visuele spektakel had de aandacht vast wat afgeleid van het helaas muzikaal nogal zwakke programma.
Het combo, met percussionist, bas, gitaar en orgel, klonk als een combo, niet als een spetterend en swingend stuk levenskracht, waar ik toch een beetje op hoopte. De zang, hoewel beter uitgevoerd dan menig Nederlands musicaltalent zou kunnen, was heel erg Amerikaans. De dramaturgie was die van een musical uit de boekjes, met alle juiste nummers op de juiste plek.
Ingewikkeld verhaal
Het verhaal van Yemandja is best ingewikkeld uit te leggen, en het is eigenlijk jammer dat Angelique Kidjo dat toch probeert. Zal wel moeten van de producent, die niet gewend zal zijn aan gelaagde en meanderende verhaaltechnieken. Een strijd tussen watergeest en luchtgeest, familieverhoudingen in een land waar de Portugese slavenhandelaar een meer dan dubieuze rol speelt, en uiteindelijk zelfs bereid is zijn eigen zoon, een dubbelbloed uit een huwelijk met een Afrikaanse vrouw, te offeren, een binnenlandse opstand die gedoemd lijkt te mislukken, en dan een zangeres met magische stem die niet meer durft te zingen.
Veel ingrediënten, dus, en daardoor ook veel vertelpassages. Daardoor werd het allemaal wat lastig om leuk te vinden, maar dat kan natuurlijk ook liggen aan die zeecontainer met decors en kostuums, die nu onderweg naar Amsterdam schijnt te zijn, om te laat voor de voorstellingen te arriveren bij de Amsterdamse Stadsschouwburg.
Wat overblijft is de betoverende aanwezigheid en het charisma van Angelique Kidjo zelf, die elk moment dat ze opkomt de zaal en haar medeperformers aan haar voeten weet.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
