Marion von Tilzer wint Vrouwencompositieprijs MCN met Rote Schuhe

Amsterdam, 8 oktober 2012 Tijdens de druk bezochte Dag van de Klassieke Muziek in het Muziekgebouw aan ’t IJ werden vanmiddag de prijswinnaars bekendgemaakt van de competitie voor vrouwelijke componisten. De dag werd voor de elfde keer georganiseerd door Muziekcentrum Nederland (MCN), dat per 1 januari ophoudt te bestaan. Dankzij een anoniem legaat, uitdrukkelijk bestemd voor vrouwelijke componisten, konden drie prijzen worden uitgereikt. Marion von Tilzer won de eerste prijs met Rote Schuhe, bestaande uit € 10.000; twee aanmoedigingsprijzen van € 2.500 gingen naar Aspasia Nasopoulou (Lelia doura) en Mathilde Wantenaar (nog zonder titel).  De partituren zullen worden uitgegeven door Donemus, de uitgeverijtak van MCN. – De dames zullen dus haast moeten maken.

Juryvoorzitter Miranda van Drie stipte nog even zin en onzin aan van een speciaal op vrouwen gerichte compositieprijs. Opvallend was dat één van de aangeschreven conservatoriumdocenten had laten weten zijn studenten niet op de hoogte te zullen brengen van de competitie, omdat hij het idee erachter onzin vond. Dit ontlokte de zaal afkeurende reacties. Terecht, want nog altijd krijgen vrouwelijke componisten aanzienlijk minder kansen dan hun mannelijke collega’s. De grote hoeveelheid inzendingen – 59 in totaal – bewijst dat er onder vrouwen wel degelijk behoefte bestaat zich onderling met elkaar te meten. Het is dan ook te hopen dat deze competitie wordt overgenomen door een andere organisatie, nu MCN ophoudt te bestaan. Misschien iets voor Women on Top?

Van Drie wees op de grote variatie van de ingezonden voorstellen en de enorme leeftijdsverschillen: de jongste inzender was 19, de oudste 72 jaar oud. De van oorsprong Oostenrijkse Von Tilzer won de eerste prijs met Rote Schuhe, voor de bijzondere bezetting van strijkkwartet, contrabas, fluit, hobo en Hardangerviool. Dit Noorse volksmuziekinstrument heeft sympathiserende snaren (snaren naast de hals die meeresoneren, maar niet afzonderlijk bespeeld worden) en wordt een duivels karakter toegedicht.

Von Tilzer baseerde haar stuk op een sprookje van Andersen over een meisje dat ondanks een onderdrukkende godsdienst haar dromen tracht te realiseren. Volgens het juryrapport weet zij dit gevecht ‘beeldend vorm te geven door de ontwikkeling van een strikt marsachtig thema naar een ritmische dans en vervolgens de uitmonding in een zwevende melodie’. Von Tilzer hoopt haar compositie in november af te hebben, waarna het in première zal worden gebracht door De Bezetting Speelt.

De in Griekenland geboren Aspasia Nasopoulou kreeg een aanmoedigingsprijs voor haar blokfluitkwintet Lelia doura, waarin zij hedendaagse compositietechnieken en ongebruikelijke ritmes combineert met middeleeuwse teksten en gezangen. Zo maakt zij ‘een mooie verbinding met traditie en verleden’. Het juryrapport verwijst bovendien naar het grote aantal professionele en -amateurblokfluitisten in ons land, die binnenkort een nieuw stuk aan hun repertoire kunnen toevoegen.

Een tweede aanmoedigingsprijs ging naar de jongste deelnemer, Mathilde Wantenaar. Zij studeert aan het Conservatorium van Amsterdam en diende een idee in voor de originele bezetting van piano, bandoneon,  besklarinet, altviool, cello en contrabas. In haar toelichting relateert zij haar compositie aan het leven zelf, dat zij ervaart “als een achtbaanrit vol emoties”. Uit het plan sprak een jeugdig enthousiasme, maar ook een doordachte en volwassen gedachtegang over haar compositie. De jury is benieuwd hoe zij de afwisselende en verrassende elementen in haar voorstel verder vorm gaat geven.’

Het zou mooi zijn als de drie composities op één concert in première werden gebracht, wellicht kan Vrouw & Muziek hierin een rol spelen?

Er waren tien genomineerden: Anke Brouwer; Rieteke Hölscher; Sylvia Maessen; Mayke Nas; Apasia Nasopoulou; Anna van Nieukerken; Sharon Stewart; Marion von Tilzer; Mathilde Wantenaar en Sinta Wullur.

De jury bestond uit Miranda van Drie, directeur van het NJO (voorzitter), Thea Derks, muziekpublicist; Olga de Kort, muziekpublicist; Eleonore Pameijer, fluitist, en Astrid in ’t Veld, programmeur van De Vrijdag van Vredenburg.