Enkele maanden geleden adviseerde de raad voor cultuur minister Bussemaker om de wet op de vaste boekenprijs te handhaven. En dat terwijl de werking van de wet helemaal niet bewezen is. Voor ondernemende boekverkopers is deze wet een blok aan het been.
Deze wet leverde erotisch warenhuis Christine le Duc een boete van 15.000 euro op. Zij bedachten een ludieke actie: bij de aankoop van de trilogie “50 tinten grijs” een paar handboeien cadeau. “Mag niet!” oordeelde de het commissariaat voor de media. Door dit extraatje met een waarde van ongeveer een tientje cadeau te geven bij de boekenserie zouden de boeken feitelijk goedkoper worden. En dat is in strijd met de wet.
De wet op de vaste boekenprijs is in het leven geroepen om “een brede beschikbaarheid en een divers aanbod van boeken te bevorderen”. Volgens deze wet moeten boeken in het eerste jaar na uitgave overal tegen dezelfde prijs verkocht worden.
Het fundament onder de wet is de aanname dat de kopers hun boeken daadwerkelijk kopen waar dat het goedkoopst is. Newsflash – iedere eerstejaars marketingstudent weet dat dat niet automatisch zo is. De prijs is slechts 1 van de factoren die de keuze van de consument beïnvloedt.
Voor een voorbeeld hiervan hoef je niet verder te kijken dan de supermarkt. Hetzelfde pak wasmiddel kost bij de ene super een stuk meer dan bij de andere. En toch wordt dat pak wasmiddel bij beide supermarkten verkocht. Waarom zou het met boeken anders zijn?
Bij de keuze waar mensen hun spullen kopen spelen meer factoren een rol. Mensen zijn best bereid meer te betalen als daar gemak tegenover staat, of betere service, of status. De uitdaging voor de winkelier is om zichzelf te onderscheiden op 1 van deze gebieden en daardoor klanten te trekken.
Dat de boekhandels daar slecht in slagen blijkt al jaren. Mensen kiezen er massaal voor om hun aankopen te doen bij internet-boekhandels als bol.com. Wel zo makkelijk. Je hoeft de deur niet uit. Juist het handhaven van de vaste boekenprijs zorgt ervoor dat boekhandels geen motivatie hebben om ondernemender te worden. De broodnodige vernieuwing wordt daardoor tegengegaan.
Het feit dat de wet op de vaste boekenprijs NIET geldt voor e-books “omdat dit de innovatie op de boekenmarkt zou schaden” zegt eigenlijk al voldoende. Blijkbaar is innovatie voor gedrukte boeken niet van belang.
Hierdoor worden E-books juist de concurrenten van het gedrukte boek. Immers; als de consument blind voor de goedkoopste optie zou gaan dan krijgt het gedrukte boek het zwaar. E-books zijn goedkoper om te produceren en zijn bovendien niet aan prijsafspraken gebonden.
De effectiviteit van de vaste boekenprijs is niet bewezen. In Engeland werd de wet afgeschaft. Daar daalden de boekenprijzen. Maar de verkoop van boeken steeg met een veel hoger percentage. Dat is blijkbaar onvoldoende reden om vraagtekens bij deze wet te zetten.
Door de vaste prijs los te laten krijgen boekhandels meer vrijheid en mogelijkheden om te beslissen hoe zij zich willen profileren en de klanten aan te trekken die daarbij passen. Kies je er als winkelier voor om je te richten op scherpe prijzen, bijvoorbeeld door een korting aan te bieden als mensen meer dan 4 boeken kopen? Of richt je je op gemak door je kopers via een website te bedienen? Verras je je klanten met een extraatje bij hun aankoop zoals Christine le Duc deed? Of ben jij die boekhandel waar sfeer en service vooropstaan. Waar lezingen en signeersessies georganiseerd worden en waar je als leesclub een briefje op kunt hangen als je nieuwe leden zoekt?
Door de vaste boekenprijs wordt boekhandels die iets extra’s leveren de mogelijkheid ontnomen om daar een passende prijs voor te berekenen. Dat maakt dat de nadruk te veel op efficiëntie en kostenbesparing komt te liggen en te weinig op service en innovatie.
Juist door de vaste boekenprijs wordt het boekhandels onmogelijk gemaakt om bewust te kiezen voor een signatuur en de prijsstelling die daarbij past.
Wat is jouw mening over deze wet? Je reactie is welkom!
English (UK) 
Nederlands 
Français 
