De jaren zeventig zijn al een tijdje het doelwit van wat we voor het gemak de aanstormende generatie zullen noemen. En dan gaat het dus om de jaren zeventig als de gloriejaren van het hippiedom, de jubeltijden van de linkse kerk en al het andere wat met de kennis van nu vies en voos is. Het waren de jaren waarin de Vietnamoorlog ten einde werd gedemonstreerd, de Portugese kolonels met anjers naar huis werden gestuurd en de krakers van toen de huizen bezetten waar je nu miljoenen voor moet neertellen.
Wie mocht denken dat de aanval op de linkse jaren zeventig een hobby is van de mensen achter The Post Online, De Balie of GeenStijl, kijkt niet ver genoeg over de grens. Ook in Latijns Amerika stelt men ondertussen vraagtekens bij de eeuwigheidswaarde van de idealen van de seventies. In het Holland Festival is dit jaar La Imaginacion del Futuro te zien, een voorstelling die vraagtekens zet bij de verering van de Chileense president Salvador Allende door de huidige generatie machthebbers.
Het stuk is gemaakt door het gezelschap La Re-sentida, wat zich in het Nederlands laat vertalen als De Wrok. En wrokkig zijn ze inderdaad een beetje. Wrokkig op een generatie machthebbers, dus de generatie van hun ouders, die de revolutionaire idealen verkwanseld heeft van Salvador Allende, de progressieve president die in 1973 ten val werd gebracht door het leger onder leiding van generaal Pinochet.
De aanval op links is niet zozeer op links zelf, zo verklaart de regisseur in het interview dat ik in Berlijn met hem had, maar op de mensen die de linkse idealen inzetten voor hun eigen commerciële doeleinden. Immers, er is nu nog steeds ongelijkheid, armoede, en onrecht, terwijl iedereen die de dictatuur van Pinochet overleefde inmiddels toch beter zou moeten weten. Zij beschouwen Allendes laatste speech, 10 minuten voordat hij zelfmoord zou plegen, nog steeds als heilig. “Wij stellen een paar ongemakkelijke vragen bij de nagedachtenis van Allende,” verklaart Marco Layera Navarro. “We leven nu met de gevolgen van de woorden die Allende in 1973 uitsprak. Er is niets mee gebeurd.”
Die speech, waarin Allende het vertrouwen uitspreekt dat uiteindelijk de sociale en rechtvaardige krachten zullen overwinnen, staat centraal in de cabareteske en circusachtige spektakelvoorstelling die La Resentida heeft gemaakt.
https://www.youtube.com/watch?v=HC8UirZLCZQ
We zien Allende plosteling omgeven door moderne spindoctors, voorlichters en mediaspecialisten, en hij gaat uiteindelijk aan hun intriges ten onder. Dat wordt mooi in beeld gebracht, en weet, ondanks het overweldigende spektakelspel, toch te ontroeren.
De voorstelling raakt een snaar bij de generatie die opgroeide onder de dictatuur. In Chili waren de reacties niet mals, aldus de makers: “In Chili is iedereen nog verdeeld over Allende. 40 procent zegt dat hij de bad guy is en de andere 60 procent put nog steeds inspiratie uit zijn leven. Dit stuk is bedoeld voor die 60%. De mensen die in Chili naar het theater gaan, zijn meestal al links en progressief. Wij hebben dus kritiek op hen, maar ook op onszelf, want wij behoren ook tot die groep. Maar er zijn mensen die zulke kritiek niet verdragen.”
Meer nog dan in Chili ontmoette de groep weerstand in Europa. Met name in Frankrijk reageerde het overwegend linkse publiek soms furieus op de ontheiliging van hun held Allende. In Berlijn, waar ik de voorstelling zag, waren de reacties mild. Misschien dat men daar inmiddels wel heeft geleerd om de mythe van de linkse jaren zeventig met een korrel zout te nemen. De voorstelling is dan ook vooral zwartgallig. Navarro: “Al onze stukken zijn pessimistisch. Er is geen hoop. Maar dat is ook de bedoeling. het is een provocatie. We hopen dat het publiek wel hoop ziet. Maar wij stellen alleen vragen. Het stuk geeft geen oplossingen.”
Zelf heeft de regisseur wel ergens hoop, maar hij is vooral pessimistisch geworden: “We worden niet meer geraakt door het lot van de ander. Ik weet ook niet hoe je dat kunt veranderen. Als theatermaker vindt ik mezelf eigenlijk een lafaard. We zijn te petentieus, terwijl we meer zouden moeten kunnen bereiken. Theater is maar een zandkorreltje. Ik wilde dat groter was. Ik heb wel overwogen om met de groep naar het zuiden van Chili te trekken en daar een school te beginnen voor arme kinderen. Dan bereik je echt resultaat. Maar niemand wil mee. We zijn te gehecht aan het leven dat we hebben, onze bohemièn lifestyle. Daarom voel ik me geen held. De helden zijn buiten aan het werk.”
Foto: La Re-sentida.
English (UK) 
Nederlands 
Français 
%20rekent%20af%20met%20linkse%20kerk%20in%20Holland%20Festival%202015){kind=link}