The Book of Sand: unprecedented computational speed invisible behind singing woman in layers

Geïnspireerd door verhalen van Borges, wiens weduwe bij de lancering van het online interactieve muziekstuk tijdens het Holland Festival aanwezig was, heeft The Book of Sand toch nog het meeste weg van een uitgebreide, hele chique videoclip. Is dat erg?

“Neither the book nor sand possess a beginning or an end.” Het story van Borges, waarnaar de titel verwijst, gaat over een wonderbaarlijk boek dat steeds van inhoud wisselt. Van der Aa verwijst naar en citeert meer verhalen van Borges, zoals De Aleph and Het Huis Asterion. De teksten van zijn liederen zijn terug te lezen op de The Book of Sand.

Kate Miller-Heidke zingt en speelt prachtig. De muziek is fascinerend, op de grens van nieuwe muziek en pop. De tekst is helder en de beelden zijn strak en overtuigend, ondanks de ronduit fantastische situatie: een vrouw die een machine bedient die een bijzonder soort, brede tape verwerkt. Onleesbare tekens of code – neemt het apparaat op of produceert het nieuwe werkelijkheid? Het is niet duidelijk.

De heldin van deze korte saga in drie liederen, tezamen 12 minuten, beweegt zich op en neer over een trap die catacomben verbindt met een zandwoestijn en het eeuwige blauw daarboven. Geen wrakken, geen gebleekte beenderen, geen post-apocalyps. Abstract, als op weg naar de hemel, of het al, zonder god of goden, slechts materie en energie, gevoel, en de uitwisseling tussen.

De weerstand die theater biedt in het voor elkaar krijgen en daadwerkelijk uitvoeren van werk, is in The Book of Sand vervangen door de verleidelijkheid van een ongekend soepel verlopende montage tussen verschillende video-stromen, door de bezoeker van de website zelf uit te voeren. De muzikale compositie loopt door, al verschillen accenten aanmerkelijk per laag, terwijl de acties van de zangeres en de ruimte waarin zij zich beweegt voortdurend (kunnen) veranderen. Het levert een wonderbaarlijke poëtische eenheid op, die juist de zapper uitnodigt om goed te luisteren en te kijken. The Book of Sand van Michel van der Aa is een klein muzikaal en visueel doolhof, waarin het goed toeven is. Ook omdat het geen moment prijs geeft hoeveel programmeerwerk er in is gestoken. Chapeau!

Hieronde de teaser, maar liever meteen naar de website