Water en dans hebben beweeglijkheid gemeen. Toch is er nog veel meer uit dit raakvlak te halen. Twee choreografieën in de serie New Adventures geven het publiek een waterbelevenis die zowel speels is als bespiegelend.
Onder de titel New Adventures presenteert Dansmakers Amsterdam werk van geselecteerde dansers en choreografen dat ze tijdens een studieverblijf van vier weken bij het productiehuis hebben gemaakt. Het met opheffing bedreigde productiehuis Dansmakers Amsterdam fungeert hierbij als laboratorium voor innovatie.
Zelf kiezen
‘We are our choices’. Dit citaat van Sartre is het motto van The sea is where you think it is van danscollectief Chronos. Je komt de zaal in en mag zelf kiezen waar je wilt zitten of staan. Liggen mag ook. En tijdens de voorstelling mag je je verplaatsen zoveel als je wilt.
Een langwerpig ondiep bassin met water op de vloer trekt de aandacht. De danseressen delen doorzichtige knikkers uit. Je mag ermee doen wat je wilt. Als je hem in het water gooit, wordt hij onzichtbaar.
Terwijl je afwacht wat er gebeurt, duiken drie danseressen op (Charlotte Mathiessen, Coralie Merle en Vera Goetzee). Ze hebben iets golfachtigs, zoals ze als een kettingformatie van de ene houding naar de andere gaan. Ze bewegen tussen de mensen door, zoals water openingen kiest waar het doorheen kan. Je denkt: zouden ze ook hier langs mij komen stromen? Onwillekeurig zet je een paar stappen in hun richting.
Rondspattend water
Er zit een toevalselement in voor de danseressen. Immers, de toeschouwers kiezen hun plaats. De makers van de voorstelling hebben geen invloed op waar de toeschouwers zich bevinden. Daar sta je dan als publiek. Mede door jouw keuze verloopt de voorstelling zoals die verloopt.
De danseressen gaan het bassin in. Het water klatert. Je voelt de spanning bij het publiek: de danseressen worden nat! Helemaal nat, want ze gaan liggen en staan dan druipend op. De zwarte kleren plakken aan hun lijven. Mensen schrikken van de nattigheid die op hen afkomt. Toch deinst niemand terug als ze nat gespetterd worden. Maar de spanning groeit als de danseressen zich nat tussen het publiek begeven dat wat verder van het bassin af staat.
Opnieuw geven ze zich aan het toeval over. En krijgt het publiek iets te kiezen. De danseressen trekken hun natte kleren uit en duwen een rek met kostuums over de dansvloer. Opvallende, kleurrijke, excentrieke creaties. Het publiek mag kiezen wat ieder van hen aantrekt. Zo voor een keuze gesteld worden geeft de voorstelling een verfrissend element.
Knikkers
Het spel breidt zich uit en wordt aanstekelijk. Er komen knikkers de vloer op. Eerst een paar en dan massa’s knikkers. Als een stroom rollen ze over de vloer. Je vangt ze op, kiest een richting en stoot ze weer van je af. Onder de dansende, gekromd staande lichamen door, naar andere mensen onder het publiek, met een plons het water in. Het rollende geluid, het rondspeuren, de spannende lach. Het is genieten, een tintelend spel, waar danseressen en publiek samen in opgaan.
En na afloop komt het terugdenken aan de eenvoudige middelen en ideeën waarmee Chronos zoiets leuks in beweging heeft gebracht. Water en knikkers – zacht en hard – vormloos en kogelvast, het zijn abstracte termen die je hier concreet ondergaat. Knikkers en water rollen vrij rond, alleen belemmerd door wie in de weg staat of door wie ingrijpt. De keuze die je hebt om het toeval een stootje te geven of langs je heen te laten stromen. Het geeft je bijna het gevoel er je eigen voorstelling van te willen maken.
Smeltende ijsblokken
In een heel andere waterwereld neemt danseres Lois Alexander je mee in Neptune. Water heeft hier aanvankelijk de hardste vorm die het kan hebben: ijs. De hoog boven de vloer hangende blokken ijs roepen een sfeer van stilte en hardheid op. Het is erg mooi zoals Lois Alexander daar zo’n almaar voortstromende beweeglijkheid bij ontwikkelt. Vloeiende lijnen en overgangen, afwisseling van snelle en langzame bewegingen. Subtiel communiceert de danseres met haar omgeving. Ze sleept je mee met de spanning die ze afwisselend opbouwt en in ontspanning over laat gaan. De kleine, verfijnde, bijna verborgen momenten waarop ze het ijs dicht nadert zijn parels in de stroom van de tijd.
Van bovenaf schijnen spots op de ijsblokken. Daardoor zie je hoe ze in de loop van de voorstelling minder troebel aan de randen worden en een steeds glimmender oppervlak krijgen. Ze zullen smelten, wegvloeien. Dat weet je en elk moment is dat besef bij je, ook al zijn de 25 minuten van de voorstelling te kort om ze echt te laten smelten.
Scherpe lijnen
Het blijft niet bij ijs. Er stort zich een huiveringwekkende stroom water uit over de dansvloer. Het zet Lois aan tot enkele krachtige gebaren, alsof ze bij het ongebreidelde gespetter de behoefte voelt scherpe lijnen te trekken door de waterplas waar ze in staat.
Tenslotte volgt de derde toestand waar water in kan verkeren: damp, mist, stoom. Mysterieus wolkt het de ruimte in. Juist in deze uitwaaierende vorm die het water aanneemt, concentreert Lois Alexander zich het meest op haar lichaam en haar bewegingen, op wat zich diep in haar afspeelt. Meer dan eerder trekt ze zich terug in een introverte bespiegeling.
Neptune is een meesterlijk uitgevoerd schouwspel, dat je van moment tot moment raakt, met een rijkdom aan beleving van zoiets simpels en elementairs als water. Met haar indrukwekkend soepele en geconcentreerde dans geeft Lois Alexander haar beleving van water ontroerend mee aan het publiek.
Gezien op 3 februari in het theater van Dansmakers Amsterdam. Beide choreografen zijn een co-productie van Dansmakers Amsterdam en ICK.
Lees over de bedreigde situatie van productiehuis Dansmakers Amsterdam:
Innovation in dance: give young creators space and you'll get it!
English (UK) 
Nederlands 
Français 
