Council calls minister's plan to let Museum Association audit itself 'questionable' and contrary to 'good governance'

Net iets meer dan een jaar geleden bracht Cultuurpers het verhaal dat Wim Hupperetz, directeur van het hoofdstedelijke Allard Pierson, zijn functie als voorzitter van de adviescommissie musea en erfgoed bij de Raad voor Cultuur had neergelegd. Reden was het besluit van Minister Ingrid van Engelshoven om de controle op het beleid van de Rijksmusea uit handen te geven aan die Rijksmusea zelf. ‘Als dit doorgaat,’ zo verklaarde hij op deze site, ‘geven we straks miljoenen euro’s aan een paar musea, zonder dat hen ooit nog wordt gevraagd wat ze daar nu eigenlijk mee doen.’

Na zijn vertrek bleef het lang stil. Naar nu blijkt heeft de actie van Hupperetz toch effect gehad. De Minister heeft in februari van dit jaar, een dik half jaar na het alarm van Hupperetz, toch nog maar eens aan de Raad voor Cultuur gevraagd of haar besluit oké was. De Raad, inmiddels toch een beetje in last na de beroerde gang van zaken rondom het laatste Kunstenplan, komt nu met an opinion dat feitelijk neerkomt op ‘Doe het niet, Ingrid!’:

‘De raad zou het kwestieus vinden wanneer de MV (Museumvereniging, red.) de uitvoering van de visitatie voor haar rekening neemt. Immers, de MV is de brancheorganisatie van de Nederlandse musea en in het bestuur van de MV hebben onder anderen directeuren van rijksmusea zitting. De raad vindt dat, met het oog op de onafhankelijkheid, ongeoorloofd en strijdig met de regels van good governance.’

Orgaan

Aan deze uitspraak is geen woord latijn, dus het zal toch anders moeten. De Raad adviseert de minister dan ook om toch een apart orgaan in het leven te roepen dat de visitaties uitvoert. In dat orgaan zouden onafhankelijke, gezaghebbende personen plaats moeten krijgen: ‘De raad pleit ervoor dat de meerderheid van de commissie beschikt over brede of specialistische kennis en ervaring op het gebied van musea. Internationale ervaring is een pre.’

Sterker nog: het visitatie-orgaan zou, net als dat gebeurt bij de visitaties in het Hoger Onderwijs, een eigen secretariaat moeten krijgen. En de minister zou er ook voor moeten betalen, terwijl ze nu juist zo blij was dat ze haar WC-Eend-visitatiecommissie door de Museumvereniging kon laten betalen. De Raad voor Cultuur vindt dat het slechtste idee ooit, en daar kunnen we het als belastingbetaler alleen maar mee eens zijn. Directeuren die onderling bepalen of ze het wel goed doen met de miljoenen? Iedereen is uiterst integer, maar zo bind je wel de katten op het spek.

Kasschuiven

De minister zal dus, als ze dit advies gaat volgen, de beurs moeten trekken. Alleen, zo weten we sinds maandag 29 juni 2020 definitief, extra geld zit er niet in. Dan zal ze weer wat moeten gaan cash transfers, maar sinds die bewuste maandag weten we ook dat er een schier onuitputtelijke bron van kasschuifmateriaal voorhanden is: het aankoopfonds voor musea. Daar wordt de redding van Noorderslag en Scapino al uit betaald, daar kan vast ook het nieuwe visitatiebureau voor de Rijksmusea uit gefinancierd worden.

Blijft het natuurlijk wel ironisch dat een plan om regelzucht weg te halen bij het ministerie, namelijk door alle Rijksmusea uit de Wet op het Specifiek Cultuurbeleid te slopen, leidt tot meer regels, en vooral ook meer dure adviseurs en meer kantoorpersoneel.

Geld, dat dus steeds minder aan kunst, en steeds meer aan managers wordt besteed.