garanties

Sinds deze week weet ik het verschil tussen een kind van twaalf en een man van vijftig. Dat wil zeggen, wat mezelf betreft.

Toen ik een jaar of twaalf was demonstreerde ik met mijn moeder mee tegen de weg door Amelisweerd. Het was een gelukzalige ervaring om door de stad te lopen tussen al die mensen. Een demonstratie is een goed middel tegen eenzaamheid. Het is prettig om een tijdje dezelfde kant op te lopen met onbekenden die allemaal ergens voor of tegen zijn, net als jij – een soort analoge Facebookbubbel avant la lettre.

Ik kon me niet voorstellen dat al die bomen gewoon gekapt zouden worden als zoveel mensen daartegen waren. Ik wilde me ook aan een boom laten vastketenen, maar gelukkig werd het me met klem verboden om als knuppelvoer voor de ME te dienen.

Een jaar of veertig en een aantal gebarsten dromen verder weet ik hoe het zal gaan. Je ziet het al aan die grijns van Cora van Nieuwenhuizen, dat slagvaste liberale spook van een mens dat internationaal geroemd wordt om haar bereidheid om de asfaltlobby ter wille te zijn. Op een dag liggen al die oude bomen om, wederrechtelijk of niet, en dan maakt het allemaal niets meer uit.

Dat is het verschil tussen een jongen en een man. Een jongen denkt nog dat democratie gelijk staat aan hoop voor alles wat mooi en waar is, aan zorg voor wat kwetsbaar is. Een man weet dat democratie voornamelijk betekent dat je kunt zeggen wat je wilt, voordat een regering doet wat het grootste deel van het electoraat wil – of een vage interpretatie daarvan. De bestuurders zijn geen wijze mannen en vrouwen, maar gewoon carrièremakers voor wie het ook maar een baan is. Zelfs de premier laat zich in tijden van crisis ontvallen: ‘ik wil niet de baas spelen hier.’

Nee, niemand is de baas. Ja, de markt. En de eeuwige, trage stroom van blik over asfalt. Zoals Gerrit Komrij dichtte: ‘Ons lot ligt in de hand van klapsigaren.

Een jongen hoopte dat de wereld beter werd. Een man vreest een herhaling van zetten, met verdere verminking van Amelisweerd als uitkomst. Maar in het verleden gekapte illusies bieden geen garantie voor de toekomst.