Laatst had ik een onaangenaam gesprek met een pr-medewerker van een middelgroot festival. Hij vond het een goed idee als ik over dat fantastische festival zou komen schrijven vanwege die unieke openingsmanifestatie. Ik vroeg: “Zijn jullie lid?” Hij zei: “Nee.” Ik zei: “Dan weet ik niet of ik in de gelegenheid ben, want in die tijd zijn er ook activiteiten van leden, waar ik dan prioriteit aan geef.” Hij zei: “Ik ga niet betalen voor aandacht.” Ik zei: “Je betaalt niet voor aandacht, maar biedt je goede wil aan, door Cultuurpers te steunen, zoals je ook een abonnement hebt op een krant.”
Het gesprek eindigde onaangenaam.
Daarom deze uitleg.
Als maker, of als culturele instelling, wil je natuurlijk graag aandacht voor wat je te tonen hebt. Hier, in onze mailbox, krijgen we dagelijks tientallen, tot soms honderden, mails met verzoeken om aandacht voor die prachtige voorstelling, die onmisbare expositie, die waanzinnige CD en dat hartverscheurende boek. Werken waaraan je veel tijd en geld hebt besteed, en die op een overvolle cultuurmarkt elk beetje aandacht kunnen gebruiken.
We krijgen ook uitnodigingen voor premières, vernissages, previews, exclusieve interviews, alles in de hoop dat we dan komen, er tijd in steken en het voorzien van een bij voorkeur lovend kwaliteitsstempel.
Dit is onze prullenbak
Veruit de meeste van die persberichten en uitnodigingen verdwijnen na lezing in de prullenbak. Gewoon omdat het er te veel zijn en we geen tijd en geld hebben om de gevraagde aandacht ook te bieden. In zeer uitzonderlijke gevallen, wanneer het echt nieuws betreft, geven we er wel gevolg aan.
In enkele gevallen, als een auteur daar zin in heeft, zal hij op eigen initiatief wel langskomen, dat boek lezen, die CD beluisteren, en er in eigen tijd een artikel over publiceren. Dat is meer uitzondering dan regel.
Recenseren is niet voor niets geen core business voor Cultuurpers. Wij richten ons vooral op wat er achter de schermen speelt, welke machtsverhoudingen er leven en wie op welke manier met belastinggeld omgaat. Wij volgen het geld in de sector. Dat kan deels vanachter het bureau, deels via normale omgang met het veld. Ook dat kost geld, maar dankzij de contributies van leden kunnen we dat in de basis goed coveren.
Wat kost een recensie?
Er is binnen de kunstsector – mede dankzij de aandacht die wij daaraan besteden – veel te doen over fair pay and fair practice. Gelukkig maar, want de omstandigheden waaronder kunst tot stand komt zijn vaak belabberd. Dat geldt dus ook voor de journalistiek, en dan met name de cultuurjournalistiek. Die is namelijk duur, zeker als je de betrokken journalist eerlijk wil betalen voor diens werk. En je wil natuurlijk niet door een onervaren hobbyist besproken worden.
Uitgaande van een freelance uurloon van 60 euro (aan de lage kant) is het bezoeken van een voorstelling van 2 uur in een andere stad, dus met een uur reistijd heen en terug, al 240 euro, en dan moet er nog geschreven worden. Reken daar ook minstens 2 uur voor. Kom je op 360 euro, wat veel lijkt, maar als dagvergoeding voor een ervaren professional is het peanuts. Over het recenseren van een boek van 600 pagina’s hebben we het dan nog even niet.
Duur cadeau
Die 360 euro krijg je dus cadeau van het medium waarin de recensie over jouw werk verschijnt, als dat medium tenminste een eerlijk honorarium biedt aan de recensent. Wat meestal niet het geval is. Recensenten, als ze al betaald worden, krijgen meestal een honorarium van tussen de 75 en 200 euro voor een recensie, al zijn er uitgeverijen die het bij een paar euro, of een paar tientjes laten.
In de meeste gevallen krijg je een groot deel van die 360 euro dus cadeau van de auteur. Die doet dat meestal van ganser harte, omdat ze enorm van haar vak houdt en een warm kloppend hart voor cultuur heeft.
Recenseren is helaas echter vaak nog het werk van amateurs die al blij zijn met een vrijkaart, de gratis champagne en de goodiebag plus de gelegenheid om in de buurt van BN-ers gezien te worden.
Daarom wil je dus lid worden
Wij van Cultuurpers vinden dat niet vanzelfsprekend. We kunnen bestaan dankzij lidmaatschappen en donaties en sturen geen verslaggevers op pad als we die niet kunnen betalen. Gaat iemand op eigen initiatief en kosten, hopen we met zijn allen dat er genoeg mensen een donatie doen op het resulterende artikel, want dat geld maken we rechtstreeks over aan de auteur.
Willen we meer aandacht aan kunst kunnen besteden, meer recensies van onmisbare voorstellingen en exposities kunnen maken, hebben we dus meer leden nodig. Dan heeft Cultuurpers meer vlees op de botten om ook eens iemand met een volle maag op pad te sturen. Daar kun jij dus mee helpen. Door lid te worden. Of te doneren. Of anderen lid te maken. Ben je als festival niet van zins om te betalen voor journalistieke aandacht, kun je dus wel met een lidmaatschap die journalistieke aandacht steunen.
Dit zijn onze regels.
- Cultuurpers is journalistiek onafhankelijk. Dat wil zeggen dat we onze oren niet laten hangen naar wie dan ook, als het gaat om onze journalistieke hoofdtaak. Neem je een loopje met de goede zeden, redt een lidmaatschap je niet van onze onderzoeksjournalistiek.
- Recensies zijn niet te koop. Komt een recensent – gevraagd of ongevraagd – bij je expositie kijken, of luisteren, of je boek lezen, bepaalt die zelf of en hoe die over het gebodene schrijft of spreekt. Voor leden zijn we even eerlijk als voor niet-leden
- Leden hebben wel een streepje voor. Omdat Cultuurpers alleen kan bestaan dankzij financiële bijdragen van lezers, behandelen we verzoeken en uitnodigingen van leden met meer aandacht dan die van niet-leden. Dit alles binnen redelijke marges: een recensie schrijven of een interview doen en publiceren kost ons veel meer dan een enkel lidmaatschap oplevert.
- Samenwerken kan! Met behoud van en respect voor onafhankelijkheid. Wil je gegarandeerd aandacht, bijvoorbeeld voor je festival of een specifiek onderdeel van je programmering, en wil je daarbij ook het onafhankelijke geluid van Cultuurpers een plek geven? Dat kan. We spreken dan een ‘lump sum’ af, waarin we een bepaalde hoeveelheid artikelen/podcasts vastleggen, zonder dat je iets over de inhoud te zeggen hebt. Die blijft onze verantwoordelijkheid. We markeren die artikelen op de site als ‘Special’, zodat voor de lezers duidelijk is dat de artikelen met hulp, maar zonder inbreng tot stand zijn gekomen.
- Advertorials? Graag! We plaatsen geen banners en andere storende dingen van derden op de site, maar als je een artikel wilt laten maken waar je de inhoud mede van wilt bepalen, of bijvoorbeeld een stuk ‘rechtenvrij’ aan derden willen aanbieden, dan kan dat. Bij publicatie geven we duidelijk aan dat de inhoud gesponsord is.
- Je persberichten plaatsen we gratis door. Als je tenminste een groot or klein lidmaatschap als instelling hebt. Dat is een ledenservice, die wel aan voorwaarden gebonden is: politieke of anderszins gevoelige inhoud die niet met onze uitgangspunten strookt, plaatsen we niet.
- Vragen beantwoorden we graag. Ook die van niet-leden.
- Lid worden kan here.