Que presque tous les grands films familiaux américains et de nombreux films d'action soient en 3D est désormais une évidence. Mais contrairement aux prédictions van een paar jaar geleden zijn vergelijkbare doorbraken in de arthousesector nog schaars. Toch blijft het een intrigerende belofte. Het programma-onderdeel met elf artistieke animatie-experimenten in 3D dat te zien is op het 16e Festival du film d'animation de Hollande in Utrecht (20 t/m 24 maart) maakt beslist nieuwsgierig. Samensteller Marc Bertrand van de National Film Board of Canada zal donderdagochtend ingaan op het effect van 3D op het vertellen van verhalen.
Spectaculair is in ieder geval de wereldpremière van Barcode 3.0 van Adriaan Lokman, een van de twee films waarmee het festival vanavond opent. Deze haarscherp gestileerde, beurtelings poëtische en opwindende zwart-witsymfonie in stereoscopisch 3D voert ons door dynamische landschappen die louter bestaan uit paaltjes en bewegende lichtbronnen. Het is een opnieuw gefilmde 3D-versie van Lokmans eerdere, al met vele prijzen bekroonde Barcode, die nog in 2D was.
Die oerversie wordt jammer genoeg niet vertoond, zodat moeilijk is vast te stellen of het door de toevoeging van die derde dimensie ook een heel andere film is geworden. In de herinnering van ondergetekende waren de voorstellingen in het oorspronkelijke Barcode ook al heel opwindend en ruimtelijk.
Wondermooi is Barcode 3.0 in ieder geval wel. Het intrigerende is dat het spel met die talloze staafjes nu tegelijkertijd abstract en toch heel tastbaar is. We zien uit naar verdere experimenten en dromen bijvoorbeeld van een dance-evenement met 3D-videoshows op een stevige technobeat.
De tweede openingsfilm is A Liar’s Autobiography: The Untrue Story of Monty Python’s Graham Chapman, naar de herinneringen van het in 1989 aan keelkanker overleden Monty Python-lid Graham Chapman. Ook deze soms hallucinerende collagefilm is in 3D, maar in dit geval neemt het effect een bescheiden plaats in. Had ook heel goed zonder gekund.
Wat hier de aandacht trekt is de laconieke en vaak absurdistische manier waarop maar liefst vijftien verschillende animatiestudio’s Chapmans onconventionele memoires uitbeelden. We zien hem en de andere Pythons als aapjes, als uitgeknipte foto’s, in oude tv-fragmenten en als figuurtjes in simpele cartoonstijl. Het aardige is dat juist die veelvuldige wisseling van techniek goed past bij Chapmans excentrieke levensloop. Al is er weinig dat kan tippen aan de ook in de film opgenomen toespraak van John Cleese tijdens de herdenkingsbijeenkomst na Chapmans overlijden.
Uiteraard is er voor degenen die liever geen 3D-bril opzetten ook veel, heel veel zelfs te beleven tijdens de vijf festivaldagen. Daarbij zal blijken dat ook met de meest simpele, ouderwetse teken- en schildertechnieken of stop-motion prachtige dingen gemaakt kunnen worden. Het programma mikt dit jaar op een breder publiek, onder meer door (buiten competitie) ook een aantal topfilms van het afgelopen jaar te vertonen, waaronder Courageux, Ernest & Célestine en Tim Burtons Frankenweenie (ja, ook die zijn in 3D).
Nieuw is dat er dit jaar voor het eerst een competitie voor Nederlandse animatiefilms is. Deze en andere prijzen worden zondagmiddag bekendgemaakt.