Goed, die online filmbibliotheek waarop je alles zonder problemen zou kunnen vinden blijft nog wel even een droomwens. Zoals ik onlangs schreef. De cinefiele thuiskijker moet voorlopig nog op speurtocht. Wat natuurlijk veel ontdekkingsplezier kan opleveren. Maar ter zake. Mijn oog viel op het persbericht waarmee Eye aankondigt in het kader van het 75-jarig bestaan dit jaar 75 vers gerestaureerde klassiekers op de Eye Film Player te zetten. 40 daarvan zijn al beschikbaar.
Le Lecteur de films pour les yeux is het streamingplatform van Eye Filmmuseum, inderdaad een mooie bron om in rond te neuzen. Zo werd bij die nieuwe restauraties mijn aandacht getrokken door Het gangstermeisje (1966) van Frans Weisz, Blue Movie (1971) van Wim Verstappen, Joao en het mes (1972) van George Sluizer en Tuyau de Wan (1976) van Pim de la Parra. Allemaal vroeg werk van gedreven makers die eind jaren zestig en begin jaren zeventig de Nederlandse film een nieuw elan gaven.
Het gangstermeisje is Weisz’ debuut in nouvelle vague-stijl. Een film naar een idee en boek van Remco Campert. Een film ook die een nieuwe vrijheid viert en een hommage aan de verbeelding is, met dit verhaal over een scenarioschrijver met huwelijkscrisis, writers block en een mysterieus gangstermeisje. Deels opgenomen in filmstad Rome.
Tuyau de Wan
Verstappens vrijmoedige Blue Movie was, dankzij het bloot, de meest geruchtmakende Nederlandse film van de jaren zeventig. Verstappen werd in die tijd in één adem genoemd met Pim de la Parra. Samen waren ze twee belangrijke gangmakers. In het pakket restauratietitels zijn ze allebei goed vertegenwoordigd. De la Parra niet alleen met zijn op Hitchcock geïnspireerde debuut Obsessions (1969), maar vooral met Tuyau de Wan. Rond dit verhaal over een jonge Surinamer die vanuit Nederland terugkeert naar zijn geboortegrond snijdt De la Parra destijds beladen thema’s aan. In Suriname geldt de film als een klassieker. Ieder jaar verschijnt Tuyau de Wan daar rond Onafhankelijkheidsdag op televisie.
En vergeet ook George Sluizer niet, die zich in 1972 bij het gezelschap nieuwlichters voegde met Joao en het mes. Zijn beeldschone en veelgeprezen debuut dat zich afspeelt in het Amazonegebied, met een cast van uitsluitend Braziliaanse acteurs. Zijn latere thriller Sans piste (1988), waarmee hij internationaal aandacht trok, is ook een van de nieuwe restauraties op de Eye Player.
Maar waar is Paul Verhoeven? Diens Fruits turcs (1973) mag in bovenstaand gezelschap toch zeker niet ontbreken. Eye-woordvoerder Marnix van Wijk geeft mij desgevraagd gelijk. Dat deze aangrijpende en destijds uiterst succesvolle Wolkers-verfilming niet op de Player staat is, zoals ik al vreesde, een rechtenkwestie.
Verder staat op de Player niet alleen gerestaureerd werk, maar ook een ruim en zeer gevarieerd assortiment andere klassiekers. Van de Russische grootmeester Tarkovsky tot komedies van de onvergetelijke Jacques Tati, zoals diens Jour de fête et Playtime. Maar ook in deze afdeling van het aanbod blijven de rechten meespelen. Sommige titels zullen na verloop van tijd weer van de Player verdwijnen. Dus: wil je iets zien? Stel het niet te lang uit.