Maandag presenteerde de lichting 2015 van de Filmacademie het afstudeerwerk dat nog een week lang op het Keep an Eye Festival in EYE is te zien. Academiedirecteur Bart Römer toonde zich optimistisch over de economische kansen voor de Nederlandse film. Hij ziet in Den Haag een voor film minder gure wind waaien (stimuleringsmaatregel van 20 miljoen per jaar) en refereerde aan het goede Nederlandse marktaandeel (20%) in de bioscoop en aan de toenemende vraag naar hoogwaardig televisiedrama.
Vervolgens kon het aanstormend talent laten zien wat het waard is. Eerlijk gezegd, ik heb wel eens spannender afstudeerjaren meegemaakt. Iemand die onmiddellijk kan aansluiten bij bijvoorbeeld Morgan Knibbe of Sam de Jong – allebei recentelijk met opzienbarende bioscoopdebuten – zou ik nog niet direct durven aanwijzen.
The Bright Life of Oleg
Tekenend is in ieder geval dat enkele resultaten van de commercialopdracht – een bijprogramma dat doorgaans weinig stof doet opwaaien – me dit jaar meer aangrepen dan de meeste andere afstudeerwerkstukken. Hier treffen we emotie en engagement. Toen de docenten zich begin dit jaar bogen over het thema vond juist de aanslag op Charlie Hebdo plaats. Daarmee was verder puzzelen overbodig. De nu vertoonde spotjes gaan over vrijheid van meningsuiting als mensenrecht, met de complimenten van Amnesty International.
De prijs voor het beste promotiefilmpje ging naar ‘The Bright Life of Oleg’, dat aandacht vraagt voor het feit dat de door Rusland opgepakte filmmaker Oleg Sentsov nog altijd 20 jaar boven het hoofd hangt. Doodsimpel, verrassend, ontroerend en schokkend raak. Misschien niet toevallig dat de regisseur van dit puike miniatuurtje, Hetty de Kruijf, ook het met de Topkapi Fictie Prijs bekroonde ‘Nachtoord’ op haar naam heeft staan.
Tarikat
Bij het hoofdprogramma van afstudeerfilms zat het beste werk bij de documentaires – dit jaar allemaal van vrouwelijke makers. Een poëtische impressie van de extase van beoefenaren van mystieke Soefi-rituelen werd zelfs dubbel bekroond. Dit door Jasmijn Schrofer geregisseerde ‘Tarikat’ (Het pad) is misschien wat braaf, en meer intuïtief dan informatief, maar zorgvuldig, vormvast en met liefde gemaakt. Goed genoeg voor de VPRO Documentaire Prijs en de KNF Prijs van de Nederlandse filmpers.
Nachtoord
In de afdeling fictie zochten veel makers het dit jaar in absurdistisch getinte verhalen, al dan niet met de nodige bizarre of zwarte humor. Veelbelovend van opzet soms, maar even vaak halfslachtig uitgewerkt. Meer vorm dan inhoud. De energieke mindfulness-satire ‘Jack’ blijft dankzij de furieuze inzet van hoofdrolspeler Gijs Scholten van Aschat nog aardig op de been.
Maar begrijpelijk is ook dat de Topkapi-jury koos voor het meest sobere fictiewerkstuk. In het in zwart-wit gedraaide ‘Nachtoord’ van Hetty de Kruijf volgen we een jonge sleutelmaker in die in een treurige omgeving toch het vlammetje van zijn verbeelding brandend probeert te houden. Af en toe maakt hij van een sleutel een extra kopie, maar niet om te doen wat u misschien denkt.
My Silicone Love
Maar waarom zou je bizarre verhalen verzinnen als ze voor het grijpen liggen? Waar het absurdisme in de getoonde fictiefilms vooral vrijblijvend is, blijkt het in de documentaire ‘My Silicone Love’ juist wel te werken. Omdat het echt is. Kent u de speelfilms ‘Air Doll’ of ‘Lars and the Real Girl’, over mannen die een relatie met een sekspop hebben? En vroeg u zich af of zoiets echt bestaat? ‘My Silicone Love’ van Sophie Dros geeft het antwoord.
Het is het portret van een Britse vijftiger die dertien levensechte siliconenpoppen heeft. Vrouwen die hij aankleedt, waar hij fotosessie mee houdt en gesprekken mee voert en die rollen in allerlei fantasiewerelden spelen. Ja, en die hem ook seks en tederheid geven. Is hij daar gelukkig genoeg mee?
Het is een onderwerp waarbij je gemakkelijk kan uitglijden. Dat gevaar heeft Dros met vaste hand, veel inlevingsvermogen en waar nodig gevoel voor humor bezworen. Een betrekkelijk traditioneel uitgevoerde, maar toch verrassende docu die wat mij betreft ook prijswaardig is.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
