We moeten het even over het Ravijnjaar hebben. In 2026 kort de overheid immers miljarden op het gemeentefonds. Tot nu toe was dat vrij abstract, want, zeg nou eerlijk: hebben we enig idee welk geld in jouw stad waar naartoe gaat en van wie het komt? De gemeentelijke uitgaven zijn een zwarte doos. Mijn stad heeft nu op een rijtje gezet wat die gemeentelijke uitgaven allemaal behelzen. Utrechtse ambtenaren hebben op verzoek van het College van B&W uitgezocht waarop de gemeente allemaal zou kunnen bezuinigen in 2026, wanneer de bijdrage van het Rijk gedecimeerd wordt. Dat betekent dat ze in Utrecht 75 miljoen euro moeten vinden in de gemeentekas. Niet niks.
De lijst zat hier gisteren in de mailbox, en het is even slikken. Maar dat is natuurlijk ook de bedoeling. Alle gemeentelijke uitgaven zijn op een rijtje gezet, met daarbij vermeld wat een bezuiniging zou opleveren aan geld en zou kosten aan maatschappelijk verlies. Raadsleden hebben nu dus keurig op een rijtje welke dingen ze kunnen offeren.
Dat levert omschrijvingen op als de volgende:
De dekking voor kapitaallasten is opgenomen in de investeringsagenda en de dekking voor exploitatie in het programma cultuur. € 425.000 betreft programmering en € 280.000 betreft investering (onrendabele top).
Beïnvloedbare optie
Beide onderdelen kunnen vrijvallen, als er gekozen zou worden om deze investering te schrappen.
Maatschappelijk effect
De realisatie van een jongerencultuurhuis in Leidsche Rijn – Vleuten de Meern is een lang gekoesterde wens van veel jongeren uit dat deel van de stad. Er is weinig aanbod voor jongeren. Het maatschappelijk effect is dat met het schrappen van deze voorziening de onvrede zal toenemen en kans op overlast vergroot wordt.”
Wat dan bijvoorbeeld zou kunnen worden weggestreept tegen deze:
Beïnvloedbare optie
Verlagen subsidie voor de landelijke vreemdelingenvoorzieningen (subsidies aan de NGO’s)
Maatschappelijk effect
Minder lange of minder intensieve begeleiding, met als gevolg tragere realisatie van het toekomstperspectief (verblijf in Nederland of terugkeer naar land van herkomst). Een gevolg kan zijn dat de wachtlijsten groeien en dat de dakloosheid onder deze groep toeneemt met als gevolg veiligheids- en humanitaire problematiek. Deze maatregel is alleen realistisch als het Rijk besluit de voorziening meerjarig voort te zetten (dit betreft nu nog een pilot). Aanname is dat als het rijk de voorziening voortzet en de gemeente duurzame budgetten krijgt, kan een deel van het budget ingezet worden als bezuinigingsvoorstel. Als het rijk of de gemeenteraad besluiten te stoppen met deze voorziening, dan zal de minimale gemeentelijke bijdrage in de eerste jaren nodig zijn voor de afbouw van de voorziening.
Implementatie
Op dit moment is er een tijdelijke financiering, die stopt in 2024. Gezien de verkiezingsuitslagen en de standpunten over migratie is het zeer onzeker of daarna de financiering wordt gecontinueerd en zo ja op welke wijze. In geval van stopzetten van deze voorziening, zal de eerste twee tot drie jaar de (opvang)voorziening afgebouwd moeten worden.
Deze optie is schaalbaar.”
Voor je nu al de straat op gaat om een stadhuis te bezetten, een kruispunt dicht te gooien of heel hard te gaan schreeuwen: bij dit alles staat een duidelijke disclaimer:
“Dit document betreft een ambtelijke inventarisatie van mogelijke bezuinigingen ten behoeve van besluitvorming door college en gemeenteraad. Dit is een technische inventarisatie ongeacht wenselijkheid en bevat géén voorstel of besluit van college of gemeenteraad.”
Lees dus, en huiver, maar besef dat dit een buitengewoon nuttig stuk is: nu hebben we een keurig overzicht van wat er allemaal op het bordje van de gemeente ligt, en snappen we mogelijk iets beter welke verschrikkelijke dilemma’s de raadsleden de komende tijd voor hun kiezen krijgen.
Bijlage-Ambtelijke-inventarisatie-van-bezuinigingsopties-Utrechtse-Begrotingsalternatieven
Nederlands 
English (UK) 
Français 
