Collectie Theatermuseum gaat definitief verloren

[update juli: de 2e kamer heeft een motie aangenomen waarin het kabinet wordt opgedragen de collectie te behoeden voor vernietiging. Waar dat van betaald moet gaan worden, is echter nog onduidelijk]

Inmiddels wordt duidelijk waar de laissez faire-laissez mourir (laat maar doen, laat maar sterven)-politiek van Halbe Zijlstra, Martin Bosma en Mark Rutte toe gaat leiden. Van de tientallen instellingen die de komende maanden zullen sluiten, afslanken of afsterven door leegloop van kwaliteitspersoneel, begint de ondergang van het Theaterinstituut Nederland (TIN) wel erg tragische proporties aan te nemen. Ooit de trots van de Nederlandse cultuursector, gevestigd in het hart van de grachtengordel, dreigt het nu niet alleen roemloos ten onder te gaan, het dreigt zelfs een deel van de geschiedenis met zich mee te nemen. De gehele collectie eindigt namelijk zoals het er nu uitziet per 1 januari 2013 bij het grof vuil. Eigen geld, noest bijeengespaard door het sectorinstituut voor de podiumkunst, mag niet gebruikt worden om de enorme verzameling teksten, kostuums, maquettes en andere memorabilia elders onder te brengen. Dit staat in het persbericht dat het TIN vandaag uit deed gaan.

Het is een ingewikkeld verhaal over bestemmingsreserves, eerdere afspraken met OCW en een staatssecretaris die wil bezuinigen op de ontslagkosten. Allemaal regeltjes, en zoals we weten is bedrijfseconoom Halbe Zijlstra daar een enorme fan van. Het TIN beschrijft de toestand als volgt:

Het eigen vermogen werd in 2008 gecreëerd door de verkoop van de panden van het TIN aan de Herengracht in Amsterdam. Die opbrengst werd toen in samenspraak met OCW gereserveerd in een zogenaamd bestemmingsfonds voor de toekomstige huisvesting van de collectie in een nieuw Theatermuseum. Nu het Theatermuseum er niet komt, dankzij het negatief advies van de Raad voor Cultuur, wil het TIN het geld gebruiken om de collectie onder te brengen bij de Universiteit van Amsterdam. Het ministerie van OCW staat dit niet toe. Terwijl juist met de inzet van dit geld de collectie kan blijven bestaan, zonder dat het de overheid extra geld kost.

Het TIN was al een juridisch procedure gestart om de bevriezing van het bestemmingsfonds aan te vechten. Deze werd opgeschort nadat OCW liet weten graag een plan voor de borging van de collectie te willen bespreken. Deze afspraak werd echter onverwachts geschonden door een formele brief van het ministerie van OCW waarin zij niet inhoudelijk ingaat op het borgingsplan en onverminderd de bestemmingsfonds blijft claimen.

Voorstanders van het stoppen met subsidies zeggen graag dat wat goed is, vanzelf boven komt drijven. Nu mag dat in een enkel geval gelden voor kunst die hier en nu gemaakt wordt. De vraag of wat goed wás, ook vanzelf weer boven komt drijven, kunnen we in de eerste week van januari 2013 bepalen, nadat de gehele collectie in de Amstel is gekieperd.