Als de Commendatore zich in het mortuarium plots van zijn lijkbaar verheft deinst Leporello heftig achteruit. Hij smakt pijnlijk tegen de achterwand, als werd hij getroffen door een windvlaag met orkaankracht. Dit cartooneske beeld is slechts een van de vele hilarische momenten in Don Giovanni van de Nederlandse Reisopera. Deze productie werd na de première zaterdag 4 maart in het Enschedese Wilminktheater terecht beloond met een stormachtig applaus.
Kandidaat beste operaproductie van 2017
De aanstekelijke enscenering van Mozarts populaire opera is nu al kandidaat voor beste operaproductie van 2017. Zij onderstreept opnieuw de kwaliteit en veerkracht van de Reisopera. Vanwege de dramatische subsidiekorting is het team in 2012 gereduceerd van 95 naar 13 mensen, zoals directeur Nicolas Mansfield tijdens de voorafgaande perspresentatie memoreerde.
Less is more
Less is more is sindsdien het devies. Ook de Britse regisseur Jo Davies bleek hiermee uitstekend uit de voeten te kunnen. Personages nemen bijvoorbeeld zelf hun rekwisieten mee. Zo komt Don Giovanni op met een eigen telefooncel en doet een zwerver een dutje op een door hemzelf meegezeulde bank. Met een paar simpele handgrepen verandert het decor nog tijdens een scène van een louche achterbuurt in een zigeunerpark, een ziekenhuisboeg, een kerk of een kantine.
Aangename vaart in regie en muziek
Davies houdt de vaart er goed in. Dat geldt ook voor dirigent Julia Jones, die het Orkest van het Oosten met vaardige hand door de partituur loodst. De laatste noten van een aria zijn nog niet uitgeklonken of pianist William Shaw zet al de begeleiding in voor het recitatief. Hij is prominent ter linkerzijde van het toneel opgesteld en zijn fortepiano heeft een aangenaam tinkelende klank, die echter in de orkestpassages verloren gaat.
Het openingsbeeld is meteen al raak. Een oldtimer wipt op suggestieve wijze op en neer en braakt na korte tijd een schaars geklede Donna Anna uit. De gemaskerde Don Giovanni tracht haar weer de auto in te sleuren, wat de Commendatore wil verhinderen. De vrouwenverleider doodt Anna’s vader met een klapperpistool, waarop stevige kruitdampen onze neus binnendringen. Een ambulanceteam sjeest met een brancard het podium op en voert de Commendatore af. – Hup, volgende scène.
Saturday Night Fever
Raak is ook de typering van het zigeunerpaar Zerlina en Masetto, die in jaren-70 outfit feesten rond een caravan. Als Don Giovanni diens kersverse echtgenote wil verschalken, raakt hij verstrikt in haar eindeloze tulen petticoats. Komisch is ook de scène waarin de feestgangers te gast zijn bij Don Giovanni. Op het ritme van Mozarts muziek maken zij lullige danspasjes met dito draaiende handbewegingen. Deze lijken zo ontleend aan de dansfilm Saturday Night Fever.
Truttige kleren
De Reisopera heeft een neus voor jong talent. De Australische sopraan Anita Watson overtuigt als Donna Anna. Bijzonder aangrijpend is haar vertolking van het recitatief en aria ‘Non dir mi’ in het tweede bedrijf. Haar verloofde Don Ottavio krijgt verzorgd gestalte in de Maltese tenor Nico Darmanin en de Zweedse sopraan Anne Grevelius is een aangenaam bozige Elvira.
Zij en Donna Anna zien er met hun truttige kleren en lelijke wandelschoenen uit als strenge akela’s. – Wellicht een hint naar de onverzadigbare wellust van Don Giovanni, die het getuige Leporello met alle dames doet: jong of oud, dik of dun, knap of lelijk.
Monsterlijke Golem
De Oostenrijkse basbariton Matthias Hoffmann heeft een prachtig sonoor geluid. Hij zet een Masetto neer die zich niet zonder slag of stoot door Don Giovanni laat ringeloren. De boomlange Poolse bas Lukas Jakobski oogt als Commendatore als een monsterlijke Golem. Jammer genoeg is zijn stem is iets minder afschrikwekkend dan zijn voorkomen.
De Slowaakse bariton Aleš Jenis is een lefgozerige Don Giovanni, die gewetenloos zijn pleziertjes najaagt maar uiteindelijk toch verantwoording aflegt. Wanneer hij de hand aanneemt die de Commendatore hem vanuit zijn graf toesteekt, accepteert hij zijn eigen dood. Het toneelbeeld spiegelt hier fraai de openingsscène: een legertje verplegers scheurt het podium op en tracht vergeefs hem te reanimeren. – Of geven ze hem juist het fatale spuitje?
Zerlina als alter ego van Don Giovanni
De grootste sterren zijn de Britse bariton George Humphreys als Leporello en de Noorse sopraan Silvia Moi als Zerlina. Humphreys geeft de vele dubbele bodems in zijn karakter gestalte met een fabelachtige stem en mimiek. Verkleed als Don Giovanni verleidt hij de treurige Elvira, waarbij hij zijn gezicht voor haar verbergt met een scala aan schrikachtige gebaren. Tijdens de vermaarde ‘catalogus-aria’ houdt hij geschokt zijn adem in bij de meer dan duizend Spaanse veroveringen van zijn meester. Dan klinkt zacht het tegelijkertijd verbaasde en bewonderende ‘Mille tre’.
De Noorse sopraan Silvia Moi heeft een al even indrukwekkend arsenaal aan emoties en gezichtsuitdrukkingen in de aanbieding. Zij weet haar rol als berekenende jongedame die het liefst van alle walletjes eet werkelijk vlees op de botten te geven. In wezen is zij een alter ego van Don Giovanni, die met mierzoete, schijnbaar schuldbewuste frasen haar geliefde Masetto telkens weer weet terug te winnen.
Het Orkest van het Oosten en het koor Concensus Vocalis presteren onder de gedecideerde leiding van Julia Jones op hoog niveau. De dynamiek is verzorgd, de dramatische accenten worden messcherp neergezet, de klank is aangenaam licht en Mozartiaans. De zwaar aangezette dissonante akkoorden tijdens de slotscène tussen de Commendatore en Don Giovanni jagen ons de stuipen op het lijf.
De Reisopera toert met Don Giovanni vanaf 7 maart door ons land. – Mis deze prachtvoorstelling niet!
De speellijst vind je hier.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
