Wat is de overeenkomst tussen blokfluitiste Lucie Horsch, pianiste Nynke Eekhof, hoboïste Dorine Schoon, zanger Tim Akkerman, deze Muziekverteller en nog vele anderen. Wat bindt hen behalve de muziek? Zij doen hun mond open. Geven inzicht in het leven achter de schermen. Door van zich te laten horen in kranten (Eekhof en Akkerman), op platforms, binnen organisaties en via blogs (Schoon en moi) of tijdens een prestigieuze prijsuitreiking (Horsch). En het worden er steeds meer: makers die van zich laten horen. Blij dat mijn woorden bij Cultuurpers uit 2015 niet zomaar loze, boze woorden bleken: inzicht geven, inzicht geven, inzicht geven én vaker nee zeggen is wat wij als makers zelf in de hand hebben, schreef ik toen. Mijn geduld is op de proef gesteld, maar het zaadje lijkt opgepikt te worden.
FANTASIE
Geweldige stunts van bijvoorbeeld Akkerman (persbericht over ‘vliegtuigconcert, oh nee toch niet’) en Horsch (pittige woorden tijdens prestigieuze prijsuitreiking) en mooi persoonlijk relaas van Eekhof dat heel herkenbaar is. Gebruik je verbeelding even voor haar verhaal:
Je bent prof muzikant met een lege agenda en je wordt benaderd door een groot podium met een mooi idee: er zijn eindelijk weer lunchconcerten mogelijk. Ze zoeken musici en contacteren jou! Wow! Een blij gevoel is je eerste reactie en je mailt een JAAA ik wil. Je tweede reactie op het antwoord met data en voorstel is: ehhh, hmmm. Dús mail je even om te horen of je de boodschap goed verstaat. En nee dus. Het is inderdaad anders:
Het gage van €136 ex ontvangt niet elk ensemble-lid. ‘Nee, helaas je zult het vast begrijpen in Coronatijd, dit is voor het hele ensemble’. Hoe zou jij reageren? Eekhof klimt in de pen en haar opiniestuk wordt in het Dagblad van het Noorden geplaatst: Corona is geen excuus voor onderbetaling.
ACTIE
Mijn rok zakt al lang niet meer af van de voorstellen die sommige podia nog steeds doen en de muzikanten die daar wél ja op zeggen. Maar hee, waarom niet eens een andere volgorde proberen podia. Zorg dat er eerst pecunia is voordat je muzikanten vraagt. Verzin het adoptieconcertserieplan ‘geef om makers’, concert-aandelenproject ‘bouw aan kunst’, pegels voor pingelen. Verzin de Bongo: bingo met ritmes in plaats van getallen of de Pingo: bingo met noten in plaats van cijfers. Test het uithoudingsvermogen van luisteraars met de sponsorloop ‘Zweet voor zoete klanken’ en laat ze na afloop bijkomen bij het door hen bij elkaar gerende concert. Als ik er langer over nadenk, komt er vast iets geinigers uit.
Betrek die Vrienden van…-clubs er veel meer bij. Vrienden met ongetwijfeld normaal gewaardeerde banen. Van boer tot CEO, leerkracht tot dokter, loodgieter tot galeriehouder. Welke krachten zitten er wel niet allemaal in de schouders van de liefhebbers voor hun hobby? Uit eigen ervaring weet ik dat die schouders veel kunnen dragen en dat graag doen als de vragende partij duidelijk is over hoe de vlag-, de vork- en het leven achter de schermen in elkaar steekt.
INZET
Zet al die creatieve, inventieve PR-, communicatie- en marketingmedewerkers in en laat hen zich enorm uitleven op ludieke plannen. Zonder, ik herhaal, zonder bang te zijn eens tegen de verwachtingen, tradities en gewoontes van publiek in te gaan. Iets wat in gewone tijden nogal vaak gebeurt uit angst publiek kwijt te raken, spreek ik uit ervaring met diverse podia.
Doe eens écht creatief. Ehhhh…onderneem! Het is er dé tijd voor. In deze volgens sommigen verloren tijd is er ruimte voor spielerij. Niks meer te verliezen= enorm veel te winnen! En mocht het niet lukken om creatief te zijn (iets waar mijn mond ook niet enorm van open zou vallen, gezien de saaie voorstellen die ik voorbij zag komen van ingedutte medewerkers, de goeie daargelaten) dan heb ik nog een laatste plan dat bedacht werd door een donateur van mij (en dat ook onlangs uitvoerde merkte ik aan mijn bankrekening):
Alle medewerkers met vaste baan doneren hun vakantiegeld en/of 13e maand voor het goede doel. Dan wordt misschien echt aan alle kanten gevoeld wat er van mensen voor de schermen gevraagd wordt. Kom niet aanzetten met belachelijke gages. Nu niet. Nooit niet. Non, nein, nee!
KANSEN
En nog iets. Ik zie ook ruimte voor de programmeurs, curatoren, artistieke directies van concertzaal, culturele commissie, schouwburg en al andere locaties waar (podium) kunsten plaatsvinden.
Begeesterde programmeurs die met verstand van muziekinhoud, publiek en rode draden nu natuurlijk fantastisch …eehhh.. avontuurlijk (sorry, voor dit uitgekauwde woord) en eindelijk eens eigenzinnig kunnen programmeren. Die nu toch eindelijk autonoom zouden moeten kunnen beslissen wie die ‘dertig naar live muziek snakkende liefhebbers’ naar grote hoogtes mag komen spelen. Zonder de luistercijferrekenaars van de andere afdelingen in hun nek te voelen hijgen die vooral voor kwantiteit lijken te gaan. Yep, ik spreek weer uit eigen ervaring en hoor er vaak om me heen over geklaagd worden. Gegarandeerde volle zaal these days nietwaar? Dus is er toch ook daar die speelruimte om het onbekende neusje van de zalm je zaal in te halen?
Als die creatieve vibes toch al stromen achter de schermen dan lijkt het mij niet zo moeilijk voor PR- en communicatiemedewerkers om op een originele manier publiek duidelijk te maken dat die onbekende, dus helaas vaak onbeminde, makers enorm de moeite waard zijn. Juist nu. Nietwaar?
ARTISTS FORMERLY KNOWN AS PRETTY UNKNOWN ARTISTS IN MAINSTREAMWORLD
Pionierende projecten en makers die een kleinere reikwijdte hebben dan de well known hebben speciale aandacht nodig. En publiek dat zich durft te laten verrassen. Hunkerend publiek lijkt mij ook publiek dat meer dan ooit openstaat voor iets anders. ‘De boeren die wel eten wat ze niet kennen’ laten we maar zeggen. Of is dit wishfull hoping?
Nieuwsgierige luisteraars zijn er zeker, spreek ik uit Muziekvertellerservaring. Maar zetjes, de juiste timing, ´Toe maar je kunt het´-woordjes van inventieve marketeers voor ietwat vastgeroeste luisteraars zijn af en toe nodig. Net als de programmeurs die een pietsie aan bildung durven doen. Of een directeur die mijn huidige blik deelt en ook kansen ziet. En geeft.
TIPS
Ook ik ken genoeg makers met kwaliteit, maar zonder mainstream naam, die die dertig man naar grote hoogten kunnen brengen. Voorbeelden? Geef luisteraars de stilte van Reinier van Houdt en Pisaro s.v.p. Of nodig Mark Alban Lotz en zie wie hij meebrengt (uit India, Afrika of Lutjebroek). Inviteer Nerea Vera. Eef van Breen Group. Of beken als podium iets meer kleur. Doe eens maatschappelijk actueel met Oene van Geel en zijn vrolijke bende, zie de video hierboven. Kijk, luister, voel wat dat doet in de zaal. Na afloop van deze periode.
Kundige programmeurs gooi dat (tijdelijke) juk van luistercijfers en marketeers eens van je af en laat merken waar jouw sterke kant ligt: smakelijk programmeren. Met snufjes nieuws, vleugen ongehoords, kilo’s aanstekelijkheid en een flintertje bildung. De ultieme speelruimte is nu.
Hoop ik dat ook dit dwarrelende (volgens sommige ongetwijfeld naïeve ) zaadje zich over vijf jaar vermeerderd heeft. Eerder mag ook. Eindig ik met dat wat mijn Corona slogan lijkt te worden. Mijn overtuiging is het zeker. Deze variant die ik maak op een talmoedische uitspraak: wie één mens beweegt, beweegt de mensheid.
A suivre!
PS Ja, je mag zomaar je dertiende maand doneren als je mijn woorden waardeert. Met minder neem ik in dit geval ook genoegen;).
*De foto boven het artikel is van Zapp4. Zij waren dit keer niet, zoals vijf jaar terug, de aanleiding voor mijn woorden, maar passen fantastisch qua beeld,sfeer en inhoud bij mijn verhaal. Helaas spelen ze niet meer in deze formatie…
Nederlands 
English (UK) 
Français 
