Van donderdag 2 tot en met zondag 12 september 2021 toont het Nederlands Theater Festival de beste producties van het afgelopen theaterseizoen. De Nederlandse Toneeljury, onder leiding van juryvoorzitter Hadassah de Boer, selecteerde de acht beste theaterproducties van het moment. Vandaag maakte de jury haar selectie bekend. De volledige selectie is te zien tijdens de komende editie van het festival dat opent op donderdag 2 september met de Staat van het Theater van Guy Weizman. Op zaterdag 11 september worden de VSCD Toneelprijzen uitgereikt tijdens het traditionele Gala van het Nederlands Theater. De kaartverkoop start vandaag (9 juli) via www.tf.nl.
De Nederlandse Toneeljury over haar selectie van seizoen 2020-2021
Wederom bleef corona het theaterseizoen domineren. We werden gedwongen om te dealen met onzekerheid en de politiek tornde onterecht aan het imago van kunst en cultuur. Desondanks hield de sector de belofte hoog er te zullen zijn zo gauw het enigszins is toegestaan. Hoewel veel makers via onlineprojecten inventief de beperkingen als gevolg van de pandemie probeerden te pareren, bestaat voor de jury de essentie van de podiumkunsten uit de live interactie in een gedeelde theatrale ruimte. Desondanks kon de jury niet om werk heen waarbij die online-context, in de traditie van spannend locatietheater, een betekenisgevend en compromisloos aspect van de voorstelling was.
Corona vroeg flexibiliteit van makers en publiek. Tournees werden korter, premières werden verplaatst, soms was het tot op het laatste moment onzeker of een voorstelling door zou gaan. Het leverde een chaotisch en grillig seizoen op waarin ondanks alle beperkingen veel te beleven viel. De jury zag werk van betrokken makers die zich op uiteenlopende wijze verhouden tot de wereld van nu: via het transparante gesprek tot een theatraal parcours of documentaire fictie. De theatervloer bood ruimte aan actuele maatschappelijke thema’s als klimaat, nepnieuws en ons perspectief op de geschiedenis, maar onderwierp ook universele thema’s aan de blik van nu.
Gelukkig gingen de deuren van de theaters in juni 2020 op een kier en was er tot de sluiting in het najaar alsnog relatief veel te zien. Ook de pilot met testen voor toegang leverde in 2021 voorstellingen op die in aanmerkingen kwamen voor de selectie. Sommige voorstellingen gooiden in de ogen van enkele juryleden hoge ogen maar hadden helaas een zeer beperkte speelperiode. Deze producties konden door te weinig leden worden gezien om meegewogen te worden in de huidige selectie. Ze staan op het netvlies van de jury en worden met extra aandacht meegenomen als ze in de toekomst alsnog een volwaardige tournee krijgen.
Al met al kijken we met bewondering naar de inzet van alle makers en spelers. Met deze selectie kunnen we vol overtuiging het publiek opnieuw verwelkomen in het theater en een vliegende start geven aan het komende seizoen.
De Nederlandse Toneeljury
De Nederlandse Toneeljury kwam voor het Nederlands Theater Festival 2021 tot de volgende selectie (in alfabetische volgorde):
DE GLIPHOEVE – Orkater, Bijlmer Parktheater / Geert Lageveen
LAURA H. – Toneelgroep Oostpool / Nina Spijkers
NIEMAND ANDERS – Micha Wertheim
NIET DE VADERS – Minou Bosua, Eelco Smits / MINOUX
MOUNT AVERAGE – Julian Hetzel, Campo / Frascati Producties
REAL BOYS – More Dogs, Orkater/ De Nieuwkomers
SEA WALL – Het Nationale Theater / Erik Whien
DE ZAAK SHELL – Anoek Nuyens, Rebekka de Wit, Frascati Producties / De Nwe Tijd
DE GLIPHOEVE – Orkater, Bijlmer Parktheater / Geert Lageveen
Uit het juryrapport: ‘De Gliphoeve is een relevant en muzikaal familieverhaal over de kloof tussen zwarte en witte mensen in Nederland. Mede door de grote rol van de verrassende muziek, die de toeschouwer op aanstekelijke wijze meeneemt in het verhaal, vinden de spelers een fijne balans tussen verdriet en humor. Op die manier vliegen ze thema’s aan die in het dagelijks moeilijk te bespreken zijn. Boven alles is De Gliphoeve een gulle viering van saamhorigheid.’
LAURA H. – Toneelgroep Oostpool / Nina Spijkers
Uit het juryrapport: ‘Met de theaterbewerking Laura H., naar het boek van Thomas Rueb, prikkelt Toneelgroep Oostpool de toeschouwer tot denken over onze hang naar waarheid en objectiviteit. Nina Spijkers biedt in haar regie alle ruimte om de tegenstrijdigheden die in Laura’s karakter besloten liggen, tentoon te spreiden. Dat gebeurt in snedige dialogen en onverwacht verstilde, fysieke scènes. Het uitmuntende acteerwerk tilt dit spel van uitdagen op sublieme wijze naar een hoger niveau.’
NIEMAND ANDERS – Micha Wertheim
Uit het juryrapport: ‘In zijn ontregelende voorstelling Niemand anders onderzoekt Micha Wertheim de grote thema’s van deze coronatijd, waarin we allen op zoek moesten naar nieuwe manieren van connectie met de ander. De slimme en zeer verrassende inzet van deze digitale arena legt de hardnekkigheid waarmee je als toeschouwer op zoek bent naar een gedeelde ervaring aan de dag. Die hardnekkigheid is misleidend en verwarrend, maar dit verlangen tot verbondenheid heeft tegelijkertijd ook iets zeer hoopvols.’
NIET DE VADERS – MINOUX | Minou Bosua, Eelco Smits
Uit het juryrapport: ‘Met een ontwapenende kwetsbaarheid gebruiken Eelco Smits en Minou Bosua de theatervloer om elkaar en zichzelf te bevragen over hun ervaringen met (onconventioneel) ouderschap. Dat doen ze ongegeneerd spontaan (Bosua), twijfelend bedachtzaam (Smits) en vooral zeer integer en respectvol (beiden). Bosua en Smits lokken elkaar uit de tent, leggen elkaar het vuur aan de schenen, maar blijven elkaar steevast terugvinden in de strijd en twijfels waar ze elk op hun eigen manier mee te kampen hebben.’
MOUNT AVERAGE – Julian Hetzel, Campo / Frascati Producties
Uit het juryrapport: ‘Met de theaterinstallatie Mount Average neemt Julian Hetzel de relatie tussen macht en kunst onder de loep. Julian Hetzel is een unieke stem in ons theaterlandschap, die met radicaal geëngageerd, meerduidig werk complexe maatschappelijke vraagstukken te lijf gaat. Zoals vaak in zijn oeuvre, forceert hij in Mount Average de toeschouwer in een medeplichtige positie en laat het publiek daar vervolgens op reflecteren. Resultaat is een ambigue en poëtische denkoefening vol actuele aanknopingspunten.’
REAL BOYS – More Dogs, Orkater / De Nieuwkomers
Uit het juryrapport: ‘Real Boys is een oprechte poging om te onderzoeken of het mogelijk is om te ontsnappen aan de kunstmatigheid van het bestaan. De collectiefleden maken indruk met hun frisse spel, de strakke choreografie en de enorme muzikaliteit die ze aan de dag leggen. In combinatie met de fantasierijke kostumering en de ingenieuze scenografie is Real Boys een waar feest om mee te maken.’
SEA WALL – Het Nationale Theater / Erik Whien
Uit het juryrapport: ‘In Sea Wall maakt acteur Emmanuel Ohene Boafo van Het Nationale Theater een onpeilbaar verdriet invoelbaar. Hij speelt een man die door een wrede speling van het lot zijn dochter verliest, en op de brokstukken van zijn pijn en gemis hardop zoekt naar nieuw houvast Een moedige, haast ondoenlijke poging die door merg en been gaat. Sea Wall slaat diepe wonden maar blijft hints van hoop en liefde vinden.’
DE ZAAK SHELL – Anoek Nuyens, Rebekka de Wit, Frascati Producties / De Nwe Tijd
Uit het juryrapport: ‘Met De Zaak Shell maken Anoek Nuyens en Rebekka de Wit een theatervoorstelling over de steeds groter wordende klimaatcrisis. De voorstelling is retorisch ijzersterk, maar verliest – mede door het uitmuntende spel – geen moment de menselijke maat uit het oog. De makers laten zien dat de klimaatcrisis vooral een verantwoordelijkheidscrisis is. De voorstelling toont dat het mogelijk is om kritisch naar de wereld te kijken en tegelijkertijd te blijven luisteren naar verschillende spelers die deze wereld vormgeven.’
De Nederlandse Toneeljury 2020-2021 bestaat uit:
Hadassah de Boer (voorzitter), presentator, programmamaker| | Farnoosh Farnia, programmeur Oerol Festival, storyteller en co-founder en docent Mezrab Storytelling School | Rehana Ganga, programmamaker Het Nationale Theater | Sander Janssens, journalist NRC | Christiaan Mooij, artistiek coördinator Meervaart, regisseur | Fabian Pikula, programmeur Chassé theater | Marijke Schaap, zakelijk leider De Tekstsmederij & stafdocent Master Creative Producing (AHK) | Saskia Tilanus, programmeur Stadsschouwburg Utrecht | Dianne Zuidema, directeur Schouwburg Amstelveen.
Het Nederlands Theater Festival
Elf dagen lang de beste voorstellingen van het afgelopen seizoen. Het festival reikt daarnaast vele prijzen uit, laat succesvolle nieuwe ontwikkelingen op het gebied van theater zien, staat vooraan in het gesprek over de rol van theater in de samenleving en laat grenzen tussen verschillende kunstdisciplines vervagen.