‘En waarom moeten al die kunstinstellingen open op maandag, dinsdag, woensdag en zelfs donderdag? Ik snap dat niet. Ik heb het veel te druk met werken op die dagen.’ Zomaar een vraag tijdens het Paradisodebat, het jaarlijkse afsluitertje van de Uitmarkt in Amsterdam. En normaalgesproken kun je dit soort vragen na een paar glazen bier wel verwachten uit het publiek, maar deze vraag kwam dus van de Wethouder Cultuur van Rotterdam, een stad met toch al gauw een paar honderdduizend inwoners.
Deze nieuwe VVD-coryfee, die in haar gemeentelijke videovoorstelrondje het woord ‘leuk’ enige malen in verband brengt met ‘kunstencultuur’ schokte de aanwezigen met haar totale gebrek aan kennis van de sector, en haar volmondig uitgesproken bereidheid om verder te bezuinigen dan die watjes in Den Haag. Logisch, want in deze donkere tijden zijn leuke dingen not done en kunstencultuur is vooral leuk, dus moet het minder. Vooral doordeweeks.
Zelfs Bart de Liefde, die als woordvoorder sport en voetbalwet van de VVD in de Tweede Kamer de kunst er ook bij hobbiet, leek even te schrikken van zoveel doortastende lompheid. Die had hij zelf immers wel afgeleerd nadat hij tegen een journalist had verklaard dat hij de Raad voor Cultuur uit dat dure Haagse pand wilde schoppen. Tijdens het debat refereerde hij er nog aan, zonder de woorden overigens terug te nemen. Net als dat hij weer eens herhaalde dat hij ook niet verwachtte dat de kunstwereld de 200 miljoen bezuinigingen zou overleven. En dat de BTW-maatregel slecht was, maar afgedwongen in de coalitiebesprekingen en daardoor onbespreekbaar.
Als het Paradisodebat, inmiddels uitgegroeid tot het jaarlijkse klaagrondje van de cultuursector, één ding duidelijk heeft gemaakt, is het dat de VVD onder Rutte totaal, maar dan ook totaal veranderd is: geen interesse meer tonen in feiten en cijfers, en prat gaan op zo min mogelijk dossierkennis.
Die kennis was er wel bij de D’66 cultuurwethouder van Eindhoven (geen aandelen). Van haar kwam de enige interessante suggestie van de middag: om het gemeentelijke cultuurbeleid te betalen zou men kunnen besluiten om dat, samen met de groenvoorziening, volledig te laten financieren door de OZB, de lokale belasting op huizen. Een logische keuze, want eerder die middag had Gerard Marlet van Atlas voor Gemeenten nog aangetoond dat de woningprijzen in een stad met een gezond cultureel aanbod vele procenten boven het gemiddelde niveau liggen. Een stad als Utrecht is in zijn geheel zo met cultuur een miljard meer waard dan zonder.
Dat bedrag van 1 miljard klonk vaker tijdens het debat. Als grote nieuwsmaker was net als in voorgaande jaren Bureau Berenschot ingevlogen. Op basis van bestaand onderzoek van collegabureau’s en eigen dossierwerk was men daar tot de conclusie gekomen dat de kunstsector in 2013, wanneer de bezuinigingen een feit worden, een kwart minder inkomsten heeft dan dit jaar. En dat betekent dus dat de boel inkomenstechnisch terug gaat van 5,25 miljard naar een dikke vier miljard euro. Voorwaar geen kattenpis. Belangrijkste reden is dat de bezuinigingen onvermijdelijk leiden tot minder aanbod, en minder aanbod kan dus minder worden verkocht en dus zijn er minder inkomsten. Een van de economische wetten die Mark Rutte nog eens moet gaan uitleggen aan het gansje dat in Rotterdam de culturele lakens uitdeelt.
Over uitleggen gesproken. Het grootste pijnpunt van de dag kwam al bij de opening van het debat boven tafel. In een speech waarin hij nogal banaal reclame maakte voor het Utrechtse festival De Vrede van Utrecht stelde de Utrechtse burgemeester Aleid Wolfsen dat de kunstwereld maar eens beter moest gaan uitleggen hoe belangrijk ze was voor economie en samenleving.
Vroeger was die uitleg niet nodig, en was het al helemaal niet aan de kunstenaar om uit te leggen waarom hij er was. De Brabantse commissaris van de koningin legde als afsluiter van het debat de vinger op de zere plek: “we zijn cultuur als een sector gaan zien, maar het is wat wij ademen en zijn.”
Behalve in Rotterdam, dan.
Het Berenschotrapport
Click to access paradisodebat2011-presentatieberenschot-28aug2011.pdf
Atlas voor Gemeenten
Click to access Kassa_of_-Kaalslag.pdf
English (UK) 
Nederlands 
Français 
@Kees van Vleuten:
Bovenstaande tekst is dan ook geen lobby, maar (m.i.) een uiting van een gevoel dat ik en vele van mijn vakgenoten als kunstenaar ervaren. U moest eens weten wat voor smerige taal wij de laatste tijd over ons heen krijgen. Waar de kunst eerder door de overheid werd gepresenteerd als iets bijzonders en waardevols, is het nu ineens het zwarte schaap geworden, waar iedereen te pas en te onpas op mag afgeven. Natuurlijk is het niet goed om terug te gaan moddergooien, maar soms wel even prettig.
Voor degenen die niet begrijpen waarom de uitspraken van de wethouder zo schokkend zijn: Het is simpelweg niet waar dat er doordeweeks geen publiek is. Ook werkende mensen gaan ’s avonds of op hun vrije dag naar een museum, voorstelling of concert. Daarnaast wordt er in de genoemde instellingen ook doordeweeks gewerkt aan nieuwe product(en)(ies), en uiteraard zonder voorbereiding geen resultaat. Doordeweekse sluiting van onze instellingen kost dus bezoekers en werkmogelijkheid. Wellicht begrijpt u nu waarom deze suggestie een aanval is op onze beroepspraktijk (de zoveelste).
Zoals het stukje ook beschrijft is het niet aan de kunstenaar om zijn bestaan te verdedigen. Een maatschappij moet beslissen of zij wil dat er bijzondere dingen gemaakt worden of niet, en of zij wil bespoedigen dat er voor iedereen (dus niet alleen de grootste groep) iets inspirerends te beleven is. Zo ja, dan kost dat geld. Zo nee, dan in dit geval ook, zoals uit de cijfers duidelijk te zien is. Voor lobby, die over het algemeen plaatsvindt in “de wandelgangen”, is helaas binnen de kunstensector geen geld en tijd beschikbaar, aangezien alle inkomsten nodig zijn voor de uitoefening van ons beroep.
Geachte kunstvrienden,
De kunsten heb ik zeer lief. Daarom vind ik het zo spijtig dat u uw lobby zo ontzettend slecht voert. Het zwartmaken van deze VVD-dame lijkt mij nu niet bepaald bijdragen aan een positieve lobby, vooral als dat gebeurt met een bepaalde arrogantie, zoals in het stuk hierboven.
Met vriendelijke groet,
Kees van Vleuten
amateur-toneelspeler
Pek en Veren! Modder!
Echt een superbijdrage aan de discussie dit blogje…
ipv op de man/vrouw/de-rest-vd-godganse-samenleving te spelen of te blamen, zou het kunstig overkomen als u zou proberen met wat inhoudelijke argumenten ten tonele zou komen die het beleid zoals het nu voorgesteld is ontkrachten. Als u terloops ook nog wat alternatieve ideeën uit uw ongetwijfeld creatieve brein zou kunnen laten sijpelen dan zou dat een stuk intelligenter overkomen dan dit broddelstukje wat in een vlaag van ik-kan-niet-tot-tien-tellen verstandsverbijstering geschreven lijkt.
VVD-Coryfeeks zal je bedoelen.
Zo langzamerhand zou je toch gaan denken dat enig intellect of vakkennis totaal ongewenst is in de politiek? En niet alleen op het vlak van Cultuur…
Beetje jammer dat dit stuk zich beperkt tot het zijn van een tirade en nergens ook maar een begin maakt met uitleggen waarom de betreffende opmerking zo “schokkend” en “doortastend lomp” zou zijn.
Ik wil het graag geloven, maar dit wordt me niet erg gemakkelijk gemaakt…
Zo’n dom mens kun je toch niet serieus nemen. VVD had 20 jaar geleden al problemen mensen van enig niveau in de gemeenteraad te krijgen; blij dat ik ze toen verlaten heb. Schandalig dat zo iemand meer dan een prutsfunctie als raamambtenaar krijgt.
“Ik ga me daar keihard voor maken” zo eindigt ze haar voorstelvideo. Dat klinkt toch een beetje vies.
Doordeweekse dagen, moet je natuurlijk alleen werken werken en werken…. en vooral niet LEUKE dingen doen zoals genieten van twee takken van SPORT!
Oké, maar wat is er dan allemaal te doen op die doordeweekse dagen?
“Daarvoor is het essentieel dat we deze twee takken van SPORT in deze stad nadrukkelijk ondersteunen” ?!?
Wel grappig dat ze op MAANDAG 1 augustus nog Twitterde dat ze niet naar Boijmans Van Beuningen kon (omdat het gesloten was 😉
Comments are closed.