Mantra (II) Stockhausen with middle finger raised is highlight #HF17

Soepel dalen ze de trap af van het Amsterdamse Concertgebouw. Lucas en Arthur Jussen zijn dressed to kill. Met hun kek gesneden, doorzichtige kostuums hebben ze de eerste slag al binnen nog voor ze één noot gespeeld hebben van Mantra van Karlheinz Stockhausen. Niet alleen in hun outfit, maar ook in hun eigenzinnig spel tonen de jonge pianisten lef. Heerlijk, zo’n frisse wind in de toch wat stijve modernemuziekwereld.

Opgestoken middelvinger

De pianisten zijn voor niets en niemand bang en durven een eigen visie te presenteren. Een half jaar hebben ze gerepeteerd op het iconische meesterwerk voor twee piano’s, slagwerk en elektronica. En dat zullen we weten ook. Gaat Mantra vaak ten onder aan loodzware ernst, de twee jonge honden voeren het met aanstekelijk spelplezier uit. Geregeld krijgen zij de lachers op de hand. Bijvoorbeeld als ze een wedstrijdje doen wie een motief het meest virtuoos kan uitvoeren en Lucas ‘boos’ zijn middelvinger opsteekt.

Hilarisch is ook het moment waarop ze tegenover elkaar staand een luide kreet slaken, die verdacht veel lijkt op het ‘hojotoho’ uit Wagners Ring. Een paar keer klinkt hij spatgelijk, dan opeens zwijgt Arthur en staat Lucas met zijn geschreeuw voor joker. Met een ‘geïrriteerd’ gebaar gaat hij weer zitten. Nooit eerder hoorde ik deze compositie zo lenig en soepel uitgevoerd.

Schaamteloos romantisch

Alert op elkaar reagerend geven de pianisten een intense interpretatie ten beste, die schaamteloos romantisch is. Ik zou haast zeggen: ze maken muziek van de modernistische materie. Op momenten voeren ze ons zelfs mee naar de verdroomde klankwereld van Claude Debussy; de tocccata voor het slot klinkt zelfs bepaald jazzy. En waar Stockhausens theatrale aanwijzingen vaak tot gegeneerd gegniffel leiden, geven Arthur en Lucas deze een innemende vanzelfsprekendheid.

That Mantra bij hen een stuk langer duurt dan gebruikelijk – 80 in plaats van 70 minuten – bewijst eens te meer hoe sterk ze zich deze muziek hebben eigen gemaakt. De uitverkochte zaal laat zich ademloos meevoeren; zelfs kleine kinderen zijn opvallend stil. Dit concert van de Jussens is in één woord fenomenaal, een hoogtepunt van het Holland Festival.

Gehoord: Concertgebouw Amsterdam, 24 juni 2017 HFProms