Talent ontwikkel je vaak dankzij forse tegenwerking. Rodaan Al Galidi kreeg talent voor het leven dankzij meer tegenwerking dan een witte, voormalig blonde Nederlander als ik ooit zal ontmoeten. Hij ontsnapte uit Irak en bracht vervolgens jaren door in het vagevuur van de IND en het COA, de afkortingen die de grens van Nederland bepalen. Hij schreef op wat hij meemaakte. Het geeft ons een unieke blik op een kant van ons land waar we anders nooit over horen.
Van Rodaans pijnlijk ironische boek ‘Hoe ik talent voor het leven kreeg’, is nu een toneelstuk gemaakt. Met een podium vol echte acteurs en dansers, plus tientallen ervaringsdeskundige amateurs. Ik ging er vrijdag 6 maart in Utrecht kijken en ontdekte dat het in zo’n geval geen enkele zin heeft om te constateren dat het boek beter was.
Vreemd
Al Galidi is met zijn vertelling zo mild voor de Nederlanders die hij tijdens de lange, uitzichtloze jaren op onze landsgrens ontmoet, dat het pijn doet. Die liefdevolle bestraffing laat zich lastig overzetten naar een toneel met echte asielzoekers, mensen die nog elke dag aan den lijve ondervinden hoe het is om dankbaar te moeten zijn terwijl je tegelijk vernederd wordt. De uitverkochte Utrechtse schouwburgzaal, waar dit keer overigens opvallend weinig gehoest werd, voelde voor mij dan ook een beetje vreemd aan.
Kan mijn persoonlijke hang-up zijn, maar de feestelijke avond voelde ook ongemakkelijk. Zeker als op het einde van de voorstelling de nieuwkomers zich over de zaal verspreiden en in hun eigen taal hun verhaal doen. Onverstaanbaar voor mij, pijnlijk herkenbaar voor het gehoofddoekte meisje schuin voor me. Zij hield het niet droog, ik stond er buiten.
Ga je dan opstaan en een staande ovatie geven? Voor wat? Voor de ellende die ze hebben meegemaakt, voor het uithoudingsvermogen in onze extreme bureaucratie? Voor het feit dat ze géén zelfmoord hebben gepleegd? Lastig, lastig.
Bang voor berooiden
Het zou een welkomstfeestje kunnen zijn, waarin wij ‘Hollanders’ onze spreekwoordelijke gastvrijheid tonen aan opgejaagde mensen die een veilig heenkomen binnen onze landsgrenzen hebben gevonden. Maar zo gastvrij zijn we niet meer, sinds het aanhangen van oude anti-Joodse omvolkingstheorieën weer salonfähig is geworden dankzij het Forum van Baudet. Nu toegepast op mensen die alles achter zich lieten om hier een beter leven te vinden. We zijn doodsbang voor berooiden. Om je rot te schamen.
Zou iedereen deze voorstelling mee moeten maken? Natuurlijk, zoals ook iedereen het boek van Rodaan Al Galidi zou moeten lezen. Wie er echt meer talent voor het samenleven van zou moeten krijgen zal alleen liever zijn hoed opeten dan zich te laten besmetten door de medemenselijkheid die van dit kunstwerk afstraalt.
Best jammer.
Good to know
English (UK) 
Nederlands 
Français 
