13 foundations and one private limited company. Controversial Brabant grant decisions raise more questions every day.

Om in Nederland subsidie te krijgen, moet je door heel veel hoepels springen. Iedere agrariër weet dat, iedere kunstenaar ook. Zo is het in de cultuursector belangrijk dat je een organisatievorm hebt, die controleerbaar en aanspreekbaar is. Je mag ook geen winstoogmerk hebben. Daarom kun je meestal alleen als stichting subsidie aanvragen, zodat je statuten hebt, een bestuur en een ideële doelstelling, waarbij iedereen weet waar het geld naartoe gaat, en er geen verborgen agenda’s zijn.

In Noord Brabant heeft een subsidie-adviescommissie van best slimme en respectabele mensen, onder voorzitterschap van een ondernemerscoach en auteur van het boek ‘Tussen Kunst en Cash‘, vorig jaar subsidie toegekend aan 14 culturele organisaties. Dertien daarvan zijn keurige stichtingen, 1 is een BV. Een Besloten Vennootschap dus, die geen enkele openbaarheidsverplichting heeft, en is opgericht om winst te maken. Die besloten vennootschap is Cinecitta BV, gerund door Jasper Naaijkens. Het besluit over die subsidie, van in totaal vier ton, werd mede genomen door de moeder van Jasper. Zoals wij gisteren meldden zat zij open en bloot in de commissie en vroeg niemand zich dingen af.

Netwerk van BV’s

Nu heeft Cinecitta BV wel een stichting, maar die staat niet als beneficiair van de subsidie in het besluit van de provincie, dus is er ergens een grijze wolk voor de hoofden van heel mensen verschenen toen dit werd gepubliceerd. Zie hieronder het screenshot van de besluitenlijst. Daar staat gewoon Cinecitta BV.  En niet de holding-stichting waarin meerdere bv’s zijn ondergebracht.

De moeder van de zoon die dus in een te groot netwerk van BV’s zit om cultureel betrouwbaar over te komen beklaagt zich in de lokale krant over de aandacht die er nu voor haar geval is. In het Brabants Dagblad vertelt ze hoe ze als ‘moeder van’ in de commissie kon besluiten over subsidie voor haar zoon: ,,Daar is niet naar gevraagd. En door corona kwam het later ook niet ter sprake. In de wandelgangen had ik het misschien wel een keer gezegd dat die aanvraag van mijn zoon kwam, maar nu ging alles op afstand via Zoom – wat voor mij helemaal nieuw was. Je staat op mute tot je iets mag zeggen”

Insight

Hier heeft mevrouw een punt. Informeel contact is nodig. Al is het maar om druk van ketels te halen. Van een anoniem commissielid vernam ik eerder dat de vergaderingen via zoom nogal kortaf werden geleid door de voorzitter, de ondernemerscoach Maaike van Steenis. Tegelijkertijd zijn er van belangrijke bijeenkomsten geen verslagen gemaakt, wat op zijn minst onzorgvuldig lijkt. Zelf ziet Van Steenis dat niet zo, in het Brabants Dagblad: ,,Er is wel genotuleerd, maar onze adviezen zijn uiteindelijk hét verslag. Zo zie ik dat elders ook. De vraag is dan: wat is een verslag? Hier zit een verschil van inzicht.”

Nu heb ik jarenlang inspraakavonden genotuleerd en weet daardoor best wat een verslag is. Dat is een stuk waarin soms woordelijk, maar minstens in parafrase, is vastgelegd wie wat op welk moment waarover heeft gezegd, zodat later – bij eventueel verschil van inzicht – de bron erbij gehaald kan worden. Dat zulks bij een miljoenenzaak als provinciale cultuursubsidies niet is vastgelegd, is vragen om moeilijkheden. Als de voorzitter het al niet nodig vond, dan had de ambtelijke ondersteuning minstens moeten ingrijpen.

Ongeoorloofde staatssteun

Maar er speelt meer. Cinecitta was in 2014 onderwerp van een licht onsmakelijke rel in het Tilburgse. Aanleiding was een omvangrijk krediet dat Cinecitta kreeg van de Bank Nederlandse Gemeenten en dat door deze bank in een vertrouwelijk stuk werd gekenschetst als ongeoorloofde staatssteun. Dat het bedrijf de steun mede ontving op basis van een wel heel optimistische schatting van de bezoekersaantallen, maakt het nog interessanter.

De zaak kreeg destijds niet heel veel aandacht. Waarschijnlijk kwam dat mede doordat hij werd aangezwengeld door Hans Smolders, de extreemrechtse oud-chauffeur van Pim Fortuyn die nu namens het openlijk bruinrechtse en antisemitische Forum voor Democratie in het provinciebestuur zit. Waar hij forse bezuinigingen op het cultuurbudget doorvoert. Het relatieve en best wel terechte wantrouwen dat we mogen koesteren jegens deze politicus had alleen niet in de weg moeten staan van dit nieuwsfeit. Sterker nog: dat hierover kennelijk in de adviescommissie voor de provinciale subsidies helemaal niet is gesproken, is wel heel raar.

To be continued.

(aangepast op 30-1-2021 om duidelijk te maken dat Jasper Naaijkens aanvrager was, maar geen eigenaar/oprichter van Cinecitta)