Het was wel een beetje veel van het goede, maar de nabijheid van zoveel blije mensen in een kleine ruimte, zonder airco maar met enthousiast zwetende dansers, was fijn om mee te maken. Het heet ‘Out of the Box’ en wordt tijdens het Bossche Theaterfestival Boulevard bij elkaar gedanst en geacrobatiekt door The100hands uit Breda.
Een voorstelling voor mensen vanaf 6, maar dus wel helemaal alsof er nooit social distancing heeft bestaan. Ik was erbij en bleef erbij. Met vier prikken en een doorstane milde infectie achtte ik me redelijk safe.
Out of the Box (6+) | Theaterfestival Boulevard
Maar dat is dus wel iets waar je over nadenkt op dit eerste festival na twee jaar van beperking en besmettingsgevaar. Zijn we weer terug bij normaal? Nee dus. Niet alleen omdat ook bij mij het herstel veel trager verloopt dan ik had gehoopt. Het ongehoopte normaal tonen verschillende makers hier overduidelijk aan. Twee jaar van sociale afstand, isolement, ingehouden knaldrang en dan wakker worden in een wereld waarin oorlog opeens heel dichtbij komt en een nieuwe ziekte opdoemt.
Er zijn mensen die zich dat anders hadden voorgesteld.
Zware gedachten
Genoeg reden voor depressieve gedachten. Werkplaats Van de Woestijne heeft er in Den Bosch een installatie van gebouwd. In een glazen cabine midden in het winkelgebied kun je eerst naar buiten kijken, maar daarna sluiten de ramen. In de verduisterde ruimte staar je naar de onbekende tegenover je terwijl je over speakers de zwarte gedachten hoort uitgesproken van mensen met een depressie. Dat hakt erin.
Dit project, getiteld ‘Het Gewicht van een Gedachte’ laat je nadenken over hoe donker de gedachten kunnen zijn van mensen die er op het eerste gezicht, maar ook op het tweede, ‘gewoon’ uitzien. Je hoort hoe de fuik van de depressie zich sluit in de richting van een bijna onvermijdelijk einde, en je ervaart de machteloosheid van de partner, de omstander, de vriend.
Geen voorstelling voor tere zielen, en als je zelf iemand kent – of bent – met zulke gedachten is het best heftig. Het eindigde met een paar kitscherige zinnen, en hoewel ik dat ter plekke zonde vond, hielp het mij wel om weer afstand te voelen: het is maar kunst, zoiets: de aardige jongen tegenover mij springt straks niet voor de trein.
Het gewicht van een gedachte | Theaterfestival Boulevard
Eenzame mannen
Wie hopelijk ook niet voor de trein springen, zijn Oscar Kocken en Lucas de Waard. Twee vitale midlifemannen van wie niemand zou kunnen denken dat zij last kunnen hebben van eenzaamheid en verlatingsangst. Toch is dat zo en het stuk ‘1’ wat zij erover maakten is hartverscheurend mooi.
Ik had bijvoorbeeld niet verwacht dat ik diep medelijden zou voelen met een eenzame vrouwtjesboom op een eiland in de Stille Zuidzee, maar Kocken wist het voor elkaar te krijgen. Hij en De Waard vertellen daaromheen een paar heel persoonlijke verhalen over hoe de eenzaamheid hen overviel toen plots het leven waarin je die eenzaamheid goed kunt verbergen, stil kwam te staan.
Het leverde een les op, omdat de eeuwig doorjakkerende blije eikels erachter kwamen dat gewoon een keer níet de stilte verbreken veel meer oplevert dan altijd maar het feest te willen redden.
Het slotbeeld, waarin De Waard in stille meditatie verzinkt en Kocken in een soort existentiële paniek zijn mond probeert te houden is veelzeggend, en daardoor ontroerend.
Vuilnis
Ook heel ontroerend zijn de drie kwartier die je kunt doorbrengen in de bak van een heuse vuilniswagen die kunstenaarsduo Schippers en Van Gucht in het Zuiderpark hebben geparkeerd. In die donkere laadbak zien we het weggegooide speelgoed van een onbekend kind en horen we het onderling ruziën over wie het beste was, of nog steeds is. Zo ziet vergankelijkheid eruit voor kinderen en volwassenen, en vlak voordat je naar de uitgang van de laadbak wordt gedirigeerd, krijg je nog een prachtig beeld voor ogen.
De Volle Vuilkar (8+) | Theaterfestival Boulevard
Dan terug naar buiten, waar het Bossche Zuiderpark aan je voeten ligt in een veel opener setting dan vorig jaar, toen er nog een groot hek om het festivalterrein heen stond.
Dat was toen een soort enclave voor de happy few, al was het niet zo storend als bij het reizende festival De Parade, die als een ‘gated community’ voor de cultureel gedrevenen elke zomer door het land trekt. Dat de nieuwe directie van Theaterfestival Boulevard de hekken heeft weggehaald is niet alleen fijn voor de omwonenden die zo hun favoriete plek om met de hondjes te wandelen behouden, het geeft ook meer lucht: er is altijd een ingang, en een uitgang.
Veel uitgangen
Net even buiten het centrum van het losliggende festivalterrein staat een magische populierencirkel, die als natuurlijk theater dienst doet. Daarin zag ik de meest blijmakende voorstelling tot nu toe: Exit van Piet van Dycke. Het is een circusact met acrobatiek en dans, maar ook vijf slaande deuren die herinneringen oproepen aan vervlogen tijden, toen theaterkluchten van de onvermijdelijke deurenact (waar zit de bedrogen echtgenoot, de minnares, de boze buurvrouw?) een ware kunstvorm wisten te maken.
In Exit gaat het over binnenkomen en buitensluiten, maar ook over vereende kracht en vliegen. Belangrijkste les: er is altijd een uitgang. Gaat de ene deur dicht kunnen er altijd nog vier andere open, ook al lijkt dat niet altijd zo.
EXIT | Theaterfestival Boulevard
Kom je toch nog veilig thuis. Met de trein.