Eerst was er het boek van Arthur Schnitzler. Toen de film van Stanley Kubrick. En nu dan het toneelstuk. Vanaf 27 augustus speelt Toneelgroep Maastricht Eyes wide shut. Nadat zijn vrouw haar seksuele fantasieën heeft opgebiecht, zoekt een man tegen de achtergrond van het carnavalsfeest koortsachtig naar zijn eigen diepst verborgen verlangens.
“Ik wilde altijd al een keer gepsychologiseerd drama maken,” vertelt Servé Hermans, artistiek leider van Toneelgroep Maastricht. “Onze toneelversie van Eyes wide shut is als een moderne Odyssee. Alles wat gebeurt, speelt zich enkel af in de geest van de hoofdpersoon, de dodelijke saaie huisarts Albert Hofman (Beau Schneider). De man raakt totaal van slag als zijn vrouw Florentine (Joke Emmers) hem vanuit het niets haar wilde fantasieën opbiecht. In verwarde toestand dwaalt Albert door de donkere nachtelijke stad. Een mooie metafoor voor de zoektocht naar zichzelf. Want voor het eerst komt deze burgerlijke man in aanraking met alles waar hij tot nu toe bang voor was: hoeren, homo’s, vreemdelingen, geweld… en zijn eigen bestiale instincten en verlangens. Allerlei angsten die je terugziet in onze huidige samenleving.”
Pornografische samenleving
Wat Hermans ook boeit aan Eyes wide shut is dat het in onze pornografische samenleving soms net lijkt alsof seks alleen is voorbehouden aan supermodellen en niet vooral door gewone mensen beleefd wordt. Hoofdrolspeelster Joke Emmers is niet de perfecte gelijkenis van de klassieke schoonheid Nicole Kidman (hoofdrolspeelster in de film van Kubrick). “Ik ben eerder het tegenovergestelde,” zegt Emmers lachend. “Ik sta meer bekend als dat mollige meisje in een veel te strak rokje. Daarom vind ik het heel tof dat regisseur Servé Hermans uitgerekend mij koos voor dit stuk. In het theater gaat het om talent en verbeelding, niet om voor de hand liggende typetjes met een perfect maatje. Door mij te kiezen, laat Hermans ook zien: die verlangens zitten in iedereen, ook in mensen zoals jij en ik.”
Voor het schrijven van het stuk heeft huisschrijver Jibbe Willems zowel het boek Droomnovelle van Arthur Schnitzler als de film Eyes wide shut van Stanley Kubrick [hints] script: Stanley Kubrick en Frederic Raphael[/hints] als inspiratie en als bron gebruikt. Toch is de bewerking van beide bronnen in taal en handeling zo eigen, dat Toneelgroep Maastricht benadrukt dat er sprake is van een origineel werk. Schatplichtigheid naar de originelen is er wel, vooral naar Droomnovelle.
Hermans: “Theater is een heel ander medium dan film. In deze voorstelling treedt muziek nadrukkelijk op de voorgrond. Met muziek kan ik zo goed een mentale sfeer inkleuren. Eén vingerknip en bam, je zit gelijk in de goede emotie. In Eyes wide shut zit vooral klassieke muziek van Bach, Mozart en Liszt. Een paar Limburgse carnavalskrakers lenen zich goed om harde, rauwe scènes te verzachten. En alle acteurs zingen, ook samen, dat levert mooie groepsbeelden op.”
Tot slot de titel. “Voor mij staat Eyes wide shut symbool voor het hoofdpersonage,“ aldus Hermans. “Hij leeft met oogkleppen op. Ondanks dat hij zijn ogen open heeft, ziet hij niks.”