Houd op te zeuren over de vergrijzing van het publiek bij klassieke concerten

Afgelopen weekend bezocht ik een koffieconcert van het barokgezelschap The Continuo Company. Met m’n 53 jaar was ik een van de jongste bezoekers. Om me heen gerimpelde gezichten en grijze haren. Steeds vaker hoor ik dat vergrijzing van het publiek voor klassieke muziek een probleem is. Ik vind dat grote onzin en begin me steeds meer te ergeren aan deze opvatting.

Staat de toekomst van Lowlands op het spel omdat ze te weinig kaartjes aan senioren verkopen? Doet Pinkpop verwoede pogingen meer 65+ plussers binnen te halen, met of zonder rollator. Nee, natuurlijk niet. Muziek is nu eenmaal verbonden aan leeftijd. K3 voor de jongsten, pop, disco en rap voor pubers, de Top 2000 brei voor oudere jongeren en Mozart, Bach en Wagner voor de senioren.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Jongeren die hun hele leven van klassieke muziek houden, 70’ers die concerten van de Rolling Stones bezoeken, dat snap ik ook wel. Maar het gaat om de grote lijnen. Het grote geheel.

Van klassieke muziek wilde ik niets weten

Laat ik mijn eigen muzikale ontwikkeling eens als voorbeeld nemen. Op de middelbare school luisterde ik verplicht naar An der schönen blauen Donau (Johann Strauss jr.). Thuis draaide ik Hotel California (The Eagles) grijs. Van klassieke muziek wilde ik niets weten, al was het maar om me af te zetten tegen alles wat verplicht en verantwoord was.

In mijn studententijd kwamen punk, new age en doem (Joy Division) op. Mijn rode haar verfde ik zwart, een hanenkam ging me nog net wat te ver.

Daarna verflauwde mijn aandacht voor muziek. Werk en gezin slokten alle aandacht op. Druk, druk, druk. Tot ik de vijftig naderde, de kinderen het huis uit waren en ik opnieuw de muziek ontdekte.

Een ervaring die ik nooit meer zal vergeten

Mijn geschiedenis zal niet representatief zijn voor iedereen. Maar waar ik wel van overtuigd ben is dat heel veel mensen pas na hun vijfenveertigste van klassieke muziek gaan genieten. Het zal wel met levenswijsheid te maken hebben. Met rijpheid. Met de diepte van de muziek. De eerste keer dat ik Winterreise van Schubert hoorde. Wonderschoon. Kippenvel. Een ervaring die ik nooit meer zal vergeten.

Het is niet voor niets dat klassieke componisten moeiteloos de tand des tijds doorstaan. Wanneer is Dido en Aeneas ook al weer geschreven. Oh ja … zo rond 1680.

Gewoon die prachtige muziek spelen ….

Prima al die pogingen om klassieke muziek hip te maken. Pianoconcerten met video-animaties. Halfnaakte cellisten. Van mij mag het allemaal. Hoewel: er zijn ook grenzen. Onlangs gaf een altvioliste tijdens een concert het publiek de opdracht beelden voor te stellen bij het stuk dat ze speelde. Vervolgens begon ze aan het publiek te vragen wat die beelden waren. Ik moest mijn vrouw vasthouden, anders was ze vertrokken. Laat ons toch gewoon ongestoord genieten. Gewoon die prachtige muziek heel mooi spelen. Is dat niet genoeg?

Waar het ook om gaat, is dit: ouderen zijn geen slechter of minder publiek dan jongeren. Hun bezoek is net zo waardevol.

En vergeet niet dat er over tien, twintig, dertig, veertig jaar weer nieuwe grijshoofden zijn die de concertzalen bezoeken. Het is een ontwikkeling die zichzelf voortdurend herhaalt. Net zoiets als de seizoenen die elkaar opvolgen.