Hlengiwe Lushaba, onthoud die naam. Deze Zuid Afrikaanse zangeres zingt de stoeptegels uit de straat tijdens Sur les traces de Dinozord. Ze doet dat met een stem die van gruizig falset naar full Wagner sopraan gaat, al zal die term me wel weer kwalijk genomen worden door klassieke scherpslijpers. Maar wat zou het? Hlengiwe Lushaba zal het weinig uitmaken, want ze draagt de voorstelling van Faustin Linyekula op beide stevige schouders naar een hoogtepunt. Geholpen door Jimi Hendrix. Dat wel.
Sur Les Traces de Dinozord is eerder een voortdurend verwerkingsproces van Faustin Linyekula en de zijnen dan een echte voorstelling met een begin, midden en eind. De oerversie werd in 2006 gemaakt. Het was oorspronkelijk een requiem voor Richard Kabako. Deze dichter en boezemvriend van Linyekula werd onderweg naar Oeganda getroffen door de builenpest en verdween in een naamloos graf. Het anderhalf uur durende stuk is ook een documentaire over het leven van de schrijver Antoine Vumilia Muhindo. HIj werd door de vorige dictator, Mobutu, ter dood veroordeeld, gemarteld en overleefde uiteindelijk. Hij speelt mee in ‘Sur les Traces de Dinozord’: zijn typemachine vormt een deel van het geluidsdecor van de voorstelling.
Postkoloniaal
Het rouwritueel gaat uiteindelijk over veel meer dan alleen die dichter en die schrijver. In ‘Sur les Traces…’ gaat het ook over de voortdurende strijd in postkoloniaal Afrika om overleven, om vrijheid, om erkenning als mens. Zo weet Faustin Linyekula zijn hyperindividueelste ervaring in te zetten voor een universele boodschap.
Daarvoor mengt hij Congolese zang en dans met Westerse archetypen als Mozarts Reguiem. In de eerdere debatten tijdens deze editie van het Holland Festival vertelde Linyekula al dat hem door zwarte intellectuelen in het westen verweten werd dat zijn werk te weinig ‘Afrikaans’ was. Zijn verdediging daarop luidde dat hij slechts persoonlijk kon zijn, en dat zijn Afrikaanse leven niet alleen tot in de diepste vezels van koloniale invloeden doordrongen was, maar dat er ook moderne cultuur uit alle hoeken van zijn leven als internationaal burger in doorklonken.
Grenzen
Zo bezien is Sur Les Traces de Dinozord dan ook een voorbeeld van hoe een kunstenaar, door grenzen te negeren, de grenzen bij anderen blootlegt. Dat hij daarbij de laatste tien minuten van zijn voorstelling vult met een dans op de onverkorte Voodoo Child van Jimi Hendrix kan niet als een knieval voor de westerse overheersing worden gezien. Zeker niet als je hoort wat Hlengiwe Lushaba er tijdens de voorstelling aan toevoegt. Dat was een match, made in heaven.
Goed om te weten
Nederlands 
English (UK) 
Français 
