ZZP’r: je hoeft niet alles alleen te kunnen, zoek loopbaanbegeleiding!

Naar aanleiding van de verkenning van de arbeidsmarkt in de cultuursector, gemaakt door de Sociaal-Economische Raad (SER) en de Raad voor Cultuur, was er vorige maand veel aandacht voor de weinig verdienende ZZP-er in de cultuursector. Veelzeggende krantenkoppen als “Iedereen krijgt betaald behalve de kunstenaar” (NRC) en “Het is elke maand afwachten of ik genoeg verdien” (Volkskrant) konden rekening op herkenning en werden enthousiast gedeeld op de social media.

Wat is er aan de hand? Door alle bezuinigingen zijn er veel banen verloren gegaan en zijn werknemers in de cultuursector vaak uit noodzaak zelfstandig geworden. Hun arbeidsmarkt- en inkomenspositie is zwak. Maar er is ook goed nieuws! Werkgevers-, werknemersorganisaties en sociale fondsen in de cultuursector hebben de handen ineengeslagen om werkgelegenheid te behouden en bestaand personeel duurzaam inzetbaar te maken, ook buiten de sector. Om dit te bereiken is het Sectorplan Cultuur voor een duurzame arbeidsmarkt gemaakt. Dit houdt kortweg in dat iedereen die in deze sector actief is tot eind 2016 in aanmerking komt voor een substantiële bijdrage in de kosten voor loopbaanplanning, persoonlijke ontwikkeling en ondernemerschap.

TIP: Wie zich wil oriënteren op het aanbod van Sectorplan Cultuur kan maandag 22 februari van 13.30-17.30 terecht voor een gratis kennismaking op het evenement “Kom optreden voor jezelf!” bij de Dodobroedplaats in Amsterdam. 

Ik sprak over dit plan en de huidige situatie van ZZP-ers in de cultuursector met Marcella van Megen, loopbaanadviseur voor Sectorplan Cultuur.

Wat is jouw reactie op het nieuws over de zwakke arbeidspositie van het toenemende aantal ZZP-ers in de cultuursector?

‘“Het baart mij zorgen. Veel mensen zijn op straat gezet en werken nu noodgedwongen als ZZP-er, maar ik betwijfel of dat een goede ontwikkeling is. In de cultuursector werkt zo’n grote verscheidenheid van mensen, die kun je niet allemaal over één kam scheren. Ondernemerschap is niet voor iedereen weggelegd en in salaris ga je er enorm op achteruit, maar men heeft nu bijna geen keus. Het voelt alsof er geen ruimte is voor de vraag: ‘Ondernemerschap, past dat wel bij mij?’ of ‘Sluit dit wel aan bij mijn (loopbaan)wensen en wat zijn die wensen eigenlijk?’”’

Hoe help jij als loopbaanadviseur voor Sectorplan Cultuur mensen omgaan met de veranderingen in de cultuursector?

‘“De meeste mensen willen direct een oplossing, maar ik geloof in de kracht van vragen stellen. In mijn begeleiding werk ik onder andere met het koersonderzoek, geïnspireerd op de methode Hoogendijk. Het koersonderzoek is erop gericht mensen te begeleiden naar een nieuw perspectief in hun loopbaan en ze te helpen hun eigen keuzes te (leren) maken. Je wordt aan het denken gezet door vragen als: ‘Waar krijg ik energie van?’, ‘Welke bijzondere kwaliteiten heb ik ontwikkeld?’ en ‘Wat wil ik doorgeven aan anderen, betekenen voor anderen?’ Ook komen thema’s als authenticiteit, zingeving en zelfsturing aan bod. Dan kan het blijken dat iemand behoefte heeft aan de zekerheid van een vaste baan en dat meegaan in het gedwongen zelfstandig worden geen verstandige keuze is. Vervolgens gaan we dan samen andere mogelijkheden onderzoeken.”’

Wat zou je werkenden in de cultuursector die het nu moeilijk hebben willen meegeven?

‘“Ik zei onlangs nog tegen een pas afgestudeerde dansdocente: ‘Je hebt je tijd niet mee’. Het is niet iemands persoonlijke schuld als die in het huidige klimaat geen werk kan vinden. Daarnaast kan, voor mensen die met hart en ziel werken, het verlies van hun baan worden ervaren als het ineenstorten van de wereld. Dan kan het fijn zijn als iemand met je meekijkt. Laat dus los dat je het alleen moet kunnen en gun jezelf de ruimte om te onderzoeken wat je echt wil. Kunstenaars bezitten vaak een hoge mate van zelfredzaamheid en vooral in de danswereld hangt er een sfeer van ‘hard werken, niet zeuren’, maar zo’n houding kan ook tegen je werken. Hulp vragen wordt nog wel eens gezien als teken van zwakte, maar je kwetsbaar opstellen is juist een teken van kracht.”’

Wil jij ook korting van Sectorplan Cultuur? Ga dan naar www.optredenvoorjezelf.nl voor meer informatie. Op de website is een overzicht te vinden van alle loopbaanadviseurs (klik op het paarse portemonneetje). Verder is er een overzicht van de samenwerkingspartners, maar voor het daadwerkelijke aanbod van trainingen waar de regeling korting op biedt moet je op de website van de partner zelf zijn.