Eindelijk. The Nation, de hyperactuele theaterserial waarmee het vernieuwde Nationale Toneel, sorry Theater, zich aan het land presenteert, voelt als een verfrissende plens water op een zompige dag. Nieuwbakken baas Eric de Vroedt doet zijn reputatie eer aan door een werk af te leveren dat zonder meer een nieuw publiek de theaters in zal trekken. Een publiek dat verwend is door Deense detectives, Netflix en de wereld van Geenstijl en Dumpert.
The Nation gaat een zevendelige monsterproductie worden over alles wat er mis is in Nederland. De eerste drie delen (plus een zevende VR-ervaring) zijn nu af en ook al hapert er het een en ander, de missie gaat slagen. De Vroedt deed samen met zijn vaste schrijfpartner Joeri Vos ervaring op in het circuit van kleine zalen. Tien delen ‘MightySociety‘ waren dan wel een soort serie, het onderlinge verband was meer thematisch dan verhalend. De opdracht die hij zich nu stelt is zwaarder. De losse delen moeten samen een verhaal vormen, en ook nog eens de toeschouwers de volle tijd aan de stoel gekluisterd houden.
Conspiracy thinkers
Daarvoor heb je natuurlijk een sterk plot nodig. Centraal staat de verdwijning van een elfjarig jongetje. Die verdwijning brengt vervolgens een netwerk van verbanden, intriges en gebeurtenissen aan het licht die gedurende de serie aan complexiteit winnen. Tot zover is het storybook serie-schrijven en het gaat de auteurs goed af. Zelfs al stopt De Vroedt zoveel in zijn verhaal dat het zo nu en dan een beetje te veel van het goede wordt. Wie een beetje meeleest met de gemiddelde complotdenker op sociale media weet dat het nog veel erger kan. Tot en met het einde, de ontknoping, die net als bij alle plotgedreven vermaak waarschijnlijk tot een afknapper van jewelste zal leiden.
Tenzij De Vroedt nog meer dan nu het primaat legt bij zijn personages, in plaats van het verhaal. Het zijn immers die personages in wie we ons herkennen, die we haten, of die we willen begrijpen. Die personages bepalen het verschil tussen bagger en Twin Peaks, tussen formulewerk en Mad Men, tussen gapen en klaarwakker blijven. En voor die personages heb je dus niet alleen een perfecte dramaturgie nodig die hun verhaallijnen body geeft. Je hebt vooral ook die body’s zelf nodig. Acteurs, dus.
The Bridge allure
Nu lopen er best heel wat hele goede acteurs rond in The Nation. Acteurs die we kennen van Het Nationale Toneel, en die nu samen in Het Nationale Theater staan met spelers uit MightySociety. Ik noem dan een Bram Coopmans. En ik noem Anniek Pheifer. Twee acteurs die in deze serie zouden kunnen uitgroeien tot een duo van The Bridge-allure, mits ze daar iets meer materiaal voor krijgen dan nu. Pheifer in een politie-uniform is al heel wat, maar voor een knock-out is meer nodig.
Ook noemenswaardig zijn de Haagse bekenden Pieter van der Sman en Antoinette Jelgersma. Hun vertolking van een gemankeerd stel gutmenschen is overtuigend, maar kan in een enkel geval doorschieten naar het kluchtige. Het is spelen op het scherpst van de snede wat ze doen. Het wordt spannend hoe zich dat in de volgende afleveringen gaat ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor Hein van der Heiden, die als prototype van een corrumpeerbare linkse politicus onze comfortzone ernstig in verlegenheid brengt. Mark Rietmans foute politieagent zou ik graag nog een verrassingsrol gunnen in het vervolg, dat vanaf oktober in Den Haag te zien zal zijn.
Romana Peace
Waarvoor we met zijn alleen zeker terug moeten komen in het najaar is echter Romana Vrede. Haar personage Mariam, met een achternaam ontleend aan de Malinese Elvis Presley Boubacar Traoré, is het meest ronde van de hele show. Haar acteren heeft sinds ik haar voor het eerst zag spelen in 2002 aan diepgang gewonnen, maar zeker ook aan kracht. Het is Romana Vrede die de weg wijst voor de rest van dit hyperactuele avontuur. Zij intrigeert, fascineert en verleidt je elke aflevering opnieuw.
Dus: mocht je de eerste afleveringen nu missen, hoeft dat geen reden te zijn om in oktober niet naar de rest te gaan kijken. Dan wordt het ensemble aangevoerd door een actrice die dan onvermijdelijk zal zijn bekroond. Zij verdient de hoogste onderscheiding die het Nederlandse toneel voor zijn actrices overheeft: de Theo d’Or. Ze werd genomineerd dankzij haar rol in Race. Die voorstelling is klaar. Ga nu alvast zien hoe je zo’n prijs bij elkaar speelt. Je zult niet teleurgesteld worden.