Skip to content

­Nina Hiddema, directeur a.i. van de Nederlandse Reisopera: ‘De opvolging van Nicolas Mansfield gaat nog even duren

‘Een tovenaarsleerling? Het is echt niet zo dat Josef Fuchs in zijn eentje een hele sollicitatieprocedure naar zijn hand zou kunnen en zou willen zetten. Dat is pertinent onwaar en ik vind het zelfs schadelijk voor zijn persoon.’ Nina Hiddema reageert fel op ons artikel over de opmerkelijke functiebenaming van Josef Fuchs, en de wisseling daarin.

Lees hier meer over de verwarring
Eerst werd Josef Fuchs door Hiddema, die als interim directeur per 1 augustus begon, tijdens de persconferentie van 20 september, waarin het komende seizoen werd aangekondigd, als artistiek leider gepresenteerd. Tegelijk met de onrust die daarover een paar dagen later in de operawereld ontstond, werd op de website zijn functiebenaming weer terug veranderd naar ‘adjunct-directeur artistieke zaken’. Voor ons reden om er verder in te duiken en dat leidde dus tot dit verhaal.

Hiddema legt uit: ‘Ik ben wat ongelukkig met de term “adjunct-directeur artistieke zaken”, omdat die veronderstelt dat er ook een “directeur artistieke zaken” is. Dat was ook zo in de tijd dat Nicolas Mansfield directeur bij de Reisopera was, maar dat is nu niet meer zo. De reden waarom ik tijdens de persconferentie heb gezegd dat Josef de artistieke leiding heeft, is omdat het feitelijk ook zo is dat hij sinds het wegvallen van Nicolas het artistieke aanspreekpunt is. Dat heeft hij goed gedaan, en dat doet hij nog steeds goed. We zijn hem daar erkentelijk voor. Ondertussen zijn wij intern nog bezig met de hele bedrijfsstructuur, én met de opvolging, want die is nog niet afgerond.’

Maar hoe zat het dan met die wijziging op de website?

‘Dat hij eerst op de website stond als artistiek leider, en dat dat tijdens die ophef werd veranderd in zijn formele functietitel is een vervelende coïncidentie. Overigens zit ik niet op facebook. De reden dat ik het heb laten veranderen is omdat dat de officiële titel is, en dat is geen gelukkige titel, maar zolang we er nog niet een definitieve klap op hebben gegeven wat de definitieve vorm van de organisatie wordt, blijft het zo.’

Dus de door ons vermoedde ambitie van Josef Fuchs was niet de reden voor het niet vinden van een opvolger voor Mansfield. Wat was dan de reden?

De procedure die we hadden is niet succesvol afgerond. Dat ligt niet aan de Reisopera, maar daar kan ik verder niet zoveel uitspraken over doen. Soms maken mensen andere keuzes, dat is wat het is. Maar neem van mij aan dat er heel zorgvuldig gezocht is.’

Scherper formuleren

‘Het is mijn overtuiging dat je na zo’n ontwikkeling niet gelijk met een nieuwe procedure moet komen. Toen we bij Omrop Fryslan (haar huidige werkgever. WS) een nieuwe hoofdredacteur zochten, was dat ook in eerste instantie niet gelukt, en hebben we uiteindelijk 10 maanden gewacht voor we met een nieuwe procedure begonnen. In die tijd hebben we veel scherper kunnen formuleren wat we wilden. En toen is het ook gelukt. Iets soortgelijks wil ik nu bij de Reisopera gaan doen.’

‘Ik ga eerst met de organisatie kijken naar wat het gewenste profiel is van een nieuwe directeur. Het profiel dat tot nu toe gold en dat gebaseerd was op hoe het tot nu was, bleek toch een profiel te zijn van een schaap met iets te veel pootjes. Met vijf poten gaat het niet overleven, en met zes al helemaal niet. We moeten deze periode dus gebruiken om daar nog eens heel kritisch naar te kijken. Dat is ook de reden waarom ik de omschrijving op de website terug heb laten zetten. Je moet eerst weten hoe je het definitief gaat inrichten en dan kun je ook pas namen aan poppetjes gaan hangen. Je moet eerst de inhoud bepalen, en dan pas de vorm, en niet andersom.’

Wat is de termijn?

‘Ik wil er wel voor de zomer uit zijn.’

Is de Raad voor Cultuur daarmee akkoord?

‘We hebben goed contact met de Raad, en ze zijn op de hoogte. Ik denk ook dat er een goed artistiek plan ligt waar we goed opvolging aan geven, ook de afgelopen twee jaar. Het lastige is dat nu, na anderhalf jaar relatieve stilstand, er een grote hobbel weggewerkt moet worden. Maar dat geldt voor de hele sector.’

Theaterkrant in de fout

‘Gisteren stond er in de Theaterkrant dat de Reisopera alleen maar pocket opera’s ging doen. Dat is pertinent onwaar. We doen nu twee pocket opera’s, maar in januari komt Giulio Cesare, in februari O.A.E. en in april doen we Bruid te Koop. Er stond ook dat er nu een artistiek leider is met een zakelijk profiel. Ik neem aan dat dat over mij gaat, maar ik ben helemaal geen artistiek leider. Ik vind de zorgen over ons artistieke profiel niet terecht.’

De Reisopera is door het vertrek van Nicolas Mansfield in de problemen gekomen omdat er geen overdracht was en de wegens ernstige gezondheidsproblemen vertrokken directeur weinig procedures had vastgelegd. Dat vernam ik uit kringen rond het gezelschap. Hoe is dat nu?

‘Ik ben er erg voor om dingen wel vast te leggen en daar duidelijk over te zijn. Dat maakt het voor je opvolger een stuk gemakkelijker. Maar dat zegt natuurlijk alles over mij, en hoeft voor anderen niet te gelden. Toen Nicolas wegviel was dat volledig onverwacht. Hij had dat zelf ook niet verwacht, natuurlijk. Het was nooit zijn intentie om de Reisopera op dat moment te verlaten, dus lagen er ook geen keurige stapeltjes met alle papieren over de belangrijke issues klaar.’

Vrijdag werd bekend dat twee leden van de Raad van Toezicht per 1 november zullen aftreden, Maartje van Weegen en Paul Doop. Van diverse bronnen heb ik begrepen dat hun relatie met de vroegtijdig vertrokken interim directeur Bart van Meijl niet goed was, en dat dat conflict mede tot het snelle vertrek van van Meijl heeft geleid. Je zat zelf tot 1 augustus in die Raad, kun je daar iets over zeggen?

‘Zij treden gewoon volgens het rooster van aftreden af. Ze zijn wel langer gebleven om de procedure af te maken, die eerst al in december 2020 zou beginnen, maar vanwege de lockdown pas in mei kon starten. Daarna is de zoektocht naar hun vervanging begonnen.’

‘Er moet in de Raad van Toezicht ook een vervanger voor mij gevonden worden, en ik heb ervoor gepleit dat mijn plek op voordracht van het personeel wordt ingevuld. Ik vind contact tussen de Raad van Toezicht en het personeel belangrijk en nuttig, zolang ze maar niet op elkaars stoel gaan zitten.’

Wijbrand Schaap

Cultuurjournalist sinds 1996. Werkte als toneelrecensent, columnist en verslaggever voor Algemeen Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Rotterdams Dagblad, Parool en regionale kranten via de Geassocieerde Pers Diensten. Interviews voor TheaterMaker, Theaterkrant Magazine, Ons Erfdeel, Boekman. Podcastmaker, experimenteert graag met nieuwe media. Cultuurpers heet het geesteskind dat ik in 2009 op de wereld zette. Levenspartner van Suzanne Brink huisgenoot van Edje, Fonzie en Rufus. Zoek en vind mij op Mastodon.View Author posts

Klein Lidmaatschap
175 / 12 Months
Speciaal voor organisaties met een omzet  of subsidie van minder dan 250.000 per jaar.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
5 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon account op onze instance
Cultureel Lidmaatschap
360 / Year
Voor culturele organisaties
Geen storende banners
Een premium Nieuwsbrief
10 proefabonnementen op de nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten
Inzage in financiën
Exclusieve archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Eigen mastodon-account op onze instance
Samenwerking
Privé Lidmaatschap
50 / Year
Voor natuurlijke personen en zzp’ers.
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Meepraten over ons beleid
Inzage in de financiën
Exclusieve archieven
Eigen mastodon account op onze instance
en_GBEnglish (UK)